Elon Musk, gã tỷ phú với “âm mưu” cứu thế giới bằng xe điện, vẫn là một đối thủ sừng sỏ của các hãng xe nước Đức. Vì biết Đức là thánh địa ô tô, nên ai nấy cũng đều giật mình khi thấy Elon Musk tuyên bố sẽ xây nhà máy sản xuất xe hơi tại đây. Kịch hay chưa dừng lại tại đó, đây sẽ là nhà máy sản xuất xe hơi đầu tiên của Musk tại Châu Âu, lại còn đặt gần thủ đô Berlin. Đây có phải một màn khiêu khích đậm chất Musk?

Chính phủ Đức hoan nghênh nhà máy mới với những lời có cánh. Bộ trưởng tài chính Peter Atlmaier nói rằng đây chính là “bằng chứng cho thấy Đức là một địa điểm thu hút mọi ý định sản xuất xe hơi”, và rằng sự hiện diện của nhà máy Tesla là “cột mốc” cho thấy đường đi đúng đắn của quốc gia này, là hướng tới điện hóa xe cộ đi lại.

Thế nhưng người ta vẫn ngỡ ngàng trước quyết định táo bạo của Đức: đem quân đi đánh xứ người, mà đòn đầu tiên lại giáng ngay vào thủ phủ ô tô thế giới. Tờ Frankfurter Allgemeine Zeitung gọi đây là “hành động tuyên chiến”.

Ông Musk “đang thách thức những doanh nghiệp sản xuất ô tô nước Đức, trong một cuộc quyết đấu tay đôi ngay trước thềm nhà họ”, Jan Burgard, cộng tác viên tại công ty Cố vấn Chiến lược Berylls và cựu điều hành tại Audi cho hay. “Quả thực bạn phải kính thể anh ấy, đúng là một con người can đảm”.

Nhiều bên khác cho rằng đây sẽ là gáo nước lạnh, dội cho toàn ngành công nghiệp nước Đức tỉnh khỏi cơn mê tự mãn. “Họ đã đang hưởng thụ thái bình ở vùng đất diesel đầy mơ mộng quá lâu rồi”, Arndt Ellinghorst, một nhà phân tích thị trường tại doanh nghiệp cố vấn Evercore ISI cho hay. “Tự nhiên có một người dám tới thách thức họ, tình hình tốt biết hơn bao nhiêu”.

Tesla không đưa ra bản kế hoạch chi tiết về cơ sở Gigafactory đặt tại Đức, chỉ rõ nhà máy sẽ nằm tại Grünheide, một thị trấn nhỏ nằm phía Đông Nam Berlin, ngay gần sân bay quốc tế mới được khánh thành. Theo lời phát ngôn viên của Tesla, hãng xe điện này sẽ mở thêm những trung tâm kỹ thuật và thiết kế ngay tại thủ đô Berlin.

Nhiều người tỏ vẻ ngạc nhiên khi thấy Musk đặt Gigafactory tại Brandenburg - khu vực bao quanh Berlin, nơi vốn không có truyền thống sản xuất xe hơi. Nó nằm cách những trung tâm xe hơi khác cả trăm kilomet, như Baden-Württemberg - mái ấm của Daimler, Bosch và Porsche và Wolfsburg, nơi Volkswagen đặt trụ sở chính.

Nhưng khi phân tích kỹ, thì quyết định này của Musk cũng chẳng khó hiểu. Bản thân quyết định ở gần Berlin, một trong những thành phố hiện đại nhất Châu Âu với nườm nượp nhân tài, đã là một tuyên bố hùng hồn rồi. “Berlin tuyệt vời!”, ông Musk hồ hởi nói vậy khi công bố kế hoạch đặt nhà máy Gigafactory của mình với báo giới.

“Với tư cách của một khu công nghiệp, thì việc đặt tại Berlin nghe sẽ hay ho hơn nhiều so với khu hẻo lánh nào đó ở Ba Lan hay Hungary”, Ferdinand Dudenhöffer công tác tại Trung tâm Nghiên cứu Máy móc tự động thuộc Đại học Duisburg-Essen phân tích.

Đã 30 năm kể từ ngày bức tường Berlin sụp đổ, thủ đô nước Đức đã thay màu áo mới. Nó thu hút được ánh nhìn của các nhà đầu tư, các chuyên gia phần mềm trên toàn thế giới; chỉ nội trong nửa đầu năm 2019, tổng số tiền vốn các start-up nơi đây gọi được là 2 tỷ Euro, tăng 20% so với năm 2018.

Quyết định của Tesla là “bằng chứng kỳ vĩ cho thấy sự hấp dẫn của Berlin trong con mắt quốc tế”, Stefan Franzke, người đứng đầu doanh nghiệp Cộng tác Thương mại và Kỹ thuật Berlin, agency chuyên quảng bá các cơ hội đầu tư trong nội thành Berlin. Chẳng đâu xa, các nhà sản xuất xe trong nước là nơi đầu tiên nhận ra xu hướng hái ra tiền ấy:

- Năm ngoái, Daimler và BMW công bố kế hoạch hợp tác, mở dịch vụ trong nội đô Berlin.

- Volkswagen chính thức khởi động WeShare, dịch vụ dùng chung xe điện sẽ được lên sóng nội trong năm nay..

“Các doanh nghiệp sản xuất xe đã đưa ra quyết định hợp lý, đó là mang công việc tới cho lực lượng lao động giàu kỹ năng nhưng vẫn muốn sống đời thoải mái, chứ không còn đợi các lập trình viên phải tới gõ cửa tại những trụ sở đặt xa tít tắp ở Munich, Wolfsburg và Stuttgart”, Matthias Schmidt, một nhà phân tích thị trường ô tô cho hay.

Nhờ sức ép từ Tesla, và cả sức ép từ hệ sinh thái Trái Đất đang chênh vênh bên bờ vực không đáy, nhiều hãng xe Đức đã dồn tiền vào phát triển xe điện. Đầu tháng này, Volkswagen bắt đầu sản xuất xe chạy điện ID và dự định trong 5 năm tới, sẽ đầu tư thêm 44 tỷ Euro vào xe điện, xe tự lái và các dịch vụ liên quan tới xe. Nhiều hãng xe khác cũng có những dự án đầu tư tỷ Euro tương tự.

Lại nói về Tesla, quyết định xây dựng Gigafactory của Musk ở khu vực Brandenburg cũng hợp lý vô cùng, bởi nơi đây giàu năng lượng tái tạo. Tại đây, số lượng cối xay gió tạo điện trên mỗi đầu người cao hơn bất kỳ khu vực nào tại Đức, khả năng cao Tesla sẽ giữ được mức thải CO2 ở mốc “0”.

Vẫn còn một điểm hợp lý khác trong canh bạc của Tesla. Khi nước Đức chuyển mình, “tiến hóa” từ trung tâm ô tô của thế giới thành cái nôi xe điện toàn cầu, thì rõ ràng Tesla sẽ phải có mặt ở thị trường tiềm năng và nhiều cạnh tranh nhất thế giới.

“Không ai có thể phủ nhận khả năng vào cuối thập niên 2020, Châu Âu sẽ có 20-30% xe điện trên tổng số phương tiện lưu thông, và trở thành thị trường xe điện lớn thứ hai chỉ sau Trung Quốc”, nhà phân tích Arndt Ellinghorst cho hay. “Và nếu Musk muốn góp mặt trong sân chơi Châu Âu, anh ta cần tham gia sản xuất xe tại Châu Âu và được nhìn nhận dưới tư cách một ‘người chơi’ trên đất Âu”.