Giai đoạn trước Covid-19, Trung Quốc là thị trường du lịch outbound (đưa khác ra nước ngoài) lớn nhất thế giới, mang lại nguồn thu chiếm tới 20% doanh thu du lịch toàn cầu. Tuy nhiên với chính sách “Zero Covid” trong 3 năm 2020-2022, Trung Quốc đã đóng cửa và vì vậy thế giới đã không đón được khách du lịch tới từ quốc gia này.

Cơn khát du lịch

Khi những du khách Trung Quốc đầu tiên hạ cánh xuống sân bay quốc tế Suvarnabhumi ở Bangkok (Thái Lan) trong tháng này, họ được chào đón như những người nổi tiếng với biểu ngữ chào mừng, hoa, quà và một đám đông phóng viên cùng nhiếp ảnh gia. Đó là thời điểm mà các khách sạn, hãng hàng không, công ty lữ hành và quan chức chính phủ đã chờ đợi từ lâu.

Hua Liu, 34 tuổi, nhà thiết kế đồ họa đến từ Thượng Hải, là một trong những du khách Trung Quốc đầu tiên đến Thái Lan. Đây là nơi cô có kỳ nghỉ ở bãi biển kéo dài hai tuần vào cuối tháng này. Hua Liu cho biết: “Thật thú vị khi được đến thăm những nơi ấm áp, tuyệt đẹp một lần nữa. Tôi sẽ bù đắp khoảng thời gian đã mất. Tôi sẽ ở những khách sạn đẹp, sử dụng các liệu pháp spa, ăn ở những nhà hàng sang trọng và mua những món quà đẹp cho bản thân và gia đình”.

Trước khi đại dịch Covid-19 làm tê liệt hoạt động du lịch quốc tế vào năm 2020, Trung Quốc đã gửi nhiều khách du lịch ra nước ngoài hơn bất kỳ thị trường nào khác. Khoảng 150 triệu khách du lịch Trung Quốc đã chi 277 tỷ USD ở nước ngoài vào năm 2018, theo một nghiên cứu của Tổ chức Du lịch Thế giới của Liên Hợp Quốc và Học viện Du lịch Trung Quốc. Dòng chảy đó đã dừng lại vào năm 2020 khi chính sách “Zero Covid” được áp dụng.

Nhưng vào ngày 8/1, Chính phủ Trung Quốc đã mở cửa biên giới, cho phép du khách nước ngoài nhập cảnh và cư dân Trung Quốc ra nước ngoài. Ước tính lượng tìm kiếm các chuyến bay xuất phát từ Trung Quốc đại lục tăng 83% trong khoảng thời gian từ ngày 26/12/2022 đến 5/1, cùng số lượng đặt chuyến bay quốc tế tăng 59%, theo báo cáo từ Ctrip - một công ty du lịch trực tuyến Trung Quốc.

Trong khi các điểm đến lân cận, bao gồm Macao, Hong Kong, Thái Lan và Singapore, đã có một cú hích, các địa điểm du lịch xa hơn hơn vẫn đang ở trạng thái chờ đợi. Du khách Trung Quốc đang phải đối mặt với tình trạng chậm trễ trong việc xin hộ chiếu và thị thực, giá các chuyến bay quốc tế cao và thiếu công suất do nhiều hãng hàng không buộc phải cắt chuyến trong thời gian Trung Quốc phong tỏa kéo dài.

Tính đến 27/1, số ghế hãng hàng không có sẵn trên các chuyến bay trực tiếp từ Trung Quốc đến Anh trong tháng 1 là khoảng 8% so với số ghế có sẵn vào năm 2019, theo Visit Britain (Cơ quan Du lịch Anh, hội đồng du lịch của Vương quốc Anh được thành lập theo Đạo luật Phát triển Du lịch 1969). Chuyến bay thẳng đầu tiên dự kiến giữa Trung Quốc và Thụy Sĩ vào ngày 26/1 đã bị hủy vì thiếu hành khách.

Thái Lan đã sẵn sàng

Trước khi đại dịch nổ ra, hàng ngày có tới 700 xe buýt chở khách du lịch Trung Quốc chen chúc nhau đến Công viên voi Maetaeng trên những ngọn đồi thấp ở phía bắc Thái Lan, cách thành phố Chiang Mai khoảng một giờ về phía bắc.

Borprit Chailert, người quản lý công viên, đang háo hức chờ đợi sự trở lại của khách du lịch, nhưng cho đến nay chỉ có khoảng 40 du khách Trung Quốc xuất hiện. Chailert cho biết nguồn thu từ đông đảo du khách sẽ giúp ông củng cố đàn voi 76 con của mình cũng như hỗ trợ dân làng thuê voi.

Với nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào du lịch, Thái Lan đã thất thu hàng chục tỷ USD do thiếu vắng du khách Trung Quốc trong ba năm qua. Văn phòng Tổng cục Du lịch Chiang Mai ước tính rằng thành phố, được biết đến với những ngôi chùa Phật giáo tuyệt đẹp và phụ thuộc nhiều vào du lịch, sẽ chào đón khoảng 600.000 du khách Trung Quốc trở lại trong năm nay.

Theo truyền thống, nhiều du khách Trung Quốc đến Thái Lan theo các tour du lịch nhóm, song hiện Bắc Kinh chưa cho phép các công ty lữ hành khởi động lại hoạt động kinh doanh cho đến 6/2. Hiện tại, chỉ những khách du lịch Trung Quốc độc lập có đủ khả năng mua vé máy bay đắt tiền mới thực hiện các chuyến đi.

Nantida Atiset, chủ khách sạn ở Phuket (Thái Lan) và là phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch Phuket, cho biết: “Tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ có thêm nhiều nhóm du lịch lớn. Tôi hy vọng họ sẽ trở lại. Tất nhiên, vấn đề chỉ là họ sẽ trở lại lớn như thế nào mà thôi.”

Những chuyến bay đắt đỏ

London, một điểm đến phổ biến khác của du khách Trung Quốc, đã chứng kiến hơn 300.000 du khách đến thăm khu Chinatown vào tuần trước để tham gia cuộc diễu hành Tết Nguyên đán đầu tiên kể từ sau đại dịch. Nhưng rất ít khách du lịch Trung Quốc có mặt.

Feng Yang, quản lý của Shanghai Family, một nhà hàng Trung Quốc ở trung tâm London, nói rằng ông không mong đợi bất kỳ du khách nào đến từ Trung Quốc trong dịp Tết Nguyên đán, nhưng hy vọng họ sẽ quay lại sau vài tháng nữa.

“Họ vẫn bị ảnh hưởng bởi Covid-19”, ông Yang nói và cho biết thêm công việc kinh doanh của mình rất có thể sẽ không bị ảnh hưởng vì khoảng 85% khách hàng của ông là sinh viên Trung Quốc từ các trường đại học xung quanh.

Patricia Yates, giám đốc điều hành của Visit Britain, cho biết: “Do không có nhiều chuyến bay, giá vé sẽ có xu hướng đắt hơn và mọi người cũng sẽ mất thời gian xin thị thực để đến Anh”.

Bà Yates cho biết thêm rằng việc du khách Trung Quốc quay trở lại Anh sẽ “chậm chạp” trong năm nay và kỳ vọng sẽ cao hơn vào năm 2024. Theo lãnh đạo Visit Britain, các chuyến bay khứ hồi đến London từ Trung Quốc hiện có giá khoảng 1.300 USD.

Trước đại dịch, Trung Quốc là thị trường du khách lớn nhất của Australia xét về chi tiêu. Đất nước chuột túi đã đón 1,4 triệu du khách Trung Quốc vào năm 2019, những người đã chi 12,4 tỷ USD.

Du khách Trung Quốc đã bắt đầu quay trở lại thăm bạn bè và gia đình, nhưng các nhà điều hành du lịch tại Australia không thể kỳ vọng vào lượng khách du lịch tăng đột biến trong vài tháng, vì các chuyến bay tới Australia khá đắt đỏ. Trong tháng này, các chuyến bay khứ hồi giữa Trung Quốc và Australia dao động trong khoảng 1.800-3.000 USD. Bên cạnh đó, Australia cũng yêu cầu xét nghiệm Covid-19 đối với du khách Trung Quốc.

James Shen, chủ sở hữu của Công ty du lịch Odyssey Travel ở Melbourne (Australia), cho biết trước đại dịch, du khách Trung Quốc được biết đến là những người sẵn sàng chi tiền. “Du khách Trung Quốc là những người chịu chi. Trải nghiệm bay trực thăng chỉ là một hành trình kéo dài 10 phút, tốn tận 283 USD nhưng du khách Trung Quốc vẫn sẵn sàng chi trả”, Shen nói.

Trong khi nhiều nhà điều hành du lịch háo hức với sự trở lại của họ, một số khác lo lắng rằng ngành này có thể không theo kịp lượng khách du lịch mới. “Ngành công nghiệp du lịch đã biến mất trong hai năm. Sẽ rất khó để phục hồi. Nhiều tài xế và hướng dẫn viên du lịch đã tìm được công việc khác trong khi ngành du lịch đóng băng và việc tuyển dụng họ trở lại có thể khó khăn”, Rick Liu, chủ sở hữu của công ty du lịch TanTan Holiday ở Melbourne, chia sẻ.

“Tôi rất vui vì chúng tôi sẽ đón tiếp nhiều khách du lịch hơn, nhưng tôi cũng hơi lo lắng về việc liệu chúng tôi có thể phục vụ họ một cách thích hợp, cung cấp cho họ dịch vụ đủ chất lượng hay không”, Liu nói thêm.