Nghiên cứu mới đây của Trường Đại học Quốc gia Australia cho thấy, đầu tư của Trung Quốc vào Australia trong năm 2019 chỉ đạt 2,5 tỷ AUD so với mức 4,8 tỷ AUD năm 2018. Như vậy, chỉ trong vòng 1 năm, đầu tư của Trung Quốc vào Australia đã giảm hơn 47%. Nếu so với mức giảm 9,8% của đầu tư Trung Quốc trên toàn thế giới, mức giảm gần 50% đầu tư tại Australia là rất lớn.

 Năm 2016, đầu tư của Trung Quốc vào Australia đạt đỉnh khi tổng giá trị đầu tư lên đến 15,8 tỷ AUD. Tuy vậy, kể từ năm 2017, khi Thủ tướng Australia Malcom Turnbull sửa đổi luật an ninh đối ngoại để đối phó với những nỗ lực can thiệp vào tiến trình chính trị của nước này đã đánh dấu giai đoạn mới trong quan hệ giữa Australia và Trung Quốc.

Giáo sư Peter Drysdale, người đứng đầu nhóm nghiên cứu về đầu tư của Trung Quốc tại Đại học Quốc gia Australia nhận định, kể từ khi Australia sửa đổi Luật An ninh đối ngoại cùng với việc giá cả giảm làm cho tài nguyên và khai thác mỏ không còn là lĩnh vực đầu tư được ưa chuộng như trước đây. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng thay đổi danh mục đầu tư, giảm việc rót tiền vào bất động sản tại Australia.

Khoảng 80% quặng sắt của Australia xuất khẩu sang Trung Quốc. (Nguồn Fortescue Metals Group)

Theo Giáo sư Peter Drysdale, môi trường đầu tư thay đổi theo hướng mà các nhà đầu tư Trung Quốc cho rằng, không thuận lợi cùng với quan hệ chính trị căng thẳng đã tác động đến việc các nhà đầu tư Trung Quốc rót vốn vào Australia.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Australia khi là thị trường của 26% hàng hóa và dịch vụ của nước này. Trong giai đoạn 2018-2019, tổng giá trị kim ngạch hai chiều đạt 235 tỷ AUD, trong đó quặng sắt là mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang Trung Quốc.

Trong bối cảnh quan hệ giữa Australia và Trung Quốc đang tồn tại nhiều căng thẳng chính trị, giáo sư Peter Drysdale cho rằng, trong tương lai gần, xu hướng đầu tư của Trung Quốc vào Australia chưa có dấu hiệu cải thiện.

Hiện tại, ngoài việc đầu tư sụt giảm, quan hệ thương mại giữa Australia và Trung Quốc cũng xuất hiện những khó khăn mới. Trong những tháng gần đây, Trung Quốc liên tiếp “ra đòn” với các hàng hóa nhập khẩu từ Australia như đánh thuế chống bán phá giá lên tới hơn 80% đối với lúa mạch, cấm nhập khẩu thịt bò từ 5 lò mổ của Australia và mở cuộc điều tra chống bán phá giá đối với rượu vang của Australia.

Về phía Australia, nước này vừa bác bỏ kế hoạch công ty Trung Quốc mua lại công ty sữa có trụ sở tại Australia. Hiện, chỉ có việc xuất khẩu quặng sắt từ Australia sang Trung Quốc vẫn đang diễn ra thuận lợi với kim ngạch tăng 8 trong tháng 6 vừa qua. Bởi quặng sắt của Australia có chất lượng tốt và giá thành hợp lý so với mặt hàng tương tự nhập khẩu từ Brazil và Tây Phi, vậy nên cho đến lúc này, quặng sắt Australia vẫn là mặt hàng ưa chuộng và là sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Australia vào thị trường Trung Quốc.