Nội tiết tố nữ đóng một vai trò rất quan trọng và có mối liên hệ mật thiết với sức khỏe, nhan sắc của phụ nữ. Rối loạn nội tiết xảy ra khi nồng độ nội tiết tố (chủ yếu là estrogen, progesteron, cortisol, hormone tuyến giáp, androgen…) quá cao hoặc quá thấp. Trên thực tế, đây là bệnh lý thường gặp nhưng lại ít chị em để tâm hoặc không đánh giá đúng mức độ nghiêm trọng của nó.

Rối loạn nội tiết nữ sẽ gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến chức năng hoạt động của buồng trứng, tử cung, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm về phụ khoa, ảnh hưởng đến khả năng sinh con, ảnh hưởng xấu tới trạng thái tinh thần, chất lượng giấc ngủ... Nó cũng tác động tiêu cực đến ngoại hình mà sớm nhất và rõ nhất là làn da. Vì vậy, làn da được xem là tấm gương phản chiếu dấu hiệu rối loạn nội tiết tố nữ với 4 đặc điểm sau đây:

1. Dễ nổi mụn

Trong số các loại nội tiết tố, androgen (nội tiết tố nam có ở cả 2 giới với lượng khác nhau) ảnh hưởng đến việc tiết dầu trên da. Trong khi cằm là vùng nhạy cảm của cơ quan thụ cảm androgen nên dễ bị ảnh hưởng hơn. Vì vậy, khi nữ giới bị rối loạn nội tiết tố, cụ thể là suy giảm estrogen và tăng androgen sẽ dễ dẫn tới nổi mụn trứng cá liên miên, tập trung ở vùng cằm.

Nổi mụn nhiều ở cằm hoặc trán là dấu hiệu rối loạn nội tiết tố nữ điển hình (Ảnh minh họa)

Bởi hàm lượng androgen cao tăng dầu, làm da bí nhờn, không được làm sạch đúng cách sẽ ế tạo điều kiện cho,vi khuẩn phát triển và sinh mụn. Ngoài ra, việc quá tải cortisol cũng được cho là nguyên nhân da mặt dễ nổi mụn, thường ở vùng trán và cằm.

2. Da trở nên khô hoặc nhờn bất thường

Như đã nói ở trên, androgen giữ vai trò kiểm soát tiết dầu trên da. Cùng lúc đó, nội tiết tố nữ estrogen đảm nhiệm chức năng giữ ẩm, tăng sự đàn hồi của làn da. Khi rối loạn 2 nội tiết tố này, đương nhiên vẻ đẹp làn da cũng bị ảnh hưởng. Dễ thấy nhất là độ ẩm và bề mặt, mức độ tiết dầu của làn da.

Nếu estrogen quá cao và androgen quá thấp, da sẽ dễ bị khô, thô ráp. Còn nếu androgen quá cao và estrogen quá thấp, da sẽ dễ bị nhờn, đổ dầu nhiều, lỗ chân lông bít tắc. Lưu ý, người có làn da khô đột nhiên đổ bóng dầu hoặc ngược lại có thể là do rối loạn nội tiết tố, cần điều chỉnh ngay.

3. Da trở nên rất nhạy cảm

Khi rối loạn nội tiết xảy ra, tốc độ mất nước của da càng cao. Trong khi đó, mất nước là một trong những dấu hiệu của chức năng hàng rào bảo vệ da bị “xâm phạm”. Lúc này, da sẽ trở nên vô cùng nhạy cảm, dễ bị ngứa, nóng, mẩn đỏ, dị ứng với thức ăn hay môi trường bên ngoài, mỹ phẩm… Thường xảy ra khi bị suy giảm estrogen hoặc progesterone quá cao.

Rối loạn nội tiết tố cũng có thể khiến làn da trở nên nhạy cảm hơn với thời tiết, mỹ phẩm (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, tăng nồng độ cortisol - một dạng rối loạn nội tiết dễ gặp bởi tác động từ rối loạn tinh thần (lo lắng, stress…) cũng làm da khô và nhạy cảm hơn. Nó còn có thể gây tổn hại đến cấu trúc collagen và elastin, thành phần làm da mềm mại và độ đàn hồi của da.

4. Thay đổi về màu da, xuất hiện thâm nám

Rối loạn nội tiết làm cho các con đường liên quan đến melanin hoạt động mạnh hơn. Do hormone tham gia vào nhiều quá trình trao đổi chất khác nhau của cơ thể nên nhiều tình trạng bệnh lý có thể gây ra sự thay đổi nồng độ hormone, dẫn đến thay đổi về làn da. Phổ biến như da thâm sạm, không đều màu, thậm chí xuất hiện thâm nám sớm.

Sự hình thành của nám liên quan chủ yếu đến nội tiết tố nữ estrogen. Đây chính là hormone sinh dục có vai trò quan trọng trong cơ thể và có khả năng ức chế sự sản sinh hormone MSH (hormone gây kích thích tăng sản xuất melanin dưới da).

Suy giảm estrogen hay progesterone, cortisol đều có thể dẫn tới làm da bị mất nước, khô hơn. Từ đó, da cũng sần sùi và trở nên thâm sạm hơn do chức năng tổng hợp collagen, elastin, đến sự phát triển, duy trì các mao quản dưới da và ức chế bài tiết tuyến nhờn đều bị rối loạn.

Bởi vậy, khi nội tiết tố bị suy giảm sẽ khiến việc sản sinh các sợi collagen (giúp săn chắc da) và sợi elastin (giúp da đàn hồi) giảm đi đáng kể, quá trình sản sinh tế bào da cũng bị giảm theo. Da trở nên mỏng, mất tính đàn hồi, kém săn chắc và xuất hiện nếp nhăn, thâm sạm.

Đột nhiên da xuất hiện thâm nám đi kèm tâm trạng thất thường thì nên đi thăm khám nội tiết tố (Ảnh minh họa)

Ngoài thay đổi ở làn da, rối loạn nội tiết tố còn dẫn đến nhiều thay đổi dễ nhận biết khác. Ví dụ như rối loạn kinh nguyệt, tâm trạng thất thường và dễ nổi giận, tăng cân hay vóc dáng thay đổi… Cũng có nhiều nguyên nhân và cũng theo đó mà cách khắc phục tình trạng rối loạn nội tiết tố cũng khác nhau. Tuy nhiên, về cơ bản thì việc bổ sung các nội tiết tố (chủ yếu là estrogen, progesterone) qua thực phẩm, tăng cường vận động, ngủ nghỉ khoa học, cải thiện sức khỏe tinh thần… có vai trò quan trọng trong điều hòa nội tiết tố nữ. Tuy nhiên, tốt nhất là chị em vẫn nên nhờ tới sự tư vấn của chuyên gia y tế.