Là một người có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành ô tô, Alborz Fallah chỉ ra sự thật đáng kinh ngạc nhiều người không biết về cách ANCAP đánh giá an toàn - Ảnh: Niche Pursuits

Chuyên gia ô tô Alborz Fallah đã có bài viết đáng chú ý trước việc ANCAP (chương trình đánh giá xe của Úc) đánh giá 0 sao cho mẫu xe Ấn Độ Mahindra Scorpio-N. Ông là đồng sáng lập CarExpert, CarAdvice - hai trang tin ô tô nổi tiếng của Úc từng nhận được nhiều giải thưởng, như "Trang web của năm" của ngành xuất bản Úc (2021, 2022).

Bị đánh giá 0 sao dù bảo vệ khá tốt người ngồi trong xe

Alborz Fallah chỉ ra một sự thật đáng kinh ngạc. Mahindra Scorpio-N bị ANCAP đánh giá 0 sao, nhưng lại đạt 29,25/34 điểm về bảo vệ người lớn (tương đương mức độ bảo vệ 86%) tại Global NCAP (chương trình thử nghiệm và đánh giá an toàn xe mới toàn cầu).

Chiếc xe mạnh đến mức làm hỏng hàng rào nặng 1.400kg được ANCAP thiết kế để thử nghiệm.

Khoang hành khách còn tương đối nguyên vẹn. Nhưng xe lại bị đánh giá xấu vì đã làm hư hỏng hàng rào đang di chuyển (mô phỏng những chiếc xe bán chạy ở Úc, thường nặng 1.400kg).

Nói một cách đơn giản, Mahindra Scorpio-N bị trừ điểm vì đã không bảo vệ được vật thể xe va vào, dù bảo vệ được người ngồi bên trong. Chỉ riêng phần này, Scorpio-N đã bị trừ 8 điểm (20%). Kết hợp vài điểm trừ khác, như dây đai quá chặt, Scorpio-N bị đánh giá khá kém trong việc bảo vệ người lớn.

Tuy nhiên, chiếc xe lại được đánh giá 80% trong việc bảo vệ trẻ em ngồi hàng hai.

Alborz Fallah chỉ trích ANCAP đã lãng phí tài nguyên, khi họ biết sẽ đánh giá Scorpio-N 0 sao ngay cả trước khi thử nghiệm. Đó là bởi theo "quy định mới" của ANCAP, những chiếc xe không có ADAS đều bị điểm liệt.

Từ trường hợp của Scorpio-N, ông cũng hoài nghi về việc đánh giá 0 sao cho MG5.

Xe 4 sao còn bảo vệ tốt hơn xe 5 sao?

Fallah lấy một ví dụ khác về chiếc Hyundai Venue. Mẫu xe Hàn Quốc bị ANCAP đánh giá 4 sao, song thực tế lại đạt 91% về khả năng bảo vệ người lớn, và 81% về khả năng bảo vệ trẻ em. Đó là điểm dựa trên khả năng bảo vệ trong một vụ va chạm thực tế.

Điểm thực tế cao, nhưng Venue chỉ được 4 sao là vì không đủ yếu tố kỹ thuật. Một trong số đó là thiếu hỗ trợ cho ghế trẻ em ISOFIX. Khác với ghế thường, đây là loại ghế được cố định 3 điểm thông qua dây buộc trên đầu ghế cùng với chốt ISOFIX.

Luật Úc yêu cầu ghế này, nhưng ở các thị trường khác, bao gồm cả Mỹ hay châu Âu, thì không bắt buộc, chỉ khuyến khích.

Trong khi đó, Alfa Romeo Tonale ít điểm hơn, với 84% khả năng bảo vệ người lớn và 87% khả năng bảo vệ trẻ em. Nhưng xe lại được xếp hạng 5 sao vì sở hữu nhiều tính năng ADAS.

Hyundai Venue chỉ được 4 sao, trong khi có kết quả bảo vệ người ngồi trong tốt hơn Alfa Romeo Tonale 5 sao - Ảnh: ANCAP

"Làm sao tôi có thể giải thích với người mua bình thường một chiếc ô tô 4 sao có khả năng bảo vệ người ngồi trong tốt hơn khi có va chạm thực tế, trong khi chiếc kia 5 sao lại không bảo vệ họ tốt tương tự?", Fallah bức xúc.

Nguyên nhân thực sự đằng sau 0 sao an toàn

Từ những đánh giá trên, Alborz Fallah tuyên bố sẽ không còn ưu tiên dựa trên đánh giá của ANCAP khi review xe cho độc giả nữa.

Ông chỉ trích ANCAP đã đi chệch hướng. Trong nhiều năm qua, tổ chức này đã đi từ thúc đẩy an toàn đường bộ sang "chủ nghĩa giật gân" để thu hút tài trợ, thay vì cung cấp thông tin chiếc xe nào thực sự an toàn tới người tiêu dùng.

Với người Úc nói chung, những chiếc xe 4 sao trở xuống bị xem như "không đủ an toàn". Do đó, việc không đạt được 5 sao sẽ ảnh hưởng lớn tới doanh số.

Trước đánh giá an toàn của ANCAP, hãng xe Ấn Độ Mahindra cho biết sẽ giới thiệu một phiên bản Scorpio-N có ADAS. Rất có thể, công ty sẽ yêu cầu ANCAP sửa lại kết quả đánh giá sau khi bổ sung - Ảnh: First Post

Fallah tố ANCAP làm việc không khách quan, khi đưa tin tổ chức này sử dụng lại dữ liệu của Euro NCAP, có bổ sung thêm vài thử nghiệm của chính họ. Tuy nhiên, không có thử nghiệm thực tế nào về hệ thống an toàn trên đường công cộng.

Theo chuyên gia ô tô Úc, về cơ bản, hệ thống đánh giá an toàn của ANCAP sẽ trừ điểm rất nặng những mẫu xe không có ADAS. Điều này dẫn đến việc tỉ trọng của các tính năng an toàn khác và tính toàn vẹn về cấu trúc của xe trong cơ cấu điểm bị chấm rất thấp.

Bất cập là, hệ thống ADAS không phải lúc nào cũng hoạt động hiệu quả trong thực tế. Một số chủ xe khó chịu đến mức đã phải tắt đi. Nhưng do có trang bị đó, chiếc xe vẫn đạt điểm an toàn tối đa.

Không có ADAS, Mahindra Scorpio-N bị 0 sao cũng rơi vào trường hợp này. Scorpio-N vẫn duy trì được độ ổn định cho khoang hành khách và cung cấp khả năng bảo vệ khá tốt trong nhiều tình huống va chạm khác nhau. Tuy nhiên, cách tính điểm của ANCAP, vốn đặc biệt thiên vị ADAS, đã dẫn đến xếp hạng 0 sao gây tranh cãi.

Ngoài ra, ANCAP cũng bị chỉ trích thiếu sự cập nhật. Chẳng hạn, chiếc Mitsubishi ASX vẫn giữ 5 sao trong khi lần thử nghiệm cuối cùng là vào năm 2014 - Ảnh: ANCAP

Không chỉ gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng, Fallah chỉ trích hệ thống đánh giá của ANCAP đang hạn chế sự thâm nhập của những mẫu xe giá phải chăng, vốn không có (hoặc ít) ADAS (nhưng vẫn có cấu trúc đủ tốt để bảo vệ người ngồi trong khi có va chạm).

Theo ông, các hãng sẽ phải thêm nhiều phụ kiện hơn, tính phí khách hàng cao hơn để được 5 sao của ANCAP. Điều đó dẫn đến việc nếu muốn mua một chiếc xe giá phải chăng, người tiêu dùng phải tìm đến thị trường xe cũ.

"Kiểu đánh giá 5 sao hoặc 0 sao của ANCAP đang làm giảm giá trị của tổ chức này với người Úc. Nếu bạn đang tìm mua xe mới, đừng chỉ nhìn vào hệ thống sao. Điểm số cuối cùng đã không còn phản ánh thực tế", chuyên gia đi đến kết luận.