Truyền thông Australia hôm 13/10 đồng loạt đưa tin cho biết, chính phủ nước này đang điều tra về thông tin Trung Quốc đề nghị một số doanh nghiệp nhà nước không nhập khẩu than từ Australia.

Trả lời phỏng vấn báo chí Australia vào sáng 13/10, Bộ trưởng thương mại Simon Birmingham cho biết, Australia đã liên lạc với phía Trung Quốc cũng như đang điều tra thông tin về việc 2 nhà máy thép và một số nhà cung cấp năng lượng của Trung Quốc được yêu cầu cấm nhập khẩu than từ Australia.

Bộ trưởng Simon Birmingham khẳng định: “Đây không phải là lần đầu tiên trong những năm gần đây chúng ta thấy có sự gián đoạn về thời gian và trình tự xuất khẩu, đặc biệt là than vào Trung Quốc” tuy vậy, ông cũng trấn an rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục tôn trọng Hiệp định thương mại tự do với Australia.

Than đang được chất đống tại cảng Tần Hoàng Đảo của Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg

Tờ Australian Financial Review ngày 13/10 cũng dẫn nguồn từ 5 nhà buôn than và nhà phân tích cho biết, một số công ty mua bán than đã được yêu cầu ngừng mua than từ Australia trong đó có cả than nhiệt và than cốc. Tuy vậy, lệnh cấm này được truyền miệng và không có văn bản để tránh để lại bằng chứng về việc Trung Quốc vi phạm quy định của Tổ chức Thương mại thế giới.

Hiện chưa rõ thực hư về lệnh cấm này nên rất khó đánh giá về mức độ ảnh hưởng của lệnh cấm đối với việc xuất khẩu than của Australia sang Trung Quốc. Tuy vậy, tờ Australian Financial Review dẫn lời một chuyên gia cho rằng, việc Trung Quốc hạn chế nhập khẩu than từ Australia có không có nhiều tác động, vì thực tế nhiều nhà máy điện đã nhập khẩu gần đủ số lượng than được phép nhập từ 2 tháng trước đây và cho đến tháng trước thì hầu như các nhà máy nhiệt điện đã đạt hạn mức nhập khẩu than cho phép.     

Vụ việc này diễn ra trong bối cảnh, quan hệ chính trị và thương mại giữa Australia và Trung Quốc vốn đã căng thẳng, song lại gia tăng thêm nhiều khó khăn trong những tháng gần đây. Kể từ khi Australia kêu gọi cộng đồng quốc tế điều tra độc lập về sự bùng phát dịch Covid-19 tại Trung Quốc, Trung Quốc đã đưa ra một loạt các biện pháp trả đũa như thắt chặt việc nhập khẩu thịt bò và lúa mạch từ Australia, cũng như mở cuộc điều tra về nghi vấn Australia bán phá giá rượu vang sang nước này.

Quan hệ chính trị căng thẳng đang ảnh hưởng tới việc xuất khẩu một số hàng hóa của Australia sang Trung Quốc. Song số liệu của Viện Nghiên cứu quan hệ Australia-Trung Quốc mới đây cho thấy, trong năm 2019, Australia hiện vẫn là nhà xuất khẩu hàng hóa lớn thứ 5 vào Trung Quốc. Còn số liệu 8 tháng đầu năm 2020 cũng cho hay, trong giai đoạn này Australia đã xuất khẩu lượng hàng hóa trị giá 104 tỷ AUD vào Trung Quốc, chỉ giảm 2,3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thực tế này cho thấy, do cần hàng hóa chất lượng cao và giá tốt từ Australia nên dù quan hệ chính trị giữa hai bên gia tăng căng thẳng cũng không ảnh hưởng quá nhiều đến việc Trung Quốc nhập khẩu hàng hóa từ Australia.