Trong top phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại, ngôi vị quán quân thuộc về Avengers: Endgame. Theo sau đó là Avatar và Titanic. Thành công của cả 3 bộ phim là kết quả của sự tính toán kỹ lưỡng và thận trọng từ khâu xây dựng kịch bản, hình ảnh, tuyển chọn diễn viên cho đến kế hoạch quảng bá và phát hành.

Titanic - một hiện tượng văn hóa đại chúng cuối thế kỷ 20

Titanic là bộ phim kinh điển được xây dựng từ sự kiện có thật vào năm 1912, khi con tàu khổng lồ Titanic va phải tảng băng trôi và chìm ở Đại Tây Dương. Đạo diễn James Cameron đã kể lại thảm họa đó bằng ngôn ngữ điện ảnh tinh tế, lấy yếu tố tình yêu lãng mạn làm trọng tâm trên nền bi kịch của con người trước thiên nhiên.

Rose là một cô gái tiểu thư đài các bị ép gả cho một anh chàng công tử giàu hòng giúp gia đình thoát khỏi giai đoạn khó khăn. Còn Jack là một thanh niên trẻ ngang tàng, đồng thời một nghệ sĩ tài năng nhưng không xu dính túi. Họ gặp nhau, tìm thấy sự đồng điệu trong tâm hồn và yêu nhau. Cứ như thế, trên nền thảm hoạ đắm tàu kinh hoàng, họ viết nên một thiên tình sử đẹp đẽ và đau khổ, lấy đi nước mắt của hàng triệu người xem.

Tính cả lợi nhuận từ lần tái phát hành vào năm 2012, Titanic thu về hơn 658,6 triệu USD ở khu vực Bắc Mỹ và hơn 1,5 tỷ USD ở các quốc gia khác. Tổng doanh thu toàn cầu của phim đạt hơn 2,1 tỷ USD. Năm 1998, Titanic được ca ngợi là tác phẩm có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Bộ phim tiếp tục giữ vững ngôi vị này trong suốt 12 năm cho đến khi bị siêu phẩm Avatar đã soán ngôi quán quân. Năm 2019, Titanic tụt xuống vị trí thứ 3 vì sự xuất hiện của Avengers: Endgame.

Thành công của Titanic là sự tổng hòa của nhiều yếu tố. Trong đó, nội dung phim và chiến lược phát hành đóng vai trò quan trọng. Tác phẩm do đạo diễn James Cameron cầm trịch từng được dự định ra mắt vào mùa hè năm 1997.

Đây được xem là thời kỳ doanh thu phòng vé dồi dào cho các bom tấn dễ dàng kiếm lời. Tuy nhiên, vì khâu quay phim và hậu kỳ quá phức tạp, nhà sản xuất buộc phải lùi thời gian phát hành vào ngày 19/12/1997. Dù bất đắc dĩ nhưng cuối cùng, đó lại là kế hoạch khôn ngoan giúp Titanic kiếm bộn tiền.

Titanic trình làng gần với 2 dịp nghỉ lễ lớn trong năm là Giáng sinh và năm mới. Nhu cầu giải trí trong các ngày nghỉ tăng cao, kéo theo cơ hội sinh lời cho siêu phẩm của đạo diễn James Cameron. Chưa kể, 3 ngày đầu phim công chiếu rơi vào dịp cuối tuần. Đến hết dịp cuối tuần đó, các rạp bắt đầu cháy vé. Titanic thu về 8,6 triệu USD trong ngày đầu tiên ra mắt và 28,6 triệu USD trong dịp cuối tuần đầu tiên từ 2.674 rạp.

Qua Giáng Sinh và năm mới, Titanic vẫn chễm chệ ở các cụm rạp và tiếp tục càn quét phòng vé dịp Lễ Tình nhân. Doanh thu cao nhất tính theo ngày của phim cũng rơi vào 14/2 với con số hơn 13 triệu USD.

Thời gian Titanic được chiếu tại phòng vé Bắc Mỹ kéo dài lên đến gần 10 tháng, trước khi hoàn tất vào ngày 1/10/1998 với tổng doanh thu nội địa cuối cùng hơn 600 triệu USD. Lợi nhuận phim mang về từ thị trường nước ngoài còn cao gấp đôi con số nói trên, ở mức hơn 1,2 tỷ USD. Trong lần ra rạp đầu tiên, Titanic thu về hơn 1,8 tỷ USD. Lần tái phát hành năm 2012 đã nâng tổng doanh thu của phim lên mức hơn 2,1 tỷ USD.

Yếu tố quan trọng tiếp theo làm nên sức hút không tưởng của Titanic là hiệu ứng truyền miệng. Đạo diễn James Cameron từng lý giải thành công của bộ phim là do doanh thu đáng kể từ trải nghiệm chia sẻ của người xem.

Titanic là bộ phim có ý nghĩa đặc biệt về mặt lịch sử, cho khán giả cơ hội được nhìn lại một thảm họa bi thương cùng cách mà con người cố gắng thoát khỏi số phận nghiệt ngã của mình dưới ống kính điện ảnh tinh tế. Đạo diễn James Cameron đã thành công trong việc tạo ra một tác phẩm sử thi hoành tráng và lộng lẫy, gây xúc động mạnh cho người xem.

Titanic không đơn thuần chỉ là một bộ phim, nó còn là một hiện tượng văn hoá đại chúng trong những năm cuối thể kỷ 20. Phim là thông điệp về nghị lực sống của con người trước thảm họa thiên nhiên, là tuyên ngôn tình yêu của con người trước mọi bất hạnh và là bằng chứng cho tài năng hiếm có của đạo diễn James Cameron.

Avatar - khởi tạo kỷ nguyên 3D

Nếu như năm 1997, đạo diễn James Cameron đưa khán giả trở về quá khứ với con tàu Titanic huyền thoại thì 12 năm sau, ông dùng công nghệ đem đến một thế giới tương lai kỳ vĩ, huyền ảo trong Avatar. Siêu phẩm này được quay hoàn toàn bằng kỹ thuật 3D với hiệu ứng kỹ xảo đặc biệt, tạo nên những hình ảnh sống động có chiều sâu mà chưa bộ phim nào trước đây có thể làm được.

Avatar là câu chuyện về Jake Sully - một cựu sĩ quan thủy quân lục chiến bị liệt nửa thân và cuộc phiêu lưu của anh đến hành tinh Pandora. Sau khi anh trai bị giết, Jake phải trở thành một Avatar để thay anh mình thực hiện nhiệm vụ. Tại hành tinh Pandora, Jake chấp nhận tham gia chương trình cấy gene với người Navi và gửi thông tin về trái đất để biến Pandora thành hành tinh của con người.

Công chiếu lần đầu vào năm 2009, Avatar gây ấn tượng mạnh với khán giả bởi các hiệu ứng 3D hoàn hảo, sử dụng CGI và đặc biệt là bản trình chiếu dưới dạng 3D IMAX. Vào thời điểm đó, nó là bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại với số tiền thu từ phòng vé toàn cầu là gần 2,8 tỷ USD. Kỷ lục này chỉ bị xô đổ vì sự xuất hiện của bom tấn Avengers: Endgame trong năm 2019 này.

Avatar cũng đi theo chiến lược phát hành tương tự Titanic. Bom tấn này ra mắt lần đầu tiên vào ngày 18/12/2009, tức là rơi vào dịp cuối năm. Hai dịp nghỉ lễ lớn là Giáng sinh và năm mới đã mang về cơ hội kiếm tiền có một không hai cho tác phẩm của đạo diễn James Cameron. Avatar chỉ mất hơn 1 tháng để xô đổ kỷ lục doanh thu trước đó của Titanic. Không thua kém siêu phẩm năm 1997, Avatar cũng bám trụ tại các cụm rạp trong 8 tháng. Kết thúc quá trình phát hành dài hơi, phim thu về hơn 2,7 tỷ USD.

Năm 2010, Avatar được tái phát hành. Tuy nhiên, lần ra rạp thứ hai này chỉ giúp nhà sản xuất kiếm thêm 36 triệu USD - con số khiêm tốn so với lần phát hành đầu tiên. Dù vậy, kết quả đó không ảnh hưởng nhiều đến thành tích của Avatar vì trước khi tái phát hành, phim đã chạm ngưỡng doanh thu “khủng”.

Yếu tố quan trọng quyết định đến thành công vang dội của Avatar là tính cách mạng mà nó mang lại. Bộ phim được xem như là bước khởi đầu cho kỷ nguyên phim ảnh 3D. Đó là một sự biến đổi to lớn trong trải nghiệm hình ảnh của nhân loại, từ thưởng thức định dạng 2D truyền thống đến 3D ấn tượng. Điều này được ví như sự thay đổi từ truyền hình đen trắng sang truyền hình màu của thế kỷ trước.

“Kỳ quan của những kỳ quan” là mỹ từ mà giới phê bình điện ảnh dành tặng cho Avatar. Với cốt truyện được xây dựng chặt chẽ cũng kỹ xảo điện ảnh tối tân, tác phẩm của đạo diễn James Cameron là sự pha trộn hoàn hảo của nhiều thể loại phim gồm khoa học viễn tưởng, phiêu lưu mạo hiểm, hành động, tình cảm lãng mạn, và thông điệp về môi trường của phim cũng là thông điệp của mọi thời đại. 

Avengers: Endgame - Tân vương của top phim ăn khách nhất mọi thời đại

Vào cuối tháng 7 vừa qua, Avengers: Endgame đã chính thức cán mốc doanh thu 2,79 tỷ USD toàn cầu. Theo đó, kỷ lục phòng vé mọi thời đại khi chưa tính lạm phát của Avatar (2009) - 2,78 tỷ USD - chính thức bị phá vỡ sau gần 10 năm đứng vững. Avengers: Endgame thay thế Avatar, trở thành bộ phim ăn khách nhất mọi thời đại.

Có nhiều lý do giúp Avengers: Endgame giành thắng lợi sau cùng. Đây là phần kết của cả một kỷ nguyên phim siêu anh hùng do Marvel Studios dày công sáng tạo suốt hơn một thập kỷ qua. Khán giả toàn cầu cứ thế hồi hộp mong chờ số phận của từng siêu anh hùng đã gắn bó với mình như Iron Man (Robert Downey Jr.) hay Captain America (Chris Evans), cũng như lời giải đáp dành cho cái kết còn bỏ ngỏ của Avengers: Infinity War (2018).

Về mặt kinh doanh, Trung Quốc đóng vai trò then chốt trong chiến thắng của Avengers: Endgame. Cách đây đúng một năm, doanh thu của Avengers: Infinity War tại thị trường chỉ là 359 triệu USD. Con số đối với Endgame tăng vọt tới 75% lên mức 629 triệu USD.

Song, việc tái phát hành và có thêm nhiều suất chiếu tại 2.000 rạp Bắc Mỹ trùng kỳ nghỉ Quốc khánh Mỹ 4/7 đã giúp bom tấn trên hoàn thành mục tiêu cuối cùng nhanh hơn dự kiến của số đông giới quan sát.

Không phải ngẫu nhiên Avengers: Endgame có thể trở thành cỗ máy in tiền của Disney. Marvel cùng Nhà Chuột đã vạch ra chiến lược hoàn hảo cho bom tấn này. Theo CNBC, Disney đã làm việc với các nhà phát hành phim tại các quốc gia trên toàn thế giới để công chiếu bộ phim này cùng lúc, thay vì có vùng xem trước, vùng xem sau như nhiều phim trước đó của Marvel.

Trong vòng 5 ngày từ 24/4 đến 28/4, Disney đã công chiếu Avengers 4 ở 50 quốc gia khác nhau. Việc tính toán thời gian khôn ngoan như vậy đã giúp bộ phim nhanh chóng kiếm bộn tiền chỉ trong dịp cuối tuần đầu tiên khởi chiếu.

Sau tuần đầu ra mắt, Avengers: Endgame thu về 1,223 tỷ USD. Sau chưa đầy 2 tuần, phim cán mốc 2,28 tỷ USD, qua đó vượt thành tích phòng vé của Titanic. Kể từ thời điểm ấy, công chúng liên tục hồi hộp chờ đợi bom tấn siêu anh hùng san bằng kỷ lục của Avatar khi không tính yếu tố lạm phát.

Trong 2 tuần đầu công chiếu, Avengers: Endgame được hầu hết các cụm rạp trên thế giới ưu ái suất chiếu dày đặc bất chấp thời lượng phim kéo dài hơn 3 tiếng. Đây cũng là một trong những yếu tố giúp đẩy nhanh tốc độ kiếm tiền của bom tấn Marvel. Bắt đầu từ trung tuần tháng 5, suất chiếu của Avengers 4 mới bị xâu xé phần nào bởi các bom tấn như John Wick 3: Parabellum, Godzilla: King of the Monster… Khi đó, tốc độ kiếm tiền của bộ phim siêu anh hùng mới có dấu hiệu chậm lại.

Trong khoảng thời gian tốc độ kiếm tiền của phim bị chững lại, một bộ phận công chúng và giới quan sát từng bày tỏ lo ngại Avengers: Endgame khó có thể soán ngôi Avatar. Thế nhưng, kết quả cuối cùng, bom tấn Marvel đã đánh bại siêu phẩm của đạo diễn James Cameron, trở thành tân vương của top phim ăn khách nhất mọi thời đại.