Quyết định tiêm trộn liều thứ hai bằng vaccine Moderna được đưa ra sau khi Ủy ban Cố vấn Tiêm chủng Quốc gia Canada (NACI) đầu tháng 6 cập nhật hướng dẫn mới, cho phép vaccine Moderna và Pfizer có thể sử dụng thay thế nhau, do cả hai cùng được phát triển theo công nghệ mRNA.

Tuy nhiên, một số người Canada từ chối tiêm liều vaccine Moderna thứ hai sau khi tiêm Pfizer, vì cho rằng tiêm trộn hai loại không an toàn và hiệu quả. Bác sĩ Kashif Pirzada tại Toronto cho biết ông đã thấy nhiều người đặt lịch tiêm với hy vọng nhận được một liều Pfizer, nhưng sau đó bỏ đi khi được thông báo sẽ tiêm Moderna.

"Thật tiếc khi mọi người hủy lịch, bởi nếu nhìn vào cấu trúc của hai vaccine này, chúng hầu như giống hệt nhau. Chúng cũng gần như giống nhau về cách hoạt động", ông nói.

Tiến sĩ Gerald Evans, giám đốc y tế dự phòng tại Trung tâm Khoa học Y tế Kingston kiêm trưởng khoa bệnh truyền nhiễm tại Đại học Queens, nói rằng ông đã rất bất ngờ khi nghe thấy điều tương tự.

"Nhân viên tại các điểm tiêm chủng của chúng tôi nói rằng mọi người tới và háo hức chờ đợi tiêm vaccine, nhưng khi được thông báo tiêm Moderna, họ nói 'tôi nghĩ tôi sẽ đợi tới khi được tiêm Pfizer'", Evans nói. "Đừng từ chối Moderna bởi nó thực sự rất tốt. Nó tương đương với Pfizer".

Một điểm tiêm chủng vaccine Covid-19 tại Toronto hôm 4/5. Ảnh: Reuters.

Giới chuyên gia cho rằng việc vaccine Pfizer được triển khai nhiều hơn Moderna ở Canada có thể đã khiến người dân có nhận thức không đúng về các loại vaccine mRNA, dẫn tới nghi ngại và chần chừ tiêm chủng. Cho đến gần cuối tháng 6, Pfizer vẫn chiếm phần lớn số vaccine được triển khai ở Canada với hơn 17,8 triệu người đã tiêm ít nhất một mũi, trong khi chỉ hơn 4,4 triệu người tiêm Moderna.

"Tôi nghĩ sự quen thuộc làm mọi người thấy thoải mái hơn", tiến sĩ Lynora Saxinger, bác sĩ về bệnh truyền nhiễm và phó giáo sư khoa y dược tại Đại học Alberta, nói. "Moderna đã bị ảnh hưởng vì các lô hàng chậm trễ và số lượng nhỏ giọt, khiến nó ít được chú ý".

Khoảng 75% dân số Canada đã tiêm ít nhất một liều vaccine, trong đó gần 68% đã tiêm đủ liều. Nhưng các chuyên gia cho rằng việc không tiếp tục tăng tốc tiêm chủng vào thời điểm này có thể đe dọa tới thành tựu của đất nước trong kiểm soát dịch.

Hồi tháng 6, số ca nhiễm mới ở Canada đã giảm 80%, trong khi số ca nhập viện và tử vong cũng giảm mạnh từ giữa tháng 4. Tuy nhiên, số ca nhiễm đã tăng trở lại trong hai tuần qua, với trung bình gần 3.800 ca nhiễm mỗi ngày.

Alyson Kelvin, phó giáo sư Đại học Dalhousie và nhà virus học tại Trung tâm Khoa học vaccine Halifax, nói Canada cần tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng để tránh các mối đe dọa trong tương lai.

"Đây chính là điều giúp bảo vệ chúng ta trước virus trong thời gian dài hơn và sẽ giúp mọi người tránh nguy cơ nhập viện", bà nói. "Vì vậy, điều quan trọng là chúng ta phải tiêm chủng đủ hai liều cho tất cả người dân càng sớm càng tốt".

Dược sĩ Sabina Vohra-Miller ở Toronto cho biết hai vaccine này giống nhau về cách huấn luyện hệ miễn dịch xử lý virus. Các kháng thể được hình thành trong cơ thể sau khi tiêm hai mũi này sẽ phản ứng rất tốt.

"Thực sự không có lý do để cho rằng hai vaccine này sẽ có bất kỳ mối lo ngại nào về an toàn và hiệu quả. Tiêm trộn không phải khái niệm mới, bởi chúng tôi từng làm điều này với nhiều loại vaccine khác. Mọi người đi tiêm vaccine cúm cũng không biết họ đang tiêm cái gì", bà nói.

"Chờ đợi để tiêm liều vaccine Pfizer thứ hai, thay vì có thể tiêm ngay liều Moderna vào ngày mai và được bảo vệ hoàn toàn, sẽ là một lựa chọn đầy rủi ro", Vohra-Miller nói, thêm rằng đây là hành vi rất đáng lo ngại. "Nhiều quốc gia trên thế giới đang tuyệt vọng tìm kiếm bất kì loại vaccine nào, trong khi ở đây chúng ta cố tìm kiếm loại vaccine tốt nhất hiện có. Với tôi, điều này thật phi lý".

Tiến sĩ Saxinger nói khả năng nhiều người Canada sẽ cần tiêm tăng cường bằng nhiều loại vaccine khác nhau trong tương lai, để tinh chỉnh khả năng phản ứng của hệ miễn dịch trước Covid-19 và giảm mối đe dọa từ các biến chủng của nCoV.

"Có khả năng mọi người sẽ phải tiêm nhiều loại vaccine trong vài năm tới. Do đó, nếu không tiêm bây giờ, bạn có thể phải tiêm trong tương lai", bà nói. "Hoàn toàn có khả năng chúng tôi sẽ tiêm trộn vaccine và đó là điều chúng tôi đang tính toán".

Một trong những lý do thúc đẩy chiến dịch tiêm chủng của Canada là mối đe dọa từ chủng Delta, biến chủng lần đầu xuất hiện ở Ấn Độ và đang gây ra nhiều đợt bùng phát nghiêm trọng trên toàn thế giới.

Một nghiên cứu gần đây của Cơ quan Y tế Công cộng Anh (PHE) chỉ ra vaccine Pfizer hiệu quả 88% chống lại triệu chứng bệnh từ chủng Delta sau hai tuần tiêm mũi hai, trong khi hiệu quả với chủng Alpha là 93%. Với một liều Pfizer, hiệu quả chỉ khoảng 33%.

Tiến sĩ Jeff Kwong, nhà dịch tễ học và nhà khoa học cấp cao tại tổ chức nghiên cứu ICES ở Toronto, nói từ chối tiêm liều hai Moderna để chờ Pfizer có thể làm ảnh hưởng tới những người khác. Ông cho rằng người Canada "cực kỳ may mắn" khi được tiêm hai liều với vaccine Pfizer hoặc Moderna, bởi chúng có thể "thay thế cho nhau".

"Chúng tôi chỉ có thể tiêm cho một số lượng nhất định mỗi ngày", ông nói. "Nếu bạn không tiêm hôm nay, điều đó không có nghĩa bạn có thể tiêm nó vào tuần sau khi lô vaccine Pfizer đến", ông nói.