Trên thực tế, có tới 40% trẻ em từ 1 đến 5 tuổi có vấn đề về giấc ngủ và chúng thường rơi vào một trong ba trạng thái: không chịu đi ngủ, không buồn ngủ, và không ngủ được. Mặc dù điều này có thể gây ra căng thẳng đối với cha mẹ, nhưng may mắn thay, rất ít trẻ em mắc chứng rối loạn giấc ngủ tiềm ẩn, chỉ cần cha mẹ lưu ý một vài điều dưới đây thì mọi chuyện sẽ ổn.

Giấc ngủ quan trọng như thế nào đối với trẻ em?

Mặc dù bắt trẻ đi ngủ là việc rất khó khăn, nhưng cha mẹ nên cương quyết yêu cầu trẻ đi ngủ đúng giờ. Vì giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển trí não và thể chất của trẻ. Đặc biệt, giấc ngủ trong thời kỳ từ 0 đến 5 tuổi còn là điều kiện quan trọng cho sự phát triển của hệ thần kinh. Thiếu ngủ hoặc chất lượng giấc ngủ không tốt sẽ ảnh hưởng đến hành vi, thành tích học tập và các vấn đề cảm xúc khác. Thiếu ngủ cũng là nguyên nhân gây nên bệnh béo phì.

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển trí não và thể chất của trẻ, đặc biệt là sự phát triển của hệ thần kinh (Ảnh minh họa)

Trẻ cần ngủ bao nhiêu giờ là đủ?

Không có số giờ cụ thể cho giấc ngủ của trẻ, bởi mỗi bé có nhu cầu ngủ khác nhau. Nhưng Tiến sĩ Ranj khuyên là trẻ nên ngủ trung bình từ 10 – 17 giờ khi được 6 tháng và từ 8 – 11 giờ/ngày khi trẻ 11 tuổi.

Tuy nhiên, đây chỉ là những hướng dẫn chung. Nếu trẻ vẫn tăng trưởng và phát triển bình thường, thì nghĩa là trẻ đã ngủ đủ giấc và cha mẹ không cần lo lắng.

Bí quyết giúp trẻ ngủ ngon:

- Cha mẹ vẫn nên cho trẻ hoạt động bình thường như mọi ngày. Tập thể dục vào buổi chiều sẽ giúp trẻ dễ ngủ hơn nhưng không nên cho trẻ tập khi gần đến giờ đi ngủ.

- Nên cố định giờ ngủ cũng như thứ tự những việc cần làm trước khi đi ngủ để tạo thành thói quen cho trẻ, và cũng là lời nhắc nhở cho trẻ biết đã đến lúc nghỉ ngơi. Ví dụ, trước khi đi ngủ khoảng 30 phút đến 1 tiếng, cha mẹ hãy cho trẻ tắm nước ấm để thư giãn, giúp trẻ giảm căng thẳng vì hóc môn cortisol có thể làm trẻ ngủ không ngon.

Phòng ngủ của trẻ phải ấm áp, yên tĩnh, tối và thoải mái (Ảnh minh họa).

- Tránh các loại thực phẩm và đồ uống có thể gây kích thích, bao gồm tất cả các loại thức ăn và thức uống chứa đường hoặc caffeine trong 4 giờ trước khi đi ngủ. Thay vào đó, cha mẹ hãy cho trẻ ăn các loại thức ăn khác kích thích giấc ngủ như sữa tươi, sữa đậu nành, và các loại hạt. Tất cả những thực phẩm này đều chứa axit amin tryptophan - một thành phần thiết yếu của hóc môn serotonin và melatonin – hóc môn kích thích giấc ngủ. Một ly sữa nóng với một lát sandwich bơ đậu phộng nhỏ hoặc bánh quy bột yến mạch là một món ăn nhẹ tuyệt vời trước khi đi ngủ, nhưng lưu ý trẻ nên ăn từ 45 đến 60 phút trước khi ngủ.

- Phòng ngủ của trẻ phải ấm áp, yên tĩnh, tối và thoải mái. Cha mẹ đừng tiếc tiền đầu tư cho con một cái giường, nệm chất lượng tốt. Nếu trẻ không muốn đi ngủ, cha mẹ có thể cho trẻ ôm con thú bông hoặc món đồ chơi mà trẻ thích nhất để trẻ an tâm đi ngủ.

- Tuyệt đối không được mang điện thoại, Ipad vào trong phòng ngủ. Ánh sáng phát ra từ những thiết bị điện tử này sẽ cản trở quá trình sản xuất hóc môn melatonin. Thay vào đó, cha mẹ hãy đọc truyện cho trẻ trước giờ đi ngủ. Điều này cũng thúc đẩy sự gắn bó khăng khít giữa cha mẹ và con cái.

- Một số trẻ sợ bóng tối và chúng căng thẳng đến mức không dám ngủ. Lắp đèn ngủ rất mờ hoặc để đèn ngủ ngoài hành lang, cửa phòng hơi hé mở để ánh sáng lọt vào một chút là cách khắc phục cho trường hợp này.

Trẻ con rất hay kiếm chuyện nếu chúng không muốn ngủ. Nào là khát nước, nào là đi vệ sinh… Cha mẹ vẫn nên đáp ứng những yêu cầu này của trẻ, nhưng tốt nhất nên đặt ra giới hạn rõ ràng để những thói quen xấu không tồn tại.

Làm thế nào để khuyến khích trẻ ngủ xuyên đêm?

Một chiếc đèn ngủ mờ là "vị cứu tinh" của trẻ sợ bóng tối giúp trẻ không sợ và ngủ ngon hơn (Ảnh minh họa).

Thức dậy vào ban đêm là chuyện bình thường, đặc biệt là đối với những em bé sơ sinh thường xuyên thức dậy để bú. Tuy nhiên, khi trẻ đã lớn hơn, nhu cầu ăn đêm giảm dần đi thì đã đến lúc chúng cần học cách ngủ xuyên đêm. Và dù làm cách nào đi chăng nữa thì việc dạy trẻ ngủ xuyên đêm cần có thời gian và sự kiên nhẫn của cha mẹ.

Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, cha mẹ nên kiểm tra xem con có đang khó chịu, đau đớn hay không khỏe? Khi trẻ thức dậy có khóc hay không? Nếu không có vấn đề gì, hãy trấn an nhanh gọn để trẻ ngủ tiếp. Còn với trẻ lớn hơn, cha mẹ nên có hành động khen thưởng cho mỗi lần ngủ ngoan của trẻ ví dụ tặng con một ngôi sao gắn lên biểu đồ khen thưởng để khuyến khích trẻ ngủ tốt hơn.

Khi nào thì cần đưa trẻ đi gặp bác sĩ?

Khi cha mẹ thấy con mình khó ngủ, mất ngủ thường xuyên thì nên đưa trẻ đi khám bác sĩ, vì đôi khi đó là dấu hiệu tiềm ẩn của chứng rối loạn giấc ngủ. Ngoài ra, bệnh trào ngược dạ dày hoặc chứng tăng động giảm chú ý (ADHD) cũng là nguyên nhân gây nên tình trạng mất và khó ngủ ở trẻ.