Vệ tinh Landsat 9 chụp ảnh các vòng tròn thần tiên gần thị trấn Moora, Australia. Ảnh: NASA Earth Observatory

Cảnh quan lỗ chỗ ở Australia có thể là bản đồ kho báu của một nguồn năng lượng sạch tự nhiên, SciTechDaily hôm 7/9 đưa tin. Các chuyên gia phát hiện, các cụm "vòng tròn thần tiên" ở bồn địa Bắc Perth, Tây Australia, rò rỉ khí hydro. Những nguồn hydro tự nhiên như vậy từng được tìm thấy ở nhiều châu lục và đang thu hút sự quan tâm ngày càng lớn khi thế giới tìm kiếm các giải pháp thay thế nhiên liệu hóa thạch.

Tổ chức NASA Earth Observatory hôm 5/9 công bố ảnh chụp cụm vòng tròn thần tiên gần thị trấn Moora, cách Perth khoảng 150 km về phía bắc. Hình ảnh do vệ tinh Landsat 9 chụp ngày 27/6. Tại đây, các cụm hố tròn nằm rải rác dọc theo đường đứt gãy Darling theo hướng bắc - nam. Các cấu trúc trong ảnh có đường kính vài trăm mét, đôi khi còn gọi là hồ muối. Lượng thực vật và nước trong hồ thay đổi theo thời gian.

Năm 2021, các nhà khoa học thực hiện các phép đo khí - đất bên trong và xung quanh một số hố tròn. Họ nhận thấy đất ở đó chứa hydro, và nồng độ hydro trong đất xung quanh rìa của vòng tròn đặc biệt cao. Nghiên cứu do chuyên gia Emanuelle Frery từ Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Australia (CSIRO) dẫn đầu, lần đầu tiên xác nhận sự rò rỉ hydro tự nhiên ở Australia và liên hệ chúng với đặc điểm địa chất của khu vực. Nhưng theo Frery, mối liên kết giữa hydro, các cấu trúc hình tròn và kiểu thực vật vẫn chưa được hiểu rõ.

Hydro có thể hình thành dưới bề mặt Trái Đất bằng nhiều quá trình tự nhiên, bao gồm các phản ứng nước - đá và sự phân giải phân tử nước do phóng xạ. Bồn địa Bắc Perth có một số điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất hydro. Nhóm nghiên cứu đưa ra giả thuyết, hydro hình thành khi nước phản ứng với những khối đá chứa nhiều sắt trong vùng. Sau khi xem xét dữ liệu địa vật lý, họ cho rằng vùng đứt gãy có thể tạo ra những con đường thẳng đứng để hydro di chuyển lên bề mặt.

Trước kia, nhiều nguồn hydro được phát hiện một cách tình cờ. Ví dụ, cuối những năm 1980, một nhóm thợ đào giếng ở Mali phát hiện kho chứa hydro tự nhiên có nồng độ cao. Giờ đây, hình ảnh vệ tinh dễ dàng cho thấy các vòng tròn thần tiên - nguồn hydro tiềm năng. Những cấu trúc hình bán nguyệt và hình tròn khác với nồng độ hydro cao cũng được ghi nhận ở những nơi khác trên thế giới, từ Brazil, Nga đến Mỹ. Giới chuyên gia cho rằng vẫn còn rất nhiều nguồn hydro tự nhiên và có thể tìm thấy chúng nếu có công cụ thích hợp.

Con người ngày càng quan tâm đến hydro với vai trò là nhiên liệu không phát thải. Hiện nay, hydro thương mại được sản xuất bằng các quy trình tốn nhiều năng lượng, ví dụ như tách nước thành hydro và oxy bằng dòng điện, hoặc tách hydro từ nhiên liệu hóa thạch. Một số chuyên gia cho rằng nguồn hydro tự nhiên là giải pháp thay thế khả thi. Tuy nhiên, họ vẫn còn nhiều điều chưa rõ về cách thức và vị trí hydro hình thành bên dưới mặt đất, về cách tốt nhất để chiết xuất và lưu trữ hydro.