Kế hoạch chỉnh trang nhà quốc hội Ấn Độ mang tên Dự án Cải tạo Central Vista được phân loại là "dịch vụ thiết yếu", đồng nghĩa việc xây dựng được phép tiếp tục ngay cả khi hầu hết các dự án xây dựng khác đã bị tạm dừng do lệnh phong tỏa ở thủ đô New Delhi.

Quyết định thúc đẩy dự án giữa Covid-19 khiến công chúng và chính trị gia đối lập tức giận. Họ cho rằng việc rót hàng triệu USD vào dự án khi đất nước đang vật lộn với cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng tồi tệ nhất là quá bất cập.

Hai công dân, gồm một người mắc Covid-19 và có mẹ cũng bị nhiễm virus, đã đệ đơn kiện lên Tòa Thượng thẩm Delhi hôm 5/4 để yêu cầu tạm dừng dự án. Những người khởi kiện cho rằng tòa nhà quốc hội không phải dịch vụ thiết yếu và công việc xây dựng thậm chí có thể trở thành sự kiện siêu lây nhiễm Covid-19. Theo đơn kiện, các công nhân đang tiếp tục được đưa đến công trường.

Công trường thi công Dự án Cải tạo Central Vista ở New Delhi, Ấn Độ đầu tuần này. Ảnh: Hindustan Times.

Tòa Thượng thẩm đề nghị xét xử vụ kiện vào cuối tháng này, nhưng những người khởi kiện đã đưa vấn đề lên Tòa án tối cao vì cho rằng tòa cấp dưới "không đánh giá được mức độ nghiêm trọng" của tình hình.

"Vì có tình huống khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng, bất kỳ sự chậm trễ nào cũng gây phương hại đến lợi ích công cộng lớn hơn", luật sư Nitin Saluja viết trong đơn kiện. Saluja cho biết rất có thể Tòa án Tối cao sẽ xét xử vào 14/5.

Ca tử vong do Covid-19 ở Ấn Độ liên tục cao nhất thế giới hơn 10 ngày qua. Theo báo cáo Covid-19 hàng tuần của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Ấn Độ chiếm 1/4 số ca tử vong toàn cầu trong tuần qua.

Ngay cả trước làn sóng Covid-19 thứ hai, dự án Central Vista đã gây tranh cãi. Các nhà phê bình cho rằng việc cải tạo nhà quốc hội sẽ làm tổn hại các giá trị lịch sử và di sản của công trình. Sự phản đối càng trở nên gay gắt hơn gần đây khi các chính trị gia coi kế hoạch này là dự án phù phiếm.

Những người ủng hộ cải tạo khu vực tòa nhà quốc hội rộng 35 ha nói rằng dự án cần thiết vì các tòa nhà 100 năm tuổi hiện không phù hợp với mục đích sử dụng.

"Khởi công xây dựng tòa nhà quốc hội Ấn Độ, với ý tưởng về tính Ấn Độ của người Ấn Độ, là một trong những dấu mốc quan trọng nhất trong truyền thống dân chủ của chúng ta", Thủ tướng Narendra Modi nói khi đặt viên đá nền của tòa nhà tháng 12 năm ngoái. "Người Ấn Độ chúng ta sẽ cùng nhau xây tòa nhà quốc hội mới này".

Ước tính khoảng 46.700 người sẽ làm việc tại công trình xây dựng này, theo biên bản cuộc họp ủy ban thẩm định chuyên gia hồi tháng 4 và được công bố tuần trước. Cuộc họp cũng dự tính việc mở rộng tòa nhà quốc hội cũ và xây tòa nhà quốc hội mới sẽ được hoàn thành vào tháng 11/2022, trong khi dinh thủ tướng dự kiến hoàn thành vào tháng 12/2022. Toàn bộ dự án sẽ hoàn thành vào cuối năm 2026.

Dự án trị giá 1,8 tỷ USD đã được hội đồng chuyên gia của Bộ Môi trường phê duyệt đầu năm nay. Tuy nhiên, khi ca Covid-19 tăng vọt, các chính trị gia bắt đầu phản ứng dữ dội với dự án của Thủ tướng Modi.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi phát biểu tại một cuộc vận động chính trị ở bang Tây Bengal hôm 12/4. Ảnh: Reuters.

"Mọi người đang chết dần vì Covid-19 nhưng ưu tiên của Thủ tướng Modi là dự án Central Vista", Yashwant Sinha, cựu bộ trưởng tài chính và đối ngoại đăng Twitter. "Thay vào đó, chúng ta có nên xây bệnh viện không?".

"Cái tôi của Thủ tướng lớn hơn sinh mạng của người dân", nghị sĩ đối lập Rahul Gandhi đầu tuần này nói. Gandhi trước đó cũng đăng Twitter rằng "Central Vista không cần thiết. Chính phủ có tầm nhìn mới cần thiết".

Đảng Cộng sản Ấn Độ Sitaram Yechury gọi dự án này là "lố bịch", trong khi một số người dùng Twitter thậm chí so sánh Thủ tướng Modi với hoàng đế La Mã Nero, người được cho là vẫn chơi đàn khi thành Rome bốc cháy.

Dự án bị phản đối là đòn công kích mới nhất nhằm vào Thủ tướng Modi, người đang bị chỉ trích vì cách xử lý sóng Covid-19 thứ hai. Ngay cả khi ca nhiễm tăng vọt, các nhà phê bình nói rằng ông đã đánh giá thấp rủi ro và tiếp tục tổ chức các cuộc vận động chính trị đông đúc trước bầu cử cấp bang.