Căng thẳng Ấn Độ - Pakistan có thể đã hạ nhiệt nhưng mối đe dọa hạt nhân vẫn còn đó

Gần 20 năm trôi qua kể từ cuộc xung đột Kargil, Ấn Độ và Pakistan đã có những đụng độ, giao tranh cũng như những chiến dịch đặc nhiệm. Tuy nhiên, những đụng độ đó không thể sánh được với các sự kiện hiện tại về quy mô và mức độ nguy hiểm. Cuộc khủng hoảng lần này cho thấy các cường quốc hạt nhân rất dễ chạm tới ngưỡng xung đột quân sự, và cuộc xung đột này leo thang rất nhanh. Đây là một bài học quan trọng cho thấy vũ khí hạt nhân là một phương tiện để ngăn chặn các cuộc xung đột quân sự, nhưng cũng có những hạn chế của nó.

Về đầu đạn hạt nhân, Ấn Độ và Pakistan sở hữu số lượng xấp xỉ bằng nhau. Tuy nhiên, trong lĩnh vực vũ khí thông thường, sự vượt trội của Ấn Độ là rất đáng kể. Rất khó để đánh giá tính hiệu quả của các vụ không kích mà Ấn Độ tiến hành nhằm vào lãnh thổ Pakistan. Pakistan khẳng định các vụ không kích đó không gây ra thiệt hại đáng kể, còn Ấn Độ lại tuyên bố chúng có hiệu quả rất cao. Dữ liệu từ các nguồn tin độc lập cho thấy không quân Ấn Độ không thể tiêu diệt tất cả các mục tiêu đã được lên kế hoạch.

Cuộc không chiến của hai nước cũng phải được phân tích kỹ càng bởi các chuyên gia độc lập. Lý do là bởi cả hai bên đưa ra những dữ liệu khác nhau về tiến trình và kết quả của các trận không chiến, dẫn đến việc trên mạng Internet xuất hiện tràn lan những kịch bản khác nhau. Cụ thể, Ấn Độ khẳng định đã bắn hạ tiêm kích F-16 của Không lực Pakistan trên lãnh thổ Pakistan, tuy nhiên, cáo buộc đã bị Islamabad lên tiếng phủ nhận. Rõ ràng, việc sử dụng lực lượng không quân với quy mô lớn làm dấy lên nguy cơ bùng phát một trận chiến toàn diện, trong đó chỉ huy của cả hai bên điều thêm những đơn vị và phương tiện quân sự mới để tránh thất bại.

Những mâu thuẫn giữa Ấn Độ và Pakistan tích tụ từ lâu và khó có thể được giải quyết trong một sớm một chiều. Nhiệm vụ quan trọng nhất là kiềm chế những mâu thuẫn này trong một khuôn khổ an toàn. Cả hai nước đều là thành viên của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) - một tổ chức an ninh và kinh tế khu vực. Năm 2018, các lực lượng vũ trang của họ lần đầu tiên tham gia cuộc tập trận SCO quốc tế mang tên “Sứ mệnh Hòa bình 2018” trên thao trường quân sự Chebarkul. Mặc dù tư cách thành viên SCO khó có thể làm thay đổi cách tiếp cận của Ấn Độ và Pakistan đối với mối quan hệ song phương, song sự tồn tại của các kênh hợp tác bổ sung giữa quân đội và các cơ quan đặc nhiệm của hai nước sẽ giúp giảm nguy cơ khủng hoảng mới và không thể quản lý. Các sự kiện gần đây cho thấy ở Nam Á, nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột quân sự Ấn Độ-Pakistan trên quy mô lớn là rất cao, và nguy cơ này đòi hỏi sự chú ý liên tục của tất cả các bên trong khu vực.