Ấn Độ đặt mục tiêu tăng cường sản xuất vaccine, với cam kết sản xuất ít nhất hai tỷ liều từ tháng 8 đến tháng 12. Họ đã cấp phép hai loại vaccine sản xuất nội địa là Covishield và Covaxin. Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII) đang sản xuất Covishield theo giấy phép của AstraZeneca, trong khi nhà sản xuất lớn thứ hai, Bharat Biotech, sản xuất Covaxin được phát triển trong nước.

Nhân viên sản xuất vaccine Covishield tại SII Ấn Độ tháng 11/2020. Ảnh: Reuters.

Hồi tháng 5, Ấn Độ cho biết vào đầu năm họ đã đặt hàng tổng cộng 356 triệu liều hai loại vaccine nói trên và sẽ có hàng để sử dụng cho đến tháng 7, nhưng các nhà sản xuất chưa bàn giao hết số lượng này.

Ấn Độ cũng phê duyệt vaccine Sputnik V vào tháng 4 và Nga đã cung cấp cho họ ba triệu liều. Ấn Độ sẽ tự sản xuất Sputnik V và dự kiến có hàng để sử dụng từ tháng 7 hoặc tháng 8.

Dựa trên dữ liệu điều tra dân số năm 2011, Ấn Độ có khoảng 900-950 triệu người từ 18 tuổi trở lên. Như vậy, hai tỷ liều sẽ là số lượng đủ để thực hiện tham vọng tiêm chủng đầy đủ cho toàn bộ dân số trưởng thành của quốc gia này.

Nhưng trong số 8 loại vaccine đang được sản xuất ở Ấn Độ, chỉ ba loại đã được cấp phép, hai loại đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng ban đầu và ba loại đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối. "Chúng ta không thể trông chờ vào những vaccine chưa được phê duyệt. Nên tập trung mở rộng năng lực sản xuất các loại vaccine hiện có", tiến sĩ Chandrakant Lahariya, nhà dịch tễ học, chuyên gia y tế công cộng, nhận xét.

SII dự kiến sản xuất 750 triệu liều Covishield và 200 triệu liều Covovax, phiên bản sản xuất tại Ấn Độ của vaccine Mỹ Novavax (vaccine này chưa được phê duyệt ở Ấn Độ). Bharat Biotech dự kiến sản xuất 550 triệu liều Covaxin và 100 triệu liều vaccine đường mũi (xịt vaccine vào mũi) đang trong giai đoạn thử nghiệm ban đầu.

Hồi tháng 4, SII và Bharat Biotech đã được chính phủ Ấn Độ hứa hẹn cấp lần lượt 400 triệu và 210 triệu USD để thúc đẩy sản xuất vaccine. SII gần đây báo cáo với chính phủ rằng họ sẽ sản xuất 100 triệu liều mỗi tháng kể từ tháng 6. Bharat Biotech trước đó đã nói rằng công suất của họ sẽ được nâng lên 80 triệu liều mỗi tháng kể từ tháng 8.

Nhưng những con số dự kiến đó vẫn thấp hơn rất nhiều so với tham vọng hai tỷ liều vaccine của Ấn Độ. Chính phủ cho biết họ đang đàm phán với các hãng Pfizer, Moderna và Johnson & Johnson để tăng nguồn cung. Tuy nhiên, các nhà sản xuất quốc tế cho biết họ chỉ có thể có hàng từ tháng 10, do phải giải quyết các đơn đặt hàng của nhiều bên.

Một phụ nữ được tiêm vaccine tại Mumbai ngày 19/1. Ảnh: Reuters.

Quá trình sản xuất vaccine của Ấn Độ đã bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu nguyên liệu thô, sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden kích hoạt Đạo luật Sản xuất Quốc phòng Mỹ (DPA) vào đầu năm nay, ưu tiên nguồn nguyên liệu cho các nhà sản xuất vaccine Mỹ.

Chính quyền Mỹ sau đó đã đồng ý cung cấp "những nguyên liệu thô cụ thể" để sản xuất vaccine Covishield ở Ấn Độ, vì quốc gia này đang hứng chịu làn sóng Covid-19 thứ hai tồi tệ. Tuy nhiên, SII phàn nàn rằng họ vẫn phải đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung mà họ cần từ Mỹ.

Tiến sĩ Sarah Schiffling, chuyên gia về chuỗi cung ứng vaccine tại Đại học John Moores ở Liverpool, cho biết chuỗi cung ứng dược phẩm rất phức tạp và đòi hỏi chuyên môn hóa cao. "Ngay cả khi nhu cầu toàn cầu đang rất cao, các nhà cung cấp mới không thể mọc lên nhanh chóng như một số ngành công nghiệp khác, hoặc ít nhất, những nhà cung cấp mới đó sẽ không được tin cậy".

Một vấn đề khác là tốc độ triển khai tiêm chủng. Ấn Độ bắt đầu tiêm chủng vào giữa tháng một và đã tiêm hơn 210 triệu liều. Vào đầu tháng 4, nước này tiêm được 3,6 triệu mũi một ngày, nhưng tốc độ giảm xuống trước khi tăng trở lại trong tuần qua.

"Nguồn cung chỉ là một phần của chiến dịch vaccine, nó cũng cần đến tay người dân thật kịp thời", Chandrakant Lahariya nói.

Với tốc độ hiện tại, Ấn Độ có thể mất tới 1,6 năm để tiêm cho toàn bộ dân số trưởng thành. Không chỉ vậy, một số bang bao gồm Delhi và Maharashtra cho biết họ sẽ đình chỉ tiêm chủng cho nhóm dân số 18-44 tuổi do thiếu nguồn cung.

Nhu cầu tiêm chủng trong nước cấp bách đã khiến Ấn Độ ngừng xuất khẩu vaccine vào tháng ba. Mặc dù chính phủ vẫn cho phép ủng hộ một lượng nhỏ vaccine cho nước ngoài và cung cấp số lượng hạn chế cho chương trình chia sẻ toàn cầu Covax, không có dấu hiệu nào cho thấy nước này sẽ sớm tiếp tục xuất khẩu số lượng lớn. SII đã nói rõ rằng họ sẽ không bắt đầu xuất khẩu vaccine cho đến sớm nhất là cuối năm nay.

"Tôi thấy buồn vì chúng tôi không thể tiếp tục giúp đỡ các nước khác, nhưng đừng quên ưu tiên đầu tiên của chúng tôi là tổ quốc", lãnh đạo SII Adar Poonawalla nói. "Chúng tôi cần lo cho chính mình, như cách Mỹ hay châu Âu đã làm".