Theo nguồn tin của Reuters, tuần trước, các quan chức Nga và Ấn Độ đã có cuộc gặp nhằm giải quyết những rào cản trong việc mua bán than cốc của Nga cho các nhà sản xuất thép tại Ấn Độ.

Ấn Độ đã lập kế hoạch tăng gấp đôi lượng than cốc nhập khẩu từ Nga lên khoảng 9 triệu tấn trong năm nay. Loại than này được sử dụng để sản xuất thép.

Trước đây, Nga cung cấp khoảng 30% lượng than cốc tiêu thụ ở Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản và Hàn Quốc. Theo dữ liệu chính thức, EU nhập khẩu 19,3% lượng than từ Nga vào năm 2020, cùng với 36,5% lượng dầu và 41,1% lượng khí đốt tự nhiên tiêu thụ.

Nhưng hồi đầu tháng 4, Ủy ban châu Âu đã đề xuất lệnh cấm sử dụng than của Nga nhằm trừng phạt Điện Kremlin vì cuộc chiến ở Ukraine.

Các quan chức Nga và Ấn Độ đã có cuộc gặp nhằm giải quyết những rào cản trong việc mua bán than cốc của Nga. Ảnh: Reuters.

Tăng gấp đôi than cốc nhập khẩu từ Nga

“Chúng tôi sẽ áp đặt lệnh cấm nhập khẩu than từ Nga, trị giá 4 tỷ euro (4,39 tỷ USD) mỗi năm. Quyết định này có thể chặn một nguồn thu quan trọng khác của Nga", bà Ursula von der Leyen - Chủ tịch Ủy ban châu Âu - nhấn mạnh.

Còn ở Ấn Độ, khoảng 85% lượng than cốc tiêu thụ ở Ấn Độ đến từ nhập khẩu, lên tới khoảng 50-55 tấn/năm. Năm ngoái, New Delhi cũng đã ký thỏa thuận nhập khẩu than từ Nga.

Nhưng các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga đã khiến việc thanh toán gặp khó khăn. Nhiều nhà máy thép của Ấn Độ bắt đầu tìm kiếm những nguồn cung thay thế như Australia và Ấn Độ.

Một số nhà băng của Nga đã bị loại bỏ khỏi SWIFT - hệ thống toàn cầu kết nối hơn 11.000 ngân hàng thành viên tại khoảng 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên.

Năm nay, giá than từ Australia - nước cung cấp than cốc hàng đầu của Ấn Độ - đã tăng từ 200 USD/tấn lên 700 USD/tấn. Trong khi đó, nguồn cung từ Nga cũng bị chặn kể từ tháng 3, khiến các nhà sản xuất thép Ấn Độ lao đao.

Cuối năm ngoái, Ấn Độ bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu than do nhu cầu điện của nước này tăng vọt.

Do đó, hôm 22/4, giới chức Ấn Độ và ban lãnh đạo của JSW Steel đã gặp phái đoàn Nga tại New Delhi. Trong cuộc họp, các quan chức thương mại Nga bày tỏ sự quan ngại về những lệnh trừng phạt từ phía phương Tây và yêu cầu Ấn Độ tiếp tục thực hiện thỏa thuận.

"Mối lo ngại của Nga là những ảnh hưởng nặng nề bởi các lệnh trừng phạt", một nguồn tin giấu tên nói với Reuters.

Phái đoàn Nga đã đề nghị đại diện Ấn Độ đến thăm Moscow nhằm tìm cách khơi thông dòng chảy của các chuyến hàng than cốc. Còn Cơ quan Thép Ấn Độ yêu cầu tăng cường bảo hiểm đối với nguồn cung than.

Tuần trước, người đứng đầu cơ quan hải quan của Nga tuyên bố ngừng công bố dữ liệu xuất nhập khẩu "nhằm loại trừ sai sót và đầu cơ".

Bất chấp lệnh trừng phạt

Thế giới xa lánh các mặt hàng năng lượng của Nga vì lo ngại về ảnh hưởng của những lệnh trừng phạt mà phương Tây áp lên Moscow. Nhưng Ấn Độ là trường hợp ngoại lệ. Nước này tìm cách tranh thủ mua vào dầu và than của Nga khi giá giảm.

Ấn Độ là nhà tiêu thụ và nhập khẩu than lớn thứ 2 trên thế giới, chỉ đứng sau Trung Quốc. Nói với CNBC, nhà phân tích Matthew Boyle của Kpler tiết lộ lượng than của Nga vào Ấn Độ đã lên tới 1,04 triệu tấn.

Trên thực tế, trước xung đột Nga - Ukraine, Ấn Độ mua rất ít than Nga. Chỉ khoảng 2% tổng lượng than nhập khẩu của Ấn Độ đến từ Nga.

"Lệnh cấm của EU được đưa ra vào thời điểm thị trường than cốc quốc tế đang bị thắt chặt, giá cả tăng cao", hãng nghiên cứu năng lượng Rystad Energy nhận định.

"Nhu cầu than tăng vọt tại châu Á. Bởi các quốc gia tìm cách giảm nhập khẩu khí đốt tự nhiên vì giá quá cao. Điều này làm giá than tăng lên trong năm qua", hãng giải thích.

"Bất chấp những cảnh báo từ phương Tây, Ấn Độ vẫn tiếp tục tăng phụ thuộc vào chuỗi cung ứng những nguồn tài nguyên thiên nhiên như dầu và than đá của Nga", ông Samir N. Kapadia - Trưởng bộ phận thương mại của công ty tư vấn Vogel Group - nhận xét.

Ông Kapadia cho biết Ấn Độ và Nga sẽ cần hoán đổi tiền tệ để "vượt qua những thách thức về tài chính trên thị trường".

Hoán đổi tiền tệ là một thỏa thuận giữa 2 ngân hàng trung ương, được thiết lập nhằm cải thiện điều kiện thanh khoản và cung cấp vốn ngoại tệ cho các ngân hàng trong nước vào thời kỳ căng thẳng thị trường.

Với cơ chế này, Ấn Độ có thể mua năng lượng và những hàng hóa khác của Nga, ngay cả khi các lệnh trừng phạt của phương Tây hạn chế khả năng thanh toán quốc tế.