Tái khởi động quan hệ Mỹ - Trung là một trong những ưu tiên hàng đầu của ngoại giao Trung Quốc trong năm 2021, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói tại hội thảo thường niên do Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc tổ chức tại Nhà khách Điếu Ngư Đài ở Bắc Kinh ngày 11/12.

Điều này giúp mở ra cơ hội cải thiện quan hệ hai nước đang trong tình trạng thù địch và bế tắc trong bối cảnh chỉ còn hơn một tháng nữa chính quyền mới của Biden sẽ nhậm chức.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Rome, Italy, ngày 25/8. Ảnh:Reuters.

Ngày 10/12, Trung Quốc áp đặt lệnh hạn chế đi lại đối với các quan chức Mỹ tới Hong Kong và Macau để trả đũa lệnh trừng phạt của Mỹ nhằm vào 14 quan chức Ủy ban Thường vụ quốc hội Trung Quốc với lý do họ thúc đẩy đạo luật an ninh mới tại Hong Kong.

Nhiều quan chức ngoại giao Trung Quốc, trong đó có ông Vương Nghị, đã hối thúc Washington khởi động lại đối thoại với Bắc Kinh trước khi ông Biden nhậm chức. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng Trung Quốc có thể đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng hơn dưới thời chính quyền mới của Mỹ.

Biden được cho là sẽ không đi theo con đường của người tiền nhiệm mà sẽ tăng cường hợp tác với các đồng minh truyền thống như châu Âu và Nhật Bản để đối phó với Trung Quốc.

Cũng tại hội thảo, Ngoại trưởng Trung Quốc kêu gọi xây dựng niềm tin chiến lược lớn hơn nữa giữa Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) thông qua "tôn trọng cơ chế đa phương, ủng hộ tự do thương mại và giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu". Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy EU dù đang đàm phán về một thỏa thuận đầu tư với Trung Quốc, cũng có quan điểm cứng rắn hơn với nước này.

Dù kêu gọi xây dựng "hình thức hợp tác mới trong quan hệ quốc tế", ông Vương Nghị cho rằng Trung Quốc cần làm sâu sắc hơn nữa quan hệ với Nga so với Mỹ và EU. "Chúng ta cần làm sâu sắc hơn nữa hợp tác chiến lược toàn hiện Nga - Trung trong nhiều lĩnh vực ở nhiều cấp độ để xây dựng trụ cột Nga - Trung vì hòa bình, an ninh thế giới và ổn định chiến lược toàn cầu".

Pang Zhongying, chuyên gia quan hệ quốc tế tại Đại học Đại dương Trung Quốc, cho rằng, trong khi quan hệ với Mỹ vẫn là ưu tiên hàng đầu, Trung Quốc cũng cần thúc đẩy quan hệ với Nga để ngăn ngừa khả năng Mỹ và châu Âu "hồi sinh" quan hệ đối tác xuyên Đại Tây Dương để chống lại Trung Quốc.

"So với sự tụt dốc trong quan hệ Mỹ - Trung, quan hệ Nga - Trung lại rất ổn định và bền vững. Nhưng nếu Trung Quốc coi trọng quan hệ với Nga hơn với Mỹ và châu Âu, Trung Quốc đang cho thấy họ không mấy lạc quan về triển vọng cải thiện quan hệ với Mỹ và châu Âu", Pang nói.