Truyền thông quốc tế những ngày qua đưa tin dày đặc về chiến dịch tấn công của quân đội Ukraine vào tỉnh Kursk ở miền tây Nga. Tuy nhiên, một mũi tiến công khác vào tỉnh Belgorod lân cận cũng đang diễn ra và chỉ được kể lại bởi những thương binh Ukraine trở về tỉnh Sumy hôm 15/8, Washington Post cho biết.

Ba thương binh, trong đó có một sĩ quan chỉ huy, cho biết họ được lệnh tấn công tỉnh Belgorod trước đó 4 ngày, muộn hơn gần một tuần so với thời điểm quân đội Ukraine mở chiến dịch ở tỉnh lân cận Kursk. Trong những tháng trước đó, đơn vị của họ chủ yếu hoạt động dọc theo biên giới hai nước.

Sau khi nhận lệnh, lực lượng Ukraine tiến vào tỉnh Belgorod giữa ban ngày bằng xe thiết giáp, theo quân nhân có hô hiệu Hacker. Khi họ chuẩn bị vượt biên ở trạm kiểm soát Kolotilovka, địa điểm diễn ra các cuộc trao đổi tù nhân giữa hai bên trước đó, Hacker đã nghĩ rằng đây là một động thái "điên rồ".

Xe quân sự Ukraine di chuyển ở tỉnh Sumy hôm 15/8. Ảnh: WP

Các binh sĩ Ukraine cho biết quân đội Nga ở tỉnh Belgorod dường như đã chuẩn bị sẵn để đối phó cuộc tấn công của họ, trái ngược những gì xảy ra ở tỉnh Kursk, nơi lực lượng Kiev đã đạt bước tiến nhanh chóng.

Dù một số đơn vị lính Nga đã rút lui, đơn vị của Hacker vẫn phải đối mặt với các chướng ngại vật chống tăng dạng "răng rồng" và những bài mìn dày đặc. Họ cũng gần như ngay lập tức phải hứng chịu các cuộc tấn công dữ dội bằng đạn pháo, thiết bị bay không người lái (drone) và bom.

Nhóm thương binh Ukraine cho hay đơn vị của họ đã tiến sâu khoảng 10 km và kiểm soát được một số cứ điểm quân đội Nga bỏ lại ở Belgorod, song giao tranh hiện vẫn diễn ra ác liệt.

"Nhóm chúng tôi đều bị thương cùng một ngày", Hacker nói, thêm rằng nhiều đồng đội của anh đã bị chấn động não hoặc bị thương nặng, một số thiệt mạng và bị bỏ lại.

Các cuộc pháo kích của Nga dữ dội đến mức những người sống sót buộc phải ẩn nấp bên trong chiến hào của Nga trong nhiều ngày, cho tới khi một xe thiết giáp xuất hiện để sơ tán họ vào sáng 15/8. Một số binh sĩ đã bị thương nhiều lần trong lúc chờ cứu viện.

Hacker cho biết anh đã nghĩ mình có thể sẽ chết ở Nga vì họ "không biết rõ địa hình trên đất đối phương". "Chúng tôi hoàn toàn mù tịt", quân nhân này nói.

Nga đã thiết lập tình trạng khẩn cấp tại Belgorod và sơ tán hàng nghìn dân, thừa nhận tình hình trong khu vực "vẫn phức tạp, căng thẳng". Tuy nhiên, họ chưa công khai xác nhận đang xảy ra giao tranh trên bộ ở tỉnh này.

Trong số 6 thương binh Ukraine được đưa về nước có Serhii, 48 tuổi, chỉ huy của Hacker. Chân của Serhii bị thương nặng do trúng đòn tập kích của drone trước đó một ngày và anh đã được phẫu thuật ngay khi về đến Ukraine. "Chúng tôi đã bị tập kích bằng mọi thứ", Serhii nhớ lại.

Xung quanh Serhii là các quân nhân Ukraine đang trong quá trình hồi phục. Một người có khuôn mặt đầy máu và sưng tấy, hai binh sĩ khác bị thương ở tay.

Chỉ huy Serhii bị thương ở chân và nằm trên giường bệnh tại tỉnh Sumy hôm 15/8. Ảnh: WP

Lực lượng Nga ở tỉnh Belgorod dường như đã được đặt trong tình trạng báo động cao sau khi quân đội Ukraine mở chiến dịch vào tỉnh Kursk lân cận, nên có sức kháng cự mạnh mẽ hơn, theo Brady Africk, nhà phân tích nguồn mở và chuyên viên truyền thông cấp cao của Viện nghiên cứu Doanh nghiệp Mỹ.

Một lý do khác là Nga đã xây sẵn phòng tuyến tại đây từ mùa hè năm ngoái, sau khi xảy ra các cuộc đột kích xuyên biên giới do dân quân thân Ukraine tiến hành.

Hiện chưa rõ lực lượng Ukraine chiến đấu tại tỉnh Belgorod có nhận được mức hỗ trợ và lên kế hoạch tác chiến tương tự các đồng đội ở tỉnh Kursk hay không, theo chuyên gia Africk.

Trong khi đó, chiến sự vẫn đang diễn ra căng thẳng ở tỉnh Kursk. Dù hứng chịu một số tổn thất, lực lượng Ukraine đã chiếm được khoảng 1.000 km2 lãnh thổ tại đây.

Tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrsky ngày 15/8 thông báo thành lập chính quyền quân sự tại các khu vực do lực lượng nước này kiểm soát ở tỉnh Kursk, đứng đầu bởi tướng Eduard Moskaliov, nhằm "duy trì trật tự, luật pháp và bảo đảm các nhu cầu cơ bản của người dân".

Thông báo này tương tự các động thái trước đó của Nga nhằm quản lý những khu vực mà Moskva kiểm soát ở Ukraine.

Một sĩ quan tình báo Ukraine cùng ngày cho biết lực lượng đặc nhiệm của Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) ngày 14/8 tấn công và kiểm soát chốt phòng ngự kiên cố của một đại đội Nga tại tỉnh Kursk, bắt 102 binh sĩ đối phương, đánh dấu vụ bắt tù binh Nga lớn nhất từ đầu chiến sự đến nay. SBU đã xác nhận thông tin.

Một quan chức Ukraine cho biết Nga đã liên hệ với họ để thảo luận về việc trao đổi tù binh, điều Moskva đã tuyên bố sẽ chấm dứt sau khi Ukraine mở chiến dịch xuyên biên giới vào tỉnh Kursk.

Phát biểu qua video hôm 13/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng cho biết "hàng trăm binh sĩ Nga đã đầu hàng" kể từ khi Kiev tấn công tỉnh Kursk, song Mosvka chưa xác nhận thông tin.

Thông tin tích cực của giới chức Ukraine trùng khớp với tâm trạng hứng khởi của nhiều quân nhân vừa trở về từ tỉnh Kursk hôm 15/8. Họ quay về Sumy để tiếp nhiên liệu cho xe bọc thép, mua cà phê và xúc xích tại siêu thị, trước khi trở lại vị trí chiến đấu ở bên kia biên giới.

Binh sĩ Ukraine uống cà phê ở tỉnh Sumy sau khi trở về từ tỉnh Kursk hôm 15/8. Ảnh: WP

Kniaz, 32 tuổi, một trong các quân nhân, cho biết anh đã tiếp xúc với một số cư dân Nga lớn tuổi ở tỉnh Kursk, trong đó vài người nói được tiếng Ukraine. "Những người này chỉ muốn hòa bình và yên tĩnh", anh nói.

Khi được hỏi bản thân có tin Ukraine sẽ cố gắng giữ các lãnh thổ này lâu dài hay không, Kinaz nói: "Tôi không biết, tôi chỉ làm nhiệm vụ được giao thôi".

Giới chức Ukraine trước đó cho biết mục tiêu chính của Kiev khi mở chiến dịch bất ngờ vào tỉnh Kursk là nhằm chặn đứng các cuộc tấn công xuyên biên giới bằng tên lửa và đạn pháo vào tỉnh Sumy của nước này.

Phó thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk ngày 14/8 tuyên bố Kiev muốn "thiết lập vùng đệm an ninh" tại tỉnh Kursk. "Có thường dân Nga sinh sống tại khu vực được chỉ định. Họ được bảo vệ theo luật nhân đạo quốc tế mà Ukraine hoàn toàn tuân thủ", bà viết trên Telegram.

Nỗ lực của Moskva nhằm giành lại lãnh thổ bị mất ở tỉnh Kursk đang bị cản trở bởi tình trạng hợp tác thiếu hiệu quả giữa các đơn vị quân đội và an ninh, theo giới blogger quân sự Nga. Họ đổ lỗi cho nhiều chỉ huy quân đội và kêu gọi cách chức những người này.

Dù vậy, sau thời gian đầu đạt bước tiến nhanh chóng, đà tiến của quân đội Ukraine ở tỉnh Kursk đang chậm lại do vấp phải kháng cự mạnh mẽ hơn của đối phương. Ảnh vệ tinh của hãng Maxar cho thấy lực lượng Nga đang đào hào để ngăn quân đội Ukraine tiếp cận thị trấn Lgov ở phía tây thành phố Kursk.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov ngày 15/8 thông báo sẽ tăng cường nhân lực và khí tài đến vùng Kursk nhằm ngăn đà tiến của lực lượng Ukraine. Ông cũng cho biết quân đội nước này đã chuẩn bị kế hoạch nhằm "phối hợp với các cơ quan an ninh khác để nâng cao hiệu quả trong việc điều phối lực lượng".

Vị trí tỉnh Sumy của Ukraine và Kursk, Belgorod của Nga. Đồ họa: CNN