Volvo XC90 đang được cộng đồng người dùng xe Việt nhắc tới rất nhiều sau khi bảo vệ chủ nhân của mình trong tai nạn tại cầu Phú Mỹ. Không nhiều người biết rằng Volvo XC90 ngoài việc từng cứu sống không ít chủ nhân của mình còn cứu... chính Volvo khỏi cảnh ngấp nghé bờ vực phá sản không chỉ một mà 2 lần.

Volvo vào tình thế "ngàn cân treo sợi tóc"

Vào cuối thập niên 1990, tương lai của Volvo như "chỉ mành treo chuông". Giới lãnh đạo Volvo vào năm 1999 quyết định bán mảng sản xuất để tập trung vào xe thương mại. Họ tách hẳn làm 2 thực thể là Volvo Group (sản xuất xe tải, xe buýt và trang thiết bị xây dựng) cùng Volvo Cars - mảng xe ô tô du lịch khi đó được mua lại bởi Ford với giá 6,45 tỷ USD.

Volvo XC90 đời đầu được kỳ vọng rất lớn khi hàng loạt dự án trước đó của hãng như S60, V70 hay XC70 đều không đạt được kết quả như mong đợi. Ảnh: CarBuzz

Dưới quyền Ford, Volvo mở rộng đội hình hàng loạt vào đầu thập niên 2000. Tuy nhiên, động thái này không đem lại hiệu quả khi hãng chỉ bán được 18.975 xe tại Mỹ trong năm 2002 và 17.330 trong năm 2003. Tại châu Âu, doanh số hãng giảm sâu 40% từ 2003 tới 2004.

Khó khăn tài chính cũng buộc Volvo phải rút khỏi mảng đua thể thao. Kết hợp với hình ảnh "an toàn nhưng nhàm chán" vào thời đó, Volvo không còn một hình ảnh đủ cuốn hút để thu hút người dùng mới.

Volvo XC90 xuất hiện lần đầu

Tuy nhiên, với sự tăng trưởng của SUV hạng sang vào giai đoạn đó, Volvo nảy ra ý tưởng mới. Hãng sẽ tự phát triển một mẫu xe mới nhắm vào phân khúc này và XC90 là cái tên ra mắt thị trường vào năm 2003. Canh bạc này lập tức thành công vào thời điểm đó khi giành nhiều giải thưởng danh giá về cho Volvo.

Jeremy Clarkson, người dẫn chương trình nổi tiếng của Top Gear, yêu thích Volvo XC90 tới nỗi mua liền 5 chiếc vì tại thời điểm đó ông cho rằng "không có mẫu SUV sang nào sở hữu nhiều yếu tố giá trị như dòng SUV Thụy Điển".

Doanh số Volvo XC90 bùng nổ trong 2 năm kế tiếp (32.032 và 35.179 xe) nhờ tùy chọn động cơ V8 Yamaha 4.4L được bổ sung. Kết quả là doanh số hãng tăng trở lại 30% tại châu Âu và tăng... gấp 3 tại Bắc Mỹ.

Nội thất rộng rãi, thực tiễn và cũng sở hữu độ sang trọng tốt vào thời điểm đó giúp XC90 lập tức trở thành dòng tên được ưu tiên trong mắt tập người dùng có gia đình. Ảnh: Autocar

Thành công của Volvo XC90 có công không nhỏ nhờ việc ra mắt đúng thời điểm. Thị trường Mỹ khi đó đang chuyển đổi hàng loạt từ sedan/coupe sang SUV và XC90 là một lựa chọn an toàn khi là xe đầu tiên trang bị công nghệ kiểm soát cân bằng chống lật khi đó.

Ngoài ra, hàng ghế thứ 3 lẫn khoang hành lý rộng rãi là một điểm cộng lớn khác mà các đổi thủ Land Rover khi đó không có. Động cơ V8 mạnh mẽ tới từ Yamaha mang lại khả năng vận hành ổn cũng là một ưu điểm lớn mà XC90 đời đầu sở hữu so với các đối thủ.

Thời gian trăng mật kết thúc

Thành công của Volvo XC90 giúp thương hiệu Thụy Điển duy trì được doanh số vững mạnh trong những năm đầu rồi bất ngờ lao dốc từ 2008. Từ ngưỡng doanh số quanh 90.000 xe/năm trươc đó, hãng chỉ bán được 54.233 xe trong năm 2008, 47.371 trong năm 2009 và 40.801 xe trong năm 2010.

Một lần nữa, Volvo lại cho thấy đường lối sai lầm dưới sự điều hành của Ford. Họ tiếp tục đầu tư quá dàn trải mà quên chú trọng vào chủ lực XC90, khiến xe mất dần sức cạnh tranh trước các đối thủ mới xuất hiện ngày một nhiều. Để so sánh, động cơ 3.2L I-6 tiêu chuẩn của Volvo khi đó có công suất 240 mã lực trong khi Ford Explorer ra mắt sau đã mặc định mạnh 290 mã lực.

Chiến lược đầu tư dàn trải khiến chủ lực XC90 thiếu đi sức cạnh tranh. Ảnh: Wiki

Tái lặp thành công

Vào 2011, Ford bán Volvo lại cho Geely - thương hiệu Trung Quốc khi đó đang bận bịu hồi sinh Lotus. Thay vì cắt giảm đầu tư cho Volvo, Geely bất ngờ trao quyền độc lập và nguồn tài chính dồi dào cho thương hiệu Thụy Điển để hãng tự trở lại theo mong muốn của mình. Volvo XC90 thế hệ thứ 2 là kết quả của dòng tài nguyên mới đó.

Xây dựng dựa trên khung cầm SPA mới với độ cứng vững cao mà trọng lượng thấp, XC90 đã tái lặp lại công thức thành công của đời đầu và kết hợp thêm là điểm mạnh tiết kiệm nhiên liệu (hơn trước).

Volvo XC90 đời 2 không có giai đoạn xuống dốc vào cuối vòng đời như đời đầu mà vẫn duy trì doanh số ổn định xuyên suốt. Ảnh: Autocar

Chẳng cần quá nhiều thay đổi trong cấu trúc tổng của xe, XC90 đời 2 vẫn đạt hàng loạt chứng nhận an toàn cao nhất. Thậm chí tới 2024 xe vẫn đạt chứng nhận Top Safety Pick+ cao nhất tại Bắc Mỹ do IIHS trao tặng, vượt mặt các đối thủ mới hơn cũng như thách thức tạo ra từ các bài thử khắc nghiệt hơn.

Sự xuất hiện của Volvo XC90 đời 2 cũng giúp doanh số thương hiệu Thụy Điển quay lại đúng hướng. Từ chỗ chỉ bán được gần 60.000 xe, hãng quay trở lại con số 80.000, 90.000 rồi đều đặn vượt trên mốc 100.000 xe/năm từ 2019 tới nay. Trong số này, XC90 đóng góp khoảng 35%, với 39.920 xe bán ra trong năm 2023 gần nhất.

Tương lai nào cho Volvo XC90?

Volvo ban đầu kỳ vọng EX90 sẽ thay thế dần dần XC90 nhưng đây là yếu tố không hề dễ dàng khi XC90 vẫn bán quá tốt. Ảnh: Whichcar

Ở thời điểm hiện tại, Volvo đã ra mắt mẫu xe được kỳ vọng thế chỗ XC90 trong tương lai là SUV điện cỡ lớn EX90. Tuy nhiên, xét tới việc doanh số xe điện đang bắt đầu chậm lại, đây không phải là cái tên có thể gồng gánh doanh số Volvo trên toàn cầu ở thời điểm hiện tại.

Tại Việt Nam, Volvo XC90 cũng gây chú ý với người tiêu dùng khi 2 lần giành chiến thắng tại Car Choice Awards (CCA) thuộc Better Choice Awards (BCA) ở hạng mục "Xe sang tiêu biểu cho gia đình" và "Xe sang 2022 cho đại gia đình". Tiếp nối thành tích cũ, Volvo XC90 cũng có khả năng sẽ trở lại từ hạng mục đề cử tại BCA năm nay. Theo dự kiến, BCA 2024 sẽ khởi động trong tháng 9 tới đây và đêm gala dự kiến tổ chức trong tháng 10.