Alvaro Negredo “chơi” ở vị trí tiền đạo; Laurent Koscielny “chơi” ở vị trí hậu vệ; Barca đã “chơi” một trận đẹp mắt; Chelsea đã “chơi” bế tắc, dưới sức của chính mình... chúng ta gặp vô vàn chữ chơi như thế xoay quanh bóng đá.
Từ một CLB không nhiều tiền, nay PSG hiên ngang bước ra châu Âu với sự xuất hiện của ông chủ Al-Khelaifi.
Đúng, bóng đá là một môn thể thao giải trí và đã là thể thao, giải trí thì phải vui, thứ lạc thú được kiếm tìm trong những cuộc chơi. Nhưng thực sự, thế giới bóng đá không chỉ để chơi đơn thuần...
TỪ “TRÒ CHƠI” CỦA SHEIK MANSOUR VÀ AL-KHELAIFI
Những ủng hộ viên của CLB Manchester City chắc chắn sẽ không bao giờ quên ngày 01-09-2008, ngày mà mọi tuyệt vọng của CLB đã được xử lý triệt để. Từ một CLB kiệt quệ đến mức không còn có nổi trong qũy tiền mặt tới một triệu bảng Anh vì ông chủ Thaksin đã bị phong tỏa toàn bộ các tài khoản ở các ngân hàng nước ngoài, Man City trở nên giàu có đột ngột với người đàn ông bí ẩn được gọi là Sheik Mansour. Và những ủng hộ viên áo xanh thành phố Manchester cũng sẽ không bao giờ quên người đàn ông Arab đó. Sheik (trưởng bối) Mansour, tên đầy đủ là Mansour bin Zayed, tước hiệu tiểu vương Al Nahyan, vốn dĩ là Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Nội vụ của Các tiểu vương quốc Arab thống nhất. Ông có say mê thể thao không? Có Chúa mới biết. Ông có say mê bóng đá không? Càng bí ẩn như những bí ẩn của Chúa. Nhưng ông đã làm được điều mà các ủng hộ viên Man City đợi chờ cả nửa thế kỷ: đưa đội bóng ấy lên ngôi vô địch Premier League mùa giải 2011/12.
Cách đây mấy hôm, PSG đánh bại Lyon với tỷ số 4-0 áp đảo ngay tại sân Công viên các Hoàng tử. Đó là một chiến thắng tất nhiên theo suy nghĩ của những ủng hộ viên Paris trong khoảng hai năm trở lại đây, tất nhiên như thế hệ cha, anh họ từng suy nghĩ cách đây khoảng hai thập niên. Nhưng nếu so với khoảng thời gian đầu thế kỷ 21, một chiến thắng chênh lệch như thế trước Lyon là không tưởng đối với người Paris. Ở thời đoạn mà Lyon thống trị Ligue 1 với bảy chức vô địch liên tiếp, PSG lặng lẽ và chìm sâu đến mức suất dự Champions League với họ cũng chỉ là mơ ước hão huyền. Chiến thắng ấy, cùng với thành công ở mùa giải 2012/13 với chức vô địch Ligue 1 và trận tứ kết hào hùng trước người khổng lồ Barcelona ở tứ kết Champions League, chính là món quà mà Nasser Ghanim Al-Khelaifi, một người đàn ông Qatar, mang lại cho PSG trong cuộc chơi của họ. Từ một CLB không nhiều tiền (do chính sách đầu tư khắt khe của Canal+, chủ sở hữu CLB), PSG dõng dạc bước ra châu Âu cạnh tranh với bất kỳ gã nhà giàu bậc cự phú nào. Và từ nền tảng đó, PSG bắt đầu một thời kỳ mới, thời kỳ của hùng mạnh và đủ tầm vóc chinh phục bất kỳ đấu trường nào.
Cuộc chơi của Man City và PSG đã bắt đầu trở nên hạnh phúc nhờ vào Sheikn Mansour và Al-Khelaifi như thế. Và ai cũng nghĩ, hai ông chủ Arab ấy đã có một cuộc chơi đầy thích thú của mình. Song, thực tế, họ không chơi một cách đơn thuần mà họ đang tập trung cho một hạng mục đầu tư đúng nghĩa, một hạng mục đầu tư sẵn sàng đem lại lợi nhuận lớn.
KHI GIÁ TRỊ TẠO THÊM NHỮNG GIÁ TRỊ
Trong thống kê tổng kết thu nhập từ bản quyền truyền hình (BQTH) mùa giải 2012/13 vừa qua, Real Madrid dẫn đầu châu Âu (và thế giới) với doanh số lên tới 178 triệu euro. Đứng thứ nhì là đại kình địch Barcelona của họ, với doanh số 175 triệu euro. Trong số các CLB còn lại của top 10 CLB thu được nhiều tiền bản quyền truyền hình nhất, ngoài những cái tên lẫy lừng truyền thống như M.U, Bayern Munich, Juventus, AC Milan, Chelsea, Arsenal, khá lạ lẫm khi xuất hiện hai cái tên Man City và PSG. Trong lịch sử của hai CLB ấy, kể từ khi mới thành lập cho tới nay, chưa bao giờ họ được đặt chân vào top 10 CLB có doanh thu bản quyền truyền hình hàng đầu như thế. Với 98 triệu euro thu nhập, Man City bám sát Arsenal (nhiều hơn một triệu) và vượt qua nhà vô địch châu Âu Bayern Munich (92 triệu). Trong khi đó, PSG kiếm 89 triệu euro ở lần chinh phục thị phần đầu tiên của mình. Đó là vị trí mà xét theo bề dày lịch sử, nhiều người sẽ nghĩ nó phải thuộc về Liverpool hay Inter Milan, nhưng rốt cuộc hai gã nhà giàu Man City và PSG đã tước đoạt nó một cách ngoạn mục. Tuy nhiên trên thực tế, họ chả tước đoạt của ai cả. Để lọt vào top đó, họ đã phải chi nhiều tiền để có những ngôi sao lớn như Nasri, Silva, Aguero, Yaya Toure, Ibrahimovic, Cavani, Moura... Chính những ngôi sao đó khiến họ trở nên hút khách hơn trong mắt người hâm mộ bóng đá và hối thúc những người hâm mộ đó “xùy tiền” trả cho những kênh độc quyền truyền hình trực tiếp các trận đấu của họ. Đúng là chỉ có tiền mới sinh ra tiền và rất nhiều tiền sẽ sinh ra rất nhiều tiền hơn. Không thể nào hy vọng có thể chơi trò “tay không bắt giặc” ở một lãnh địa phức tạp như thế cả. Ước tính, nếu bây giờ Mansour hay AlKhelaifi bán các CLB của mình, ít nhất họ cũng thu lợi dăm chục triệu euro, một số tiền không nhỏ cho một hạng mục đầu tư mới mẻ như vậy.
Nhưng doanh thu bóng đá không chỉ trông chờ vào mỗi BQTH hay vé vào sân mà còn đến từ các hoạt động thương mại khác, đặc biệt là việc kinh doanh các vật phẩm đính kèm thương hiệu CLB. Ở lãnh địa này, Man City dường như thua kém PSG một bậc. Giàu có sau Man City ba năm nhưng PSG đang tiến với tốc độ chóng mặt hơn. Xác định vị thế thị trường là một CLB kinh đô ánh sáng thời thượng, một CLB sành điệu dành cho giới trung - thượng lưu, một CLB thời trang, PSG kết hợp với nhãn hiệu xa xỉ phẩm hàng đầu là St. Dupont để ra mắt bộ sản phẩm PSG-St.Dupont gồm bật lửa, ví, thắt lưng, túi xách... với giá thấp nhất cũng khoảng 200 euro cho một sản phẩm. Và PSG không chỉ giới hạn mình ở đó. Họ cũng biết mở rộng thị trường với giới bình dân, đặc biệt là ở Bắc Mỹ, khi vừa mới ký kết cùng MacDonald và CocaCola cho các chiến dịch marketing liên thông của mình.
VÀ BÓNG ĐÁ LÀ MỘT NGÀNH CÔNG NGHIỆP ĐANG TĂNG TRƯỞNG MẠNH
Nhờ đại gia dầu mỏ Sheik Mansour (trái), Man City đột ngột trở nên giàu có.
Theo số liệu từ hãng kiểm toán uy tín Deloitte, kể từ khi PSG trở nên giàu có, doanh số họ tăng vọt 120% ngay ở mùa bóng đầu tiên Al-Khelaifi trở thành ông chủ. Điều đó khiến cho tổng doanh thu của Ligue 1 ở mùa bóng 2011/12 cũng tăng thêm 9%. Ở mùa bóng 2013/14 này, dự kiến doanh số của Ligue 1 sẽ còn tiếp tục tăng nữa khi AS Monaco cũng đã trở thành một thế lực tài chính hùng mạnh ở châu Âu. Trong khi đó, tại Anh, ước tính doanh thu trung bình của mỗi CLB Premier League mùa giải 2013/14 sẽ đạt mức 73 triệu bảng Anh, nhiều hơn mức doanh thu trung bình mùa giải 2011/12 tới 25 triệu bảng. Còn ở Đức, với việc tiền BQTH mùa 2013/14 tăng tới 50%, doanh thu trung bình các CLB Bundesliga hứa hẹn sẽ nhảy vọt ở năm nay. Cũng theo định giá của Deloitte, tổng doanh số của thị trường bóng đá châu Âu mùa 2011/12 là 19,4 tỷ euro, ước tính tăng được 11% ở mùa 2012/13 và dự đoán sẽ tăng đến 30% ở mùa giải 2013/14 này. Đó là một tốc độ tăng trưởng chóng mặt và đáng thèm muốn cho bất kỳ ngành công nghiệp nào. Ở châu Âu, chỉ có La Liga của TBN và Serie A của Ý là tăng trưởng chậm mà thôi. Đơn giản, đầu tư ít thì không có “quà”.
Tất cả những con số ấy đều cho thấy, bóng đá không chỉ là CHƠI như ta nghĩ. Nó là chỗ để toan tính, hoạch định, đầu tư và thu lại lợi nhuận. Nhưng để có được lợi nhuận, người ta cần đầu tư nghiêm túc, ở một thị trường nghiêm túc, nhờ vào những con người đến với bóng đá một cách nghiêm túc. Nói chung là cả sân chơi và người chơi đều phải nghiêm túc. Nhược bằng không, nếu sân chơi èo uột, người chơi chỉ nghĩ đến những vụn vặt toan tính cá nhân vớ vẩn không bằng thực tâm coi bóng đá như một hạng mục đầu tư mà điển hình là như ở thị trường Việt Nam, bóng đá mãi chỉ là một cuộc chơi nghĩa đen trên sân cỏ, một cuộc chơi mà chưa chắc gì trận đấu nào cũng đem lại niềm vui...
