"Chính phủ sẽ không còn phạt tiền những cặp vợ chồng vi phạm luật kế hoạch hóa gia đình khi sinh nhiều con hơn mức cho phép", hãng thông tấn nhà nước Xinhua đưa tin hôm 20/7, dẫn tài liệu chính phủ đề ngày 26/6.

Động thái này trên thực tế đã kết thúc chính sách hạn chế sinh đẻ kéo dài hàng thập kỷ ở Trung Quốc và được đưa ra trong bối cảnh giới chức nỗ lực khuyến khích sinh đẻ vì dân số già hóa nhanh chóng. Tỷ lệ sinh ở Trung Quốc năm ngoái giảm 15%, đánh dấu mức giảm năm thứ tư liên tiếp.

"Việc thực hiện chính sách ba con và các biện pháp hỗ trợ ở Trung Quốc nhằm thích ứng hơn nữa với những thay đổi mới trong cơ cấu dân số và các yêu cầu phát triển chất lượng cao có ý nghĩa quan trọng", tài liệu nêu thêm. "Chính sách ba con và các biện pháp hỗ trợ sẽ có lợi cho việc cải thiện cơ cấu nhân khẩu học của Trung Quốc và thực hiện chiến lược quốc gia về ứng phó tích cực với tình trạng già hóa dân số".

Tài liệu cũng kêu gọi cải thiện hơn nữa chính sách nghỉ thai sản và chăm sóc trẻ em tại quốc gia đông dân nhất thế giới.

Trẻ em Trung Quốc vui chơi tại thành phố Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh hôm 16/7. Ảnh: VCG.

Cách đây 6 năm, Trung Quốc bắt đầu nới lỏng chính sách một con nghiêm ngặt được ban hành vào thập niên 1980. Trong hơn ba thập kỷ thi hành chính sách một con, chính quyền các địa phương thường hạn chế sinh đẻ bằng các biện pháp hà khắc như phạt tiền những người vi phạm, buộc phá thai hoặc triệt sản. Tư tưởng trọng nam khinh nữ, đặc biệt ở các vùng nông thôn, cũng dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính ngày càng nghiêm trọng.

Các gia đình vi phạm chính sách một con và sau này là hai con phải đối mặt với những khoản tiền phạt rất lớn, người vi phạm cũng khó tìm được việc làm. Năm ngoái, truyền thông nhà nước đưa tin chính quyền địa phương đã phạt một gia đình 718.080 nhân dân tệ (112.200 USD) vì sinh 7 con.

Bất chấp những nỗ lực của chính phủ nhằm khuyến khích sinh con, số ca sinh hàng năm của Trung Quốc tiếp tục giảm mạnh xuống mức thấp kỷ lục trong điều tra dân số được công bố đầu tháng 5. Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) cho biết các bà mẹ Trung Quốc năm ngoái sinh 12 triệu trẻ, giảm so với 14,65 triệu năm 2019, đánh dấu mức giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái và tiếp tục xuống mức thấp nhất trong gần 6 thập kỷ.

Tỷ lệ sinh của Trung Quốc là 1,3 con/phụ nữ, thấp hơn mức 2,1 cần thiết để đảm bảo dân số ổn định. Số con trung bình mà một phụ nữ Trung Quốc muốn có trong năm ngoái là 1,8.

Kết quả điều tra dân số năm 2020 cũng cho thấy dân số Trung Quốc tăng với tốc độ chậm nhất kể từ những năm 1960, đạt 1,41 tỷ người. Cùng với tốc độ tăng dân số chậm, số người trong độ tuổi lao động cũng giảm mạnh, một lần nữa làm dấy lên lo ngại về cuộc khủng hoảng nhân khẩu học đang rình rập.

Trung Quốc hồi cuối tháng 5 thông báo các gia đình hiện có thể sinh con thứ ba. Nhiều người dùng mạng xã hội đã chỉ trích sự thay đổi chính sách này vì cho rằng làm gia tăng những thách thức mang tính hệ thống mà phụ nữ có thể gặp phải khi theo đuổi sự nghiệp.