"Chúng tôi không khởi xướng việc đóng lãnh sự quán, không phải bên đầu tiên yêu cầu nhà báo nước ngoài rời khỏi đất nước mình. Chúng tôi làm những điều này để đáp trả hành động của Mỹ", đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải nói trong tọa đàm ngày 4/12 của Viện Nghiên cứu Mỹ - Trung có trụ sở tại Washington.

"Do đó nếu chính phủ Mỹ sẵn sàng đảo ngược tiến trình, chúng tôi sẽ xem xét điều đó", đại sứ Thôi Thiên Khải cho biết.

Trung Quốc hồi tháng 7 ra lệnh đóng cửa lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô và cáo buộc các nhân viên ngoại giao Mỹ "can thiệp vào công việc nội bộ". Động thái này xảy ra sau khi Mỹ buộc lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston đóng cửa vì cáo buộc gián điệp. Đóng cửa cơ quan đại diện ngoại giao của nước ngoài được coi là hành động leo thang căng thẳng giữa các quốc gia.

Đại sứ Thôi, đảm nhận vị trí từ năm 2013, nhận định Mỹ và Trung Quốc "có lợi khi hợp tác và thua thiệt lúc đối đầu", khẳng định "hợp tác là lựa chọn đúng đắn duy nhất cho cả hai nước".

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải trong buổi trả lời phỏng vấn hãng Reuters, ngày 6/11. Ảnh: Reuters.

Khi được hỏi khả năng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống đắc cử Joe Biden gặp nhau, ông Thôi nói "còn quá sớm để bàn về lịch trình cho các lãnh đạo của chúng ta vào năm sau" do đại dịch Covid-19.

Đại sứ Thôi nói bản chất chính sách của Mỹ là "vấn đề mấu chốt" trong mọi trường hợp. "Nếu đó là chính sách ngăn chặn hoặc hình hành cái gọi là mặt trận thống nhất chống lại Trung Quốc, khác biệt ở chỗ chỉ là tự đào bẫy hoặc cùng bạn bè đào bẫy. Thực sự không có gì khác biệt", ông Thôi nói và nhận định quan hệ của Mỹ với một số đồng minh "không thể quay lại như trước".

Ông Thôi hy vọng các thành viên chính phủ sắp tới của Biden sẽ hiểu rõ về Trung Quốc. "Thứ gây ra sự thiếu hiểu biết là quyết tâm không muốn thấu hiểu. Thành thật mà nói, một số đồng nghiệp Mỹ của tôi chưa sẵn sàng có thái độ thực sự tôn trọng lẫn nhau. Nếu không làm vậy, bạn sẽ không bao giờ thấu hiểu tường tận lẫn nhau", đại sứ Thôi nói.

Trong bài viết đăng trên trang China - US Focus của Quỹ giao lưu Mỹ - Trung, cựu thứ trưởng ngoại giao Trung Quốc Hà Á Phi nhận định hai nước nên nắm lấy cơ hội đối thoại và xoa dịu căng thẳng. Tuy nhiên, ông Hà nhận định "còn quá sớm để bắt đầu lại đối thoại chiến lược" giữa Trung Quốc và Mỹ.

"Tuy nhiên, hai bên có thể tham gia và đối thoại trong các lĩnh vực liên quan, thực hiện các biện pháp xây dựng lại niềm tin trong lúc diễn ra tiến trình nhậm chức của Biden", ông Hà nói và nhắc tới các biện pháp kiểm soát và giảm thiểu tác động của Covid-19, quan hệ kinh tế và thương mại, hợp tác tài chính, an ninh mạng và kiểm soát khủng hoảng quân sự.

Quan hệ Washington - Bắc Kinh đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ, với một loạt bất đồng trong các vấn đề như nguồn gốc Covid-19, cách Trung Quốc ứng phó dịch bệnh, vấn đề Hong Kong và Tân Cương.