"Vấn đề Đài Loan liên quan đến nền tảng chính trị của mối quan hệ Trung - Mỹ, nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây tác động xấu đến quan hệ song phương", Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì nói trong cuộc họp với Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan tại Luxembourg hôm 13/6.

Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, hai bên đã tổ chức đối thoại và trao đổi "thẳng thắn, sâu sắc, mang tính xây dựng về các vấn đề mà cả hai cùng quan tâm, nhất trí tăng cường giao tiếp và đối thoại, giảm hiểu lầm và tính toán sai lầm, đồng thời xử lý đúng đắn sự bất đồng".

"Mỹ không nên đánh giá sai lầm hoặc ảo tưởng về Đài Loan. Mỹ phải tuân thủ nguyên tắc 'Một Trung Quốc' và các quy định của ba thông cáo chung Trung - Mỹ, đồng thời xử lý các vấn đề liên quan đến Đài Loan một cách thận trọng và đúng đắn", ông Dương nhấn mạnh.

Ông Dương Khiết Trì (trái) và ông Sullivan gặp nhau tại Luxembourg hôm 13/6. Ảnh: Xinhua.

Ông Dương lưu ý rằng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhiều lần tuyên bố Mỹ không định theo đuổi một cuộc Chiến tranh Lạnh mới hoặc thay đổi thể chế của Trung Quốc, cũng không ủng hộ "Đài Loan độc lập".

"Tuy nhiên, thực tế là Mỹ từ lâu quyết tâm tăng cường kiềm chế và đàn áp toàn diện đối với Trung Quốc. Điều đó không giải quyết được các vấn đề trong nước của Mỹ mà còn đẩy quan hệ Mỹ - Trung vào tình huống hết sức khó khăn, gây tổn hại lớn đến trao đổi và hợp tác song phương", ông Dương nói, thêm rằng tình hình như vậy không có lợi cho Trung Quốc, Mỹ và phần còn lại của thế giới.

Một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết ông Sullivan nhắc lại chính sách của Mỹ về chủ quyền của Trung Quốc, nhưng bày tỏ "lo ngại về các hành động cưỡng bức và gây hấn của Bắc Kinh trên eo biển Đài Loan".

Không khí cuộc gặp ôn hòa hơn tuần trước, khi Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc cảnh báo Bắc Kinh không "ngại phát động chiến tranh" với Đài Loan, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ chỉ trích hoạt động quân sự "khiêu khích, gây bất ổn" của Bắc Kinh. Tuy nhiên, cuộc gặp cũng không đưa đến bất kỳ thỏa hiệp nào về những bất đồng cốt lõi giữa hai nước, đặc biệt là vấn đề Đài Loan.

Dù vậy, quan chức Nhà Trắng đánh giá cao cuộc đối thoại vì nó cho thấy các kênh liên lạc vẫn được duy trì "để đảm bảo các bên hiểu ý định, ưu tiên của nhau". "Điều này rất quan trọng để tránh nguy cơ thông tin sai lệch, hiểu sai và giảm rủi ro", quan chức nói.

Đài Loan là vấn đề nóng trong quan hệ song phương Mỹ - Trung những năm gần đây. Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẽ dùng vũ lực nếu cần. Mỹ không thiết lập quan hệ chính thức với Đài Loan nhưng là bên cung cấp vũ khí chính cho hòn đảo.

Tổng thống Biden hôm 23/5 nói Mỹ sẽ can thiệp quân sự nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan, cho rằng Bắc Kinh không có quyền giành hòn đảo bằng vũ lực. Tổng thống Mỹ đồng thời cảnh báo Trung Quốc đang mạo hiểm khi điều nhiều máy bay áp sát vùng trời đảo Đài Loan, cũng như tổ chức các cuộc diễn tập hải quân trong khu vực.

Tuy nhiên, một ngày sau, ông Biden khẳng định chính sách "mơ hồ chiến lược" với Đài Loan vẫn được duy trì, trong đó Washington giúp xây dựng năng lực tự vệ cho đảo Đài Loan nhưng không hứa hẹn bảo vệ hòn đảo bằng biện pháp quân sự, nhằm tránh chọc giận Bắc Kinh.