Câu lạc bộ các cựu tổng thống quy tụ những ông chủ Nhà Trắng đã rời nhiệm sở. Họ gạt bỏ những khác biệt chính trị để khẳng định một sự hòa hợp và đoàn kết.

Khi xuất hiện tại cùng sự kiện, những cựu tổng thống thân thiện chụp hình chung, và luôn được xếp ngồi cạnh nhau. Thỉnh thoảng, họ cùng tham gia một số nhiệm vụ lớn nếu được kêu gọi.

Một điểm đặc biệt, được xem là quy tắc ngầm, là các cựu tổng thống hiếm khi chỉ trích lẫn nhau, cũng hiếm khi chỉ trích người kế nhiệm.

Tuy nhiên, sau 4 năm sóng gió, mà đỉnh điểm là năm bầu cử 2020, nhiều nhà quan sát cho rằng ông Trump gần như chắc chắn không tham gia "câu lạc bộ" với các vị cựu tổng thống như ông Obama hay ông Bill Clinton.

Không được chào đón

Kate Andersen Brower, một nhà văn từng phỏng vấn ông Trump vào năm 2019, cho biết "ông ấy cười khi nói về khả năng sẽ được chào đón trong câu lạc bộ cựu tổng thống".

"Ông Trump cho là mình sẽ không được mời gia nhập nhóm", nhà văn này nói.

Cựu Tổng thống George W. Bush chào đón cựu Tổng thống Donald Trump và phu nhân Melania, cựu Tổng thống Barack Obama và phu nhân Michelle, cựu Tổng thống Bill Clinton và phu nhân Hillary, và cựu Tổng thống Jimmy Carter trong lễ tang cựu ông Bush "cha". Ảnh: AP.

Các thành viên của câu lạc bộ dường như cũng không muốn ông Trump tham gia - ít nhất là ở thời điểm hiện tại, theo AP.

Ngày 20/1, các cựu Tổng thống Barack Obama, George W. Bush và Bill Clinton cùng ghi hình một đoạn video 3 phút từ Nghĩa trang Quốc gia Arlington sau lễ nhậm chức của Tổng thống Joe Biden.

Trong đoạn video này, họ ca ngợi sự chuyển giao quyền lực trong hòa bình là cốt lõi của nền dân chủ Mỹ.

Video không nêu tên ông Trump, nhưng ba vị cựu tổng thống đều từng chỉ trích hành vi của ông chủ Nhà Trắng thứ 45 kể từ sau cuộc bầu cử tháng 11/2020.

Cựu Tổng thống Bush nói: “Việc ba chúng tôi đứng ở đây, nói về sự chuyển giao quyền lực một cách hòa bình, là minh chứng cho sự toàn vẹn thể chế của đất nước chúng ta”.

Ông Obama gọi lễ nhậm chức là "lời nhắc nhở", rằng "tuy có thể có những bất đồng về chính trị, chúng ta vẫn đề cao tính nhân văn".

"Với tư cách là người Mỹ, chúng ta có nhiều điểm chung hơn là những điểm khác biệt”, ông Obama nói.

Trong nhiều tháng qua, ông Trump đưa ra những tuyên bố vô căn cứ rằng cuộc bầu cử đã bị gian lận. Những lời này cuối cùng dẫn đến hậu quả là một cuộc bạo loạn ở Điện Capitol khiến 5 người tử vong.

Ông Trump rời Nhà Trắng mà không tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Biden. Trong lịch sử Mỹ, ông Trump là tổng thống đầu tiên bỏ qua sự kiện trọng đại của người kế nhiệm sau 152 năm.

Ba cựu Tổng thống Obama, Bush và Clinton cũng quay một video kêu gọi người Mỹ tiêm vaccine chống lại Covid-19.

Jeffrey Engel, Giám đốc của Trung tâm Lịch sử Tổng thống tại Đại học Southern Methodist ở Dallas, cho biết ông Trump không phù hợp với câu lạc bộ của những người tiền nhiệm “bởi vì ông ấy có tính cách khác biệt”.

Khi các cựu tổng thống cùng sát cánh

Theo Engel, lịch sử Mỹ cho thấy tổng thống đương nhiệm luôn tôn trọng những người đi trước. "Ngay cả Richard Nixon cũng được Bill Clinton và Ronald Reagan tôn trọng vì chính sách đối ngoại của ông ấy”.

Tuy nhiên, "tôi không chắc sẽ có nhiều người kêu gọi ông Trump cho lời khuyên chiến lược để điều hành quốc gia”, vị chuyên gia nói.

Dù đã rời ghế quyền lực, các cựu tổng thống thỉnh thoảng được đề nghị thực hiện những nhiệm vụ quan trọng.

Ông George H.W. Bush (Bush "cha") và ông Clinton hợp tác trong năm 2005 để thực hiện chiến dịch kêu gọi người Mỹ giúp đỡ các nạn nhân trong trận sóng thần tàn phá Đông Nam Á.

Khi cơn bão Katrina đổ bộ, ông Bush cha cũng kêu gọi ông Clinton tham gia gây quỹ để thúc đẩy các nỗ lực cứu trợ.

Cựu Tổng thống Bill Clinton, George W. Bush và Barack Obama phát biểu trong một buổi hòa nhạc vào ngày 20/1 - một phần của loạt hoạt động trong khuôn khổ lễ nhậm chức của Tổng thống Joe Biden. Ảnh: AP.

Khi ông Bush "cha" qua đời vào năm 2018, ông Clinton viết: "Tình bạn của ông ấy là một trong những món quà tuyệt vời của cuộc đời tôi".

Ông Clinton cũng dành nhiều khen ngợi cho người mà ông đánh bại sau cuộc bầu cử năm 1992. Cột mốc này khiến ông Bush "cha" trở thành người duy nhất giữ chức trong một nhiệm kỳ trong 30 năm qua - cho tới thời ông Trump mới đây.

Đến thời ông Obama, vị tổng thống thứ 44 khuyến khích ông Clinton và ông Bush "con" tích cực gây quỹ cho Haiti sau trận động đất kinh hoàng năm 2010.

Ông Bush "con" cũng trở thành bạn tốt với cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama. Một số máy quay đã bắt gặp cảnh ông đang nói chuyện với bà Obama khi họ ngồi cạnh nhau trong đám tang của Thượng nghị sĩ Arizona John McCain.

Thông thường, các tổng thống luôn tôn trọng những người tiền nhiệm của họ, bất kể đảng phái nào.

Năm 1971, ba năm trước khi từ chức, ông Richard Nixon đã đến Texas để tham gia hoạt động của Thư viện Tổng thống Lyndon Baines Johnson.

Khi thư viện của ông Nixon được hoàn thành vào năm 1990, tổng thống khi đó là ông George H.W. Bush cũng đến tham dự cùng các cựu Tổng thống Ronald Reagan và Gerald Ford.

Ông Trump đã phá vỡ các truyền thống

Thói quen phá vỡ truyền thống của ông Trump đã có từ trước khi ông bước vào Nhà Trắng.

Sau chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 11/2016, ông Obama tiếp đón ông Trump tại Nhà Trắng với lời hứa “sẽ làm mọi thứ có thể để giúp ông thành công”.

Ông Trump lịch sự trả lời: "Tôi mong muốn được làm việc với anh trong tương lai”. Nhưng điều đó không bao giờ xảy ra.

Thay vào đó, ông Trump đưa ra các cáo buộc sai sự thật về việc ông Obama nghe lén mình, và dành 4 năm nhiệm kỳ để phá bỏ các di sản của người tiền nhiệm.

Việc cựu tổng thống chỉ trích người kế nhiệm không phải là điều hiếm.

Ông Carter chỉ trích các chính sách của chính quyền đảng Cộng hòa. Ông Obama chê bai ông Trump khi vận động tranh cử cho ông Biden, dù không nêu thẳng tên người kế nhiệm.

Cựu Tổng thống George W. Bush (giữa) nghiêng người nói chuyện với cựu Phó tổng thống Dick Cheney sau khi tham dự lễ tưởng niệm cố Thượng nghị sĩ John McCain. Ảnh: AP.

Ông Trump lẽ ra đã có thời gian để xây dựng mối quan hệ với những người tiền nhiệm. Ông từng chia sẻ với nhà văn Brower rằng mình “có thể trở nên thân thiện với ông Bill Clinton”, nhắc lại việc hai ông từng chơi golf cùng nhau.

Nhưng khả năng ông Trump sau khi rời Nhà Trắng sẽ hành xử một cách truyền thống là rất thấp. Bởi ông chưa bao giờ tỏ ra là người tuân thủ truyền thống ngay khi còn đương chức, theo AP.

Nhà văn Brower nói: “Tôi không nghĩ những cựu tổng thống sẽ thật lòng muốn chào đón ông Trump gia nhập nhóm của mình”.