Volodymyr cùng các binh sĩ thuộc Lữ đoàn xung kích 82 Ukraine lắng nghe mệnh lệnh từ chỉ huy: hãy mở to mắt, di chuyển nhanh và luôn nghĩ về đất nước.

Sau tiếng hô "Vinh quang cho Ukraine!", họ bắt đầu hành động, adrenaline trào dâng khắp huyết quản. "Chúng tôi là nhóm đầu tiên tiến vào lãnh thổ Nga lúc 13h ngày 6/8", Volodymyr kể.

Điều khiến Volodymyr ngạc nhiên là đơn vị của anh không gặp kháng cự, dù chiếc thiết giáp chở quân Stryker tiến qua biên giới giữa ban ngày. Họ chạm trán một nhóm lính Nga đang "ngồi uống cà phê trong rừng".

Hình ảnh do Bộ Quốc phòng Nga công bố, được cho là xe tăng Ukraine khai hỏa ở tỉnh Kursk ngày 11/8. Ảnh: Reuters

"Chiếc Stryker tiến thẳng về phía họ. Chúng tôi hạ nhiều lính Nga trong ngày đầu tiên, bởi họ lúc đó không mang theo súng và không nghĩ rằng chúng tôi sẽ xuất hiện trên đất Nga", Volodymyr kể lại. Theo binh sĩ này, "hàng chục" lính Nga đã quyết định hạ vũ khí và đầu hàng, bởi "không muốn chung kết cục như đồng đội".

Trong 6 ngày tiếp theo, nỗi lo sợ của hàng nghìn binh sĩ Ukraine tham gia chiến dịch dần chuyển thành phấn khích. Họ tiến công nhanh chóng, 5-10 km một ngày, chiếm một số làng, một phần tuyến đường sắt và một trạm trung chuyển khí đốt then chốt, đào công sự, chuẩn bị ứng phó lực lượng tăng viện của Nga.

Một điều khiến họ bất ngờ nữa là lính Nga không xuất hiện. Thay vào đó, các chiến đấu cơ Nga thả bom lượn, hạ một phần lực lượng Ukraine và trang thiết bị quân sự mà phương Tây viện trợ cho Kiev. UAV tự sát Lancet liên tục bay về phía nhóm binh sĩ Ukraine.

"Ban đầu có chút khó khăn, nhưng mọi thứ dần dễ dàng hơn", Roman, một binh sĩ khác trong đơn vị của Volodymyr, nói.

Ngày 9/8, chiếc Stryker bị trúng đạn chống tăng. Lái xe bị choáng nhưng nhóm binh sĩ Ukraine vẫn an toàn nhờ lớp giáp dày. Không thể tiến sâu hơn, nhóm chọn kéo chiếc Stryker về bên kia biên giới.

Ngày 11/8, tại một vị trí trong lãnh thổ Ukraine cách biên giới Nga 5 km, Volodymyr, Roman cùng hai binh sĩ nữa tháo chiếc Stryker bị hư hại để xem có thể tận dụng linh kiện nào cho những thiết giáp khác. Phương tiện này sau đó sẽ được đưa về một căn cứ Mỹ ở Đức để sửa chữa.

Mỹ và Đức, hai quốc gia viện trợ quân sự và tài chính lớn nhất cho Ukraine, cho biết họ không được báo trước về đợt tập kích vào lãnh thổ Nga của Kiev.

"Tâm trạng chúng tôi tốt, sĩ khí cao", Serhiy, lính dù từ Lữ đoàn 80, nói tại một con đường dẫn đến Kursk. Những tiếng nổ vang lên, một chiến đấu cơ Ukraine bay tầm thấp, quay trở về sau đợt tập kích vào vị trí Nga.

Các binh sĩ Ukraine cho biết chiến dịch tiến triển như mong đợi. Trong chưa đầy một tuần, họ tiến sâu hơn 30 km vào lãnh thổ Nga, kiểm soát khoảng 1.000 km2. Volodymyr nói họ đang tiến vào thủ phủ khu vực Kursk.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cuối tuần trước cho hay Kiev muốn "đẩy cuộc chiến vào lãnh thổ của bên gây hấn" và "gây áp lực lên Nga để khôi phục công lý".

Binh sĩ Ukraine sửa phương tiện quân sự ở vùng Sumy, gần biên giới với Nga, ngày 11/8. Ảnh: Reuters

Thông tin về chiến dịch được bảo mật tuyệt đối. Chỉ huy chiến dịch huy động binh sĩ từ ít nhất 6 lữ đoàn tham gia trận đánh, nhưng nhiều người trong số họ đến sát ngày phát động tấn công vẫn không biết nhiệm vụ của họ là gì.

Volodymyr và các lính dù thuộc Lữ đoàn 82 đang tham chiến ở Kharkov và Donetsk được triệu tập đến tỉnh Sumy, miền bắc Ukraine, chỉ vài ngày trước khi chiến dịch bắt đầu.

Denys, binh sĩ lái thiết giáp Humvee, nói cuộc chiến ở Kursk khác hoàn toàn so với ở Donetsk. "Tác chiến từ vị trí phòng thủ khó hơn nhiều", Denys cho biết. "Kẻ địch biết mọi thứ về chúng tôi. Họ biết chúng tôi ở đâu. UAV của họ có thể theo dõi mọi động thái của chúng tôi".

"Ở đây chúng tôi có yếu tố bất ngờ", binh sĩ này nói thêm. "Nhưng chúng tôi cũng bất ngờ khi họ cũng bị bất ngờ trước đòn tấn công của chúng tôi".

Theo Denys, mục tiêu chính của chiến dịch là kiểm soát một phần lãnh thổ Nga. "Chúng tôi có thể chiến đấu ở đây, chiếm lãnh thổ họ và quá trình đàm phán có thể bắt đầu. Chúng tôi sẽ có các phần lãnh thổ của họ để đổi lấy các phần lãnh thổ của chúng tôi", Denys nói.

Ukraine còn muốn buộc Nga phải phân tán nguồn lực khỏi tiền tuyến ở miền đông.

Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi động thái của Ukraine là "khiêu khích". Moskva đã ra lệnh sơ tán hơn 100.000 cư dân tại các tỉnh Kursk và Belgorod giáp Ukraine. Ông chủ Điện Kremlin ngày 12/8 chỉ trích Ukraine đang tìm cách gieo rắc bất ổn trong xã hội Nga và khẳng định Kiev sẽ bị đáp trả thích đáng.

Tổng thống Nga cho rằng Ukraine dường như muốn cải thiện vị thế trên bàn đàm phán trong tương lai thông qua chiến dịch xuyên biên giới, song khẳng định Moskva không có ý định đối thoại với những người đang nhắm vào dân thường ở tỉnh Kursk.

Vị trí vùng Kursk, Belgorod và Bryansk của Nga. Đồ họa: Sky News

Ukraine cũng hứng chịu tổn thất khi thực hiện chiến dịch đột kích sâu vào lãnh thổ Nga. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố lực lượng nước này đã hạ hơn 1.600 binh sĩ Ukraine.

Denys lo ngại chiến dịch có thể phải trả giá bằng những thị trấn họ đang cố thủ ở vùng Donetsk. "Thành phố New York ở Donetsk chắc chắn sẽ thất thủ", Denys nói. "Chuyện này có thể xảy ra ngay ngày mai". Denys dự đoán lực lượng Nga cũng sẽ sớm chiếm các đô thị Chasov Yar và Toretsk gần đó.

Trước chiến dịch nhằm vào Kursk, một quan chức cấp cao Ukraine đã cảnh báo về "những vết nứt" xuất hiện ở phòng tuyến phía đông. Bản đồ tiền tuyến do Deep State, nhóm phân tích có liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine, đăng tải cho thấy lực lượng Nga giành nhiều thắng lợi quanh những thành trì miền đông kể trên của Kiev.

"Những khu vực đó đã thất thủ. Chúng chỉ còn trên bản đồ của chúng ta", Denys nói.