Khi nhìn về Trung Quốc, Thung lũng Silicon quan sát thấy rất nhiều điểm thuận lợi. Đó là thị trường hơn 1 tỷ dân, một nguồn lao động giá rẻ khổng lồ, một nhà cung cấp, đối tác kiêm đối thủ cạnh tranh. Đó còn là mối đe dọa an ninh lớn đối với ngành công nghệ Mỹ. 

Giờ đây, đối với Thung lũng Silicon, Trung Quốc trở thành "kẻ thù" đang sẵn sàng tung đòn trả đũa. Cuối tuần qua, chính quyền Bắc Kinh thông báo sẽ công bố danh sách "các thực thể không đáng tin cậy" để trả đũa việc Mỹ cấm vận Huawei.

Danh sách này bao gồm các doanh nghiệp, tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài mà Trung Quốc cho rằng "không tuân thủ những quy tắc thị trường", "vi phạm quy định hợp đồng", các pháp nhân "áp đặt cấm vận hoặc ngừng cung cấp cho doanh nghiệp Trung Quốc vì mục đích phi thương mại", "làm tổn hại nghiêm trọng các quyền và lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp Trung Quốc".

Thung lũng Silicon bị tổn thương

Theo báo New York Times, hầu như chắc chắn các tập đoàn công nghệ Mỹ sẽ có tên trong danh sách đen này. Bởi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đang leo thang thành một cuộc chiến tranh công nghệ. 

"Nếu hai bên liên tục đáp trả nhau, căng thẳng sẽ dẫn tới sự hình thành của hai thế giới công nghệ riêng với những tiêu chuẩn khác nhau. Giá sản phẩm sẽ tăng cao và người tiêu dùng sẽ chịu thiệt hại", New York Times dẫn lời chuyên gia Rebecca Fannin, tác giả cuốn Tech Titans of China (Những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc). 

"Tuy nhiên cả Mỹ và Trung Quốc sẽ thúc đẩy nền công nghệ của nước mình và điều đó có lợi cho nền kinh tế toàn cầu", tác giả Fannin dự báo. 

Giới quan sát nhận định trong trận đại chiến thương mại này, một số tập đoàn ở Thung lũng Silicon rất dễ bị tổn thương. Facebook và Google đã bị chặn dịch vụ ở Trung Quốc, do mạng xã hội và dịch vụ tìm kiếm của Thung lũng Silicon sẽ đứng ngoài cuộc tranh chấp. 

Ngược lại, Apple đầu tư lớn vào Trung Quốc. Đây vừa là nơi Apple đặt dây chuyền sản xuất, vừa là thị trường iPhone lớn. Tesla đang xây một nhà máy ở Thượng Hải có khả năng sản xuất tới 250.000 xe hơi mỗi năm.

Hàng loạt nhà đầu tư Mỹ đã đổ tiền vào Trung Quốc. Phòng nghiên cứu của Microsoft đặt tại Bắc Kinh là cơ sở lớn nhất mà họ xây dựng ở nước ngoài. Rất nhiều sản phẩm của Amazon được sản xuất tại Trung Quốc và công ty này cũng vừa mở một phòng thí nghiệm trí tuệ nhân tạo tại đất nước này.

Ở thời điểm hiện tại, nhiều công ty công nghệ nhỏ đã bắt đầu phải hứng chịu những tác động tiêu cực đầu tiên của xung đột thương mại Mỹ - Trung. Hai tuần trước, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa Huawei vào “danh sách đen”.

Lập tức, nhiều công ty có trụ sở tại Mỹ đã cắt đứt quan hệ với Huawei. Tập đoàn Trung Quốc đối mặt với khủng hoảng, nhưng một số công ty Mỹ hợp tác với Huawei cũng hứng “vạ lây”. 

Ví dụ Lumentum, một công ty Thung lũng Silicon chuyên sản xuất thiết bị mạng cáp quang, cho biết 15% doanh thu của hãng đến từ Huawei. Tuần trước, công ty này đã hạ dự báo doanh thu quý xuống còn 390 triệu USD, giảm 35 triệu USD so với trước đó.

Qorvo, công ty linh kiện bán dẫn ở Bắc Carolina, cho biết doanh số phụ thuộc 15% vào Huawei. Doanh thu dự kiến trong quý của hãng sụt giảm 50 triệu USD, xuống còn 750 triệu USD.

Kêu gọi tránh leo thang

Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chip máy tính lớn và đang có tốc độ phát triển nhanh. Theo Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn, tính đến năm 2018, doanh số bán chip tại Trung Quốc chiếm khoảng 34% tổng doanh số toàn cầu, đạt 468,8 tỷ USD.

Tầm quan trọng của Trung Quốc đối với các nhà sản xuất chip của Mỹ được thể hiện qua việc vô số các con chip được gửi tới Trung Quốc để lắp ráp cho những thiết bị của hàng loạt hãng phần cứng khắp thế giới.

Chẳng hạn như có khoảng 60% thiết bị bán dẫn được bán trên thị trường hiện nay đều ít nhiều có liên quan tới Trung Quốc, hay điện thoại iPhone được công ty Foxconn sản xuất cho Apple ở Trung Quốc.

Các nhà sản xuất chip bày tỏ hy vọng những cú đòn Mỹ và Trung Quốc tung ra chủ yếu nhằm mục đích tạo lợi thế trong đàm phán thương mại, chứ không tạo ra những thay đổi vĩnh viễn trong quan hệ làm ăn giữa hai nước.

“Mỗi lần chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang, các công ty bán dẫn rúng động và thị trường tài chính chao đảo. Hai bên càng khó đạt được một thỏa thuận thương mại", ông John Neuffer, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Mỹ, tuyên bố.

Ông nói thêm: “Chúng tôi kêu gọi cả hai bên tránh leo thang căng thẳng, quay trở lại bàn đàm phán và đạt được thỏa thuận tốt nhất, lâu dài và bền vững”.

Trong số các công ty công nghệ Mỹ, Apple có mối liên hệ rất chặt chẽ với Trung Quốc. Công ty này lắp ráp hầu hết sản phẩm tại Trung Quốc và đây cũng là thị trường lớn thứ 3 của họ, sau Mỹ và châu Âu. Theo báo cáo, vào quý trước Apple thu về 10,2 tỷ USD từ thị trường Trung Quốc, Đài Loan và Hong Kong.

Sự phụ thuộc của nhà sản xuất iPhone đối với thị trường Trung Quốc trở nên rõ ràng hơn khi vào cuối năm ngoái, người tiêu dùng Trung Quốc bắt đầu không còn hứng thú như trước đối mẫu điện thoại mới mà Apple vừa phát hành.

Tổng doanh thu của Apple tại khu vực châu Á - bao gồm Trung Quốc - giảm 25% trong quý IV/2018, xuống còn 13,17 tỷ USD. Một trong những biện pháp đối phó của Apple là giảm mạnh giá mẫu iPhone rẻ nhất của hãng tại Trung Quốc. Nhờ, doanh số của Apple tại thị trường tỷ dân bắt đầu ổn định trở lại.