Thủ tướng Anh Boris Johnson. (Ảnh: THX)

Trong bức thư gửi lãnh đạo các nước Liên minh châu Âu (EU) ngày 19/8, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã đề nghị xóa bỏ kế hoạch "chốt chặn" tại Bắc Ireland và đưa ra những điều khoản mới trong bối cảnh Anh sẽ rời EU trong 10 tuần nữa.

Thủ tướng Johnson viết kế hoạch "chốt chặn" là điều "phi dân chủ và không nhất quán với chủ quyền của nước Anh" và kế hoạch này còn gây ra rủi ro "làm suy yếu sự cân bằng tinh tế" được thể hiện trong thỏa thuận Thứ Sáu tốt lành tại Bắc Ireland.

Thủ tướng Anh cho rằng kế hoạch "chốt chặn" không thể nào là một phần của thỏa thuận rời EU. Ông đưa ra đề xuất thay thế bằng những thỏa thuận "linh hoạt và sáng tạo" để quản lý đường biên giới mềm giữa Cộng hòa Ireland và Bắc Ireland (thuộc Vương quốc Anh) thời hậu Brexit.

Thủ tướng Johnson gửi thư đến lãnh đạo các nước EU sau khi ông có cuộc điện đàm với Thủ tướng Cộng hòa Ireland Leo Varadkar.

Tuy chưa tìm được giải pháp chung nào, nhưng tuyên bố chung sau đó cho biết hai thủ tướng có chung quan điểm đối với thỏa thuận Anh rời EU, đó là không thể để xuất hiện đường biên giới cứng trên đảo Ireland. Hai bên cũng nhất trí sẽ gặp gỡ để bàn bạc thêm vào cuối tháng này tại Dublin.

Thủ tướng Johnson sẽ tới Berlin ngày 21/8 để gặp Thủ tướng Đức Angela Merkel, sau đó gặp Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 22/8 để thuyết phục lãnh đạo hai nước này ủng hộ đề xuất bỏ kế hoạch "chốt chặn" ra khỏi dự thảo thỏa thuận giữa Anh và EU.

Loại bỏ điều khoản "chốt chặn" - vốn sẽ giữ Anh ở lại trong liên minh thuế quan và thị trường đơn lẻ sau khi rời EU cho đến khi hai bên tìm thấy một giải pháp khả thi nhằm ngăn chặn một đường biên giới cứng xuất hiện trên đảo Ireland - được coi là trọng tâm trong kế hoạch của ông Johnson để đưa nước Anh rời EU vào ngày 31/10 tới.

Trong thư gửi Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk, Thủ tướng Johnson cho biết ông không thể tán thành việc nước Anh vẫn trong thị trường đơn lẻ EU và liên minh thuế quan sau khi đã rời EU, nhấn mạnh "điều đó không thể là cơ sở cho mối quan hệ tương lai giữa hai bên cũng như việc quản lý tốt vùng Bắc Ireland."

Ông Johnson cho rằng cả Anh và EU đều không bên nào nên lập nên trạm kiểm soát tại đường biên giới và kế hoạch "chốt chặn" cần thay thế bằng "những sắp xếp khác" để hai bên có thể giám sát các dòng lưu thông hàng hóa và đi lại mà không cần đến đường biên giới cứng.

Theo ông Johnson, đại đa số các nghị sỹ Anh sẽ đồng ý thỏa thuận rời khỏi EU mà không có kế hoạch "chốt chặn".