"Chúng tôi chưa thể gửi dự luật phê chuẩn tư cách thành viên NATO của Thụy Điển tới quốc hội để xem xét", Ibrahim Kalin, cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 14/1 nói trong cuộc họp báo ở Istanbul.

Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải bỏ phiếu thông qua quyết định của chính phủ nước này trong việc đồng ý để hai quốc gia Bắc Âu là Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO.

Ông Kalin cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ sắp hết thời gian phê chuẩn đơn xin gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển, khi nước này dự kiến tổ chức bầu cử tổng thống và quốc hội vào tháng 5. Do quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ngừng họp một khoảng thời gian trước bầu cử, họ chỉ còn 2-2,5 tháng để xem xét dự luật phê chuẩn tư cách thành viên NATO của Phần Lan và Thụy Điển.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan phát biểu tại Mugla, ngày 14/1. Ảnh: AFP.

Theo ông Kalin, quá trình phê chuẩn sẽ phụ thuộc vào tốc độ thực hiện lời hứa chống khủng bố của Stockholm trong thỏa thuận với Ankara, có thể sẽ kéo dài vài tháng.

"Stockhom cam kết thực hiện thỏa thuận ký kết tại Madrid năm ngoái, nhưng cần thêm 6 tháng để làm luật để hệ thống tư pháp của họ thực thi các định nghĩa khủng bố mới", Kalin nhấn mạnh. "Chúng tôi cũng gặp vấn đề về thời gian, nếu họ muốn gia nhập NATO trước hội nghị thượng đỉnh của khối vào tháng 6".

Thụy Điển và Phần Lan hồi tháng 5/2022 kết thúc hàng thập kỷ duy trì chính sách không liên kết về quân sự và nộp đơn gia nhập NATO. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ từ chối phê duyệt tư cách thành viên NATO của Thụy Điển và Phần Lan do hai nước Bắc Âu chưa đáp ứng các yêu cầu của họ, chủ yếu liên quan đến lực lượng dân quân người Kurd mà Ankara cho là "khủng bố".

Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc Phần Lan và Thụy Điển chứa chấp các "phần tử khủng bố" người Kurd và yêu cầu hai nước này dẫn độ những nghi phạm thuộc diện này. Stockholm và Helsinki đã đáp ứng một số yêu cầu của Ankara, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng như vậy là chưa đủ.

28/30 thành viên NATO đã đồng ý để hai nước Bắc Âu gia nhập. Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia duy nhất còn phản đối, trong khi Hungary thông báo sẽ phê chuẩn tư cách thành viên NATO của Phần Lan và Thụy Điển vào đầu năm nay.

Thổ Nhĩ Kỳ tháng 12/2022 ca ngợi Thụy Điển đã giải quyết một số mối lo ngại về an ninh của nước này, song nhấn mạnh Stockholm cần làm nhiều hơn để được Ankara ủng hộ hoàn toàn trong nỗ lực trở thành thành viên NATO.

Ngày 8/1, Thủ tướng Thụy Điển Kristersson nói Ankara "đòi hỏi quá nhiều", đưa ra một số yêu cầu mà Stockholm "không thể chấp nhận".

Trong khi đó, Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto vào cùng ngày tái khẳng định nước này sẽ gia nhập NATO cùng lúc với Thụy Điển. "Phần Lan không vội gia nhập NATO tới mức chúng tôi không thể chờ tới khi Thụy Điển được bật đèn xanh", Ngoại trưởng Haavisto tuyên bố.

7 thập kỷ NATO đông tiến ở châu Âu. Đồ họa: Statista.