Saxophonist người Mỹ Yusef Lateef, 93 tuổi, đã nối bước tay guitar gạo cội Jim Hall về chốn vĩnh hằng sau hàng chục năm cống hiến cho làng jazz thế giới.

Yusef Lateef tên thật là William Emanuel Huddleston, được xem là người đặt nền móng giao thoa giữa jazz truyền thống với tinh hoa âm nhạc cácnước, đã qua đời hôm 23/12 tại nhà riêng ở Shutesbury, Tây Massachusetts. Không chỉ làm chủ tiếng kèn tenor saxophone một cách điêu luyện, ông còn là bậc thầy thổi flute, oboe, bassoon, clarinet.

Bằng tài năng và sự quan sát tinh tế, Yusef đã tìm thấy vẻ đẹp tiềm ẩn trong những nhạc cụ thuộc bộ hơi gỗ và nhóm sáo của nhiều dân tộc trên thế giới (như argol, shanai), nhào nặn cùng jazz để tạo thành world music, trước cả khi khái niệm âm nhạc mới mẻ này có tên gọi chính thức vào năm 1982.

Với ông, bể học là vô cùng, không bao giờ là đủ: “Tôi đã khám phá ra nhiều điều kỳ diệu từ tiếng sáo Ấn Độ, dưới tiếng mưa rơi trong rừng rậm Phi châu, trong âm thanh mê hoặc của Stockhausen (bậc thầy nhạc điện tử người Đức)…”.

Các sáng tác của Lateef trải rộng từ solo cho đến hợp tấu, đồng ca. Một số tác phẩm dài hơi của ông như Yusef Lateef’s little symphony, The African American epic suite được nhiều dàn nhạc giao hưởng lớn của Mỹ và Đức trình diễn. Năm 1987, Yusef đoạt giải Oscar hạng mục “Ghi âm nhạc new age xuất sắc nhất” cho Yusef Lateef’s little symphony, album ông tự chơi toàn bộ nhạc cụ từ đầu tới cuối. Năm 2010, Lateef được Quỹ Nghệ thuật Quốc gia vinh danh là “Bậc thầy nhạc jazz” - giải thưởng nhạc jazz cao quý nhất nước Mỹ.

Sự nghiệp đồ sộ của ông gồm hơn 100 bản ghi với các hãng đĩa lớn như Prestige, Impulse, Atlantic, YAL, những chuyến đi tour vòng quanh nước Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, châu Phi từ năm 18 đến tận 92 tuổi.

Ông còn sáng tạo ra một học thuyết âm nhạc mới mang tên “Autophysiopsychic music”, là “âm thanh từ thể xác, tâm hồn, trí tuệ và con tim mỗi người”.