Sau hơn hai thập kỉ hoạt động, SM Entertainment được xem là "anh cả" trong các công ty giải trí Hàn Quốc. Danh hiệu này không chỉ đến từ doanh thu "khủng" họ thu về mỗi năm mà còn bởi đây là cái nôi tạo nên vô số nghệ sĩ, nhóm nhạc danh tiếng, góp phần định hình bộ mặt Kpop ngày nay.

Di sản của SM từ khi thành lập đến hiện tại khiến họ là "mái nhà" trong mơ của vô số thực tập sinh nuôi mộng làm thần tượng. Có bệ đỡ "khủng", các idol của SM được cho là "ngậm thìa vàng", cầm chắc tấm vé thành công. Thế nhưng đây cũng là công ty duy nhất trong SM có đến 2 nghệ sĩ từ giã cõi đời vì cùng 1 nguyên nhân: tự tử.

Điều này đặt ra câu hỏi: phải chăng đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng của công ty hàng đầu Kpop của SM Entertainment là guồng quay khắc nghiệt, bào mòn tinh thần của người nghệ sĩ, khiến họ phải chọn cách tiêu cực nhất để giải thoát cho mình?

Jonghyun và Sulli: Danh tiếng đỉnh cao nhưng chẳng thoát kết cục đắng cay của phận tài hoa bạc mệnh

Jonghyun sinh năm 1990 và debut cùng SHINee vào năm 2008 với vai trò giọng ca chính. Anh không những nổi tiếng vì là thành viên của 1 trong những nhóm nhạc đình đám nhất của SM mà còn tự khẳng định bản thân với vai trò ca sĩ solo và nhạc sĩ. 3 album solo của Jonghyun là "Base" (2015), "She Is" (2016) và "Poet | Artist" (phát hành năm 2018 sau ngày nam ca sĩ mất) đều được đánh giá cao và đạt thứ hạng cao trên các BXH âm nhạc. Insight Korea từng đánh giá Jonghyun là 1 trong 7 thành viên nhóm nhạc idol sở hữu tài năng âm nhạc đến nỗi được cho là sinh ra để dành cho âm nhạc.

Jonghyun cũng là 1 trong những idol hiếm hoi mà SM "chọn mặt gửi vàng", cho phép tham gia vào quá trình sáng tác âm nhạc. Dưới vai trò nhạc sĩ, Jonghyun không chỉ tự sản xuất âm nhạc cho mình mà còn sáng tác các ca khúc chủ đề đình đám của SHINee như "Juliette", "View",… Anh cũng là chủ nhân của vô số hit Kpop như "Breathe" (Lee Hi), "A Gloomy Clock" (IU),…

Sulli tuy ra mắt sau Jonghyun 1 năm (2009) nhưng cô vốn là diễn viên nhí quen mặt với khán giả. Nhờ ngoại hình xinh đẹp nổi bật mà Sulli nhanh chóng trở thành thành viên nổi tiếng nhất nhì f(x). Khi còn trong nhóm, cô từng "đá chéo sân" qua lĩnh vực diễn xuất trong các bộ phim như "To The Beautiful You" hay "Fashion King",…

Năm 2014, Sulli đột ngột tuyên bố hoạt động cùng f(x) khi nhóm đang trong giai đoạn quảng bá ca khúc "Red Light" vì "kiệt quệ cả thể xác lẫn tinh thần trước các tin đồn sai sự thật và tin đồn ác ý". 1 năm sau, cô chính thức rời nhóm.

Tuy nhiên Sulli vẫn tiếp tục ở lại SM, tham gia đóng phim và trở thành gương mặt đại diện của nhiều nhãn hàng quảng cáo. Cựu thành viên f(x) còn được công ty ưu ái mở show thực tế riêng và cho tái xuất làng nhạc với single "Goblin" (6/2019). Điều này khiến Sulli được gọi là "công chúa SM" vì so với những người bạn cùng nhóm một thời, cô có phần được ưu ái hơn rất nhiều.  

Thế nhưng dù cả Jonghyun và Sulli đều nổi tiếng, trải qua đỉnh cao danh vọng là vậy nhưng cả hai đều tự kết liễu cuộc đời với cùng nguyên nhân là trầm cảm. Ngày 18/12/2017, cả cộng đồng fan Kpop bàng hoàng trước tin Jonghyun – giọng ca chính nhóm nhạc SHINee tự sát. Gần 2 năm sau – ngày 14/10/2019, thi thể của Sulli – cựu thành viên f(x) được tìm thấy ở nhà riêng với nguyên nhân tương tự. Họ tự kết liễu cuộc đời khi đang ở tuổi xuân xanh dù họ có cuộc sống danh tiếng, giàu sang, chạm mốc đỉnh cao trong sự nghiệp.

Trong bức thư tuyệt mệnh của mình, giọng ca chính SHINee cho biết: "Cuộc sống nổi tiếng này không bao giờ dành cho tôi". Một người bạn thân của anh cũng cho rằng nam idol quá cố thường xuyên lo lắng vì không đạt được kì vọng của mọi người và gặp áp lực phải làm thật tốt trong âm nhạc.

Về phần Sulli, theo cảnh sát, cô bị trầm cảm nặng nên dẫn tới quyết định cực đoan. Không lâu trước khi qua đời, trên một chương trình truyền hình nữ idol quá cố từng thổ lộ luôn phải tỏ ra vui vẻ dù bên trong bản thân tăm tối. Cách đây 3 năm, từng có tin đồn Sulli tự tử bất thành sau khi chia tay bạn trai Choiza khi cô được đưa tới bệnh viện trong tình trạng say xỉn cùng vết thương dài 5cm ở cổ tay. Dù thời điểm ấy SM và Sulli đều lên tiếng phủ nhận nhưng điều này không thuyết phục được cư dân mạng.

SM có phải là chiếc lồng son khắc nghiệt, dồn "gà nhà" đến bước đường cùng?

SM là công ty hy hữu có đến 2 nghệ sĩ tự kết liễu cuộc đời vì căn bệnh trầm cảm. Điều này khiến không ít người tự hỏi về trách nhiệm của công ty trước tình cảnh đau lòng trên, dù Jonghyun và Sulli đều được SM ưu ái trong sự nghiệp.

Với Jonghyun, anh là 1 trong những idol hiếm hoi được công ty không những trao quyền sáng tác ca khúc cho chính mình và nhóm mà còn được tạo điều kiện sản xuất âm nhạc cho các nghệ sĩ tên tuổi như IU, Lee Hi, Son Dam Bi,... Còn Sulli, dù vướng nhiều lùm xùm như lười biếng, vô trách nhiệm khi còn hoạt động cùng f(x), ăn mặc phản cảm, phát ngôn gây sốc,... nhưng nữ idol vẫn được SM ưu ái tái kí hợp đồng, tìm kiếm nhiều hợp đồng quảng cáo lớn. 

Không chỉ vậy, nữ idol còn có show thực tế của riêng mình cũng như được comeback solo - điều xa xỉ với f(x) - nhóm cũ của cô khi girlgroup này rơi vào cảnh đóng băng hoạt động dài ngày cho đến khi 3 trong số 4 thành viên còn lại rời công ty.

Tuy nhiên những gì SM dành cho Jonghyun và Sulli không đồng nghĩa với việc "ông lớn" này là công ty dễ tính với "gà nhà". Dù là công ty giải trí hàng đầu Hàn Quốc nhưng SM thường xuyên bị lên án vì cách đối xử khắc nghiệt với thực tập sinh và nghệ sĩ. Không ít người cho rằng cách quản lý có phần hà khắc của SM góp phần tạo thêm áp lực cho nghệ sĩ, để rồi có những người đi đến quyết định đau lòng. 

Trước khi được chính thức debut dưới tư cách nghệ sĩ của SM Entertainment, các idol phải trải qua quá trình thực tập vô cùng gian khổ, mà theo lời một cựu trainee thì "thà đi học 30 năm còn hơn". Người này cho biết SM có quy trình đào tạo khắc nghiệt như nếu trễ giờ hay làm trái luật sẽ phải hát và nhảy quanh phòng tập 10 lần, vừa hát vừa bị đánh vào bụng để tạo cơ bụng và nội lực trong giọng hát. Trainee còn bị yêu cầu nín thở dưới nước trong vòng 5 phút, ngồi theo hình chữ V và bị đập bóng rổ vào bụng trong lúc đang thở nếu không cải thiện kĩ năng, vv…

Khắc nghiệt với thực tập sinh đã đành, với các idol, SM cũng kìm hãm ngặt nghèo không kém. Nếu một số công ty giải trí như YG có phần thả lỏng "gà nhà" để kích thích sức sáng tạo thì SM quản lý hình ảnh idol rất khắt khe với mục đích tạo ra những thần tượng hoàn hảo, không tì vết.

Khi mới debut, Sulli được công ty tạo dựng hình ảnh trong sáng, ngây thơ. Sau ngày rời f(x), cô gây sốc với hình ảnh nổi loạn, bất cần và thu về nhiều lời chỉ trích. Tuy nhiên đến giờ người ta mới hiểu những hành động là kết quả khi nữ idol bị kìm kẹp quá lâu, phải chịu đựng sự mất phương hướng khi bước vào làng giải trí khi tuổi đời còn rất trẻ.

Nữ idol quá cố từng tâm sự: "Họ yêu cầu tôi làm gì thì tôi sẽ làm như vậy. Nhưng tôi thậm chí còn không biết tại sao mình phải làm điều đó. Tôi bắt đầu tự hỏi tại sao mình phải làm điều được yêu cầu. Tôi không nghĩ những việc đó phù hợp với bản thân chút nào".

Không chỉ kiểm soát hình ảnh của idol, SM còn quản lý cả âm nhạc mà các nghệ sĩ công ty theo đuổi. Rất hiếm khi công ty này cho phép nghệ sĩ tham gia vào quá trình sản xuất âm nhạc hay được hát thể loại nhạc mình muốn. Trong 1 chương trình, Heechul (Super Junior) tiết lộ: "Quan điểm của Lee Soo Man là nếu thần tượng không giỏi hơn những nhạc sĩ lão làng thì hãy chấp nhận các ca khúc và hát chúng. Mục đích là để lại việc sáng tác cho các nhà chuyên môn còn và chỉ nên vui vẻ trên sân khấu".

Qua thời gian, sự kiểm soát của SM với nghệ sĩ lại càng tăng lên. WinWin (NCT) từng thừa nhận anh không được phép hát, nhảy hay làm điều gì quá mức trên sóng truyền hình hoặc khi không có sự có mặt của các thành viên khác.

Ngay cả khi livestream giao lưu cùng fan, các idol cũng bị "theo dõi" gắt gao, mỗi hành động đều phải làm theo sự sắp xếp của công ty. Renjun (NCT) từng bị nhân viên bắt đổi chỗ khi vô tình ngồi vào vị trí chính giữa ngay trong buổi phát sóng trực tiếp. Cũng ngay trong buổi livestream này, nam idol còn bị nhân viên thô lỗ mắng khi lỡ miệng nhắc đến WinWin.

Sự kiểm soát gắt gao của SM khiến idol của công ty thường xuyên phải sống trong cảnh "cá chậu chim lồng", do đó nhiều người quyết định dứt áo ra đi. Kris (cựu thành viên EXO) tiết lộ lý do anh rời SM là vì anh không có sự tự do trong thời gian hoạt động. Kris và các thành viên khác bị công ty quản lý rất chặt chẽ, EXO chỉ được hát những ca khúc công ty giao mà không có quyền lựa chọn nên anh đã trở về Trung Quốc để theo đuổi sự nghiệp solo, tập trung cho âm nhạc của mình.

Tạm kết

Cách quản lý chặt chẽ của SM tuy đảm bảo idol sẽ luôn giữ được hình ảnh hoàn hảo, không tì vết nhưng vô hình trung trở thành chiếc lồng son o ép, kìm kẹp họ. Bên cạnh đó, áp lực làm người nổi tiếng – phải đáp ứng kì vọng của số đông cũng như đương đầu với những bình luận ác ý lại càng khiến thế giới của các thần tượng thêm ngột ngạt.

Có thể cả Jonghyun và Sulli đều là "con cưng" được SM o bế, nhưng dù được tạo điều kiện đến đâu thì những tổn thương về mặt tâm lý họ phải gánh chịu vẫn không được bù đắp vẹn toàn. Sự ra đi của Jonghyun và Sulli khiến không ít người chất vấn về trách nhiệm của SM trong việc chăm sóc sức khỏe tinh thần cho nghệ sĩ của mình, qua đó đặt câu hỏi rằng công ty có thực sự là chốn "đất lành chim đậu" sau vẻ ngoài hào nhoáng, xa hoa?