"Chúng tôi đang theo dõi hoạt động triển khai quân sự quy mô lớn của Serbia dọc giới tuyến với Kosovo", phát ngôn viên hội đồng an ninh quốc gia Mỹ John Kirby ngày 29/9 nói. "Hoạt động chưa từng có này của Serbia bao gồm điều động các đơn vị pháo binh, xe tăng và bộ binh cơ giới".

Serbia điều động lực lượng tới sát Kosovo từ tuần trước, song chưa rõ mục đích. Ông Kirby cho biết Mỹ coi động thái của Serbia "là diễn biến rất bất ổn", kêu gọi quốc gia này rút lực lượng.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gọi điện cho Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic để "thúc giục xuống thang căng thẳng lập tức và quay lại đối thoại". Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã nói chuyện với lãnh đạo cơ quan hành pháp Kosovo.

Lính Serbia trong cuộc diễn tập tại căn cứ không quân Batajnica gần thủ đô Belgrade ngày 22/4. Ảnh: Reuters

Tổng thống Serbia không phủ nhận nước này điều quân tới sát vùng ly khai Kosovo, song khẳng định lực lượng của họ không trong tình trạng báo động. "Tôi bác bỏ thông tin sai sự thật về việc lực lượng chúng tôi trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu cao, do tôi không ký lệnh đó", ông Vucic nói.

Căng thẳng leo thang tại Kosovo sau khi nhóm vũ trang người Serbia với vũ khí hạng nặng ngày 24/9 phục kích toán cảnh sát Kosovo ở ngôi làng cách ranh giới giữa vùng ly khai và Serbia vài km. Trận đấu súng khiến một sĩ quan cảnh sát Kosovo và ba tay súng thiệt mạng, ba người bị bắt.

NATO sau đó thông báo sẽ tăng thêm quân cho Lực lượng Kosovo (KFOR) của liên minh tại vùng ly khai. NATO cũng kêu gọi các bên liên quan "khẩn trương giảm căng thẳng", đồng thời hối thúc giới chức Serbia và vùng ly khai Kosovo "tham gia vào đối thoại do Liên minh châu Âu (EU) tạo điều kiện".

Kosovo với diện tích khoảng 10.800 km2, là vùng lãnh thổ ly khai nằm ở phía tây nam Serbia. Kosovo tuyên bố độc lập năm 2008, song Serbia không công nhận và tuyên bố chủ quyền với khu vực này. Kosovo có 1,8 triệu dân, chủ yếu là người Albania.

Khoảng 120.000 người gốc Serbia sống tại miền bắc Kosovo không công nhận chính quyền ở Pristina. Họ trung thành về mặt chính trị với Serbia, nước vẫn cung cấp hỗ trợ tài chính cho cộng đồng này.

Phần lớn các nước phương Tây công nhận độc lập của Kosovo, song vùng ly khai chưa được trao ghế tại Liên Hợp Quốc do Nga và Trung Quốc phản đối.

Vị trí Kosovo và Serbia. Đồ họa: Britannica

Căng thẳng tại khu vực miền bắc Kosovo diễn ra suốt nhiều tháng gần đây xoay quanh cuộc bầu cử địa phương hồi tháng 4 và việc chính quyền vùng ly khai quyết định bổ nhiệm thị trưởng gốc Albania ở 4 đô thị có đa số người Serbia sinh sống.

Một trong những sự việc gây nhiều chú ý là đụng độ giữa người biểu tình gốc Serbia với cảnh sát Kosovo và lực lượng NATO tại trước tòa nhà hành chính của thị trấn Zvecan, Kosovo ngày 29/5. Các binh sĩ NATO thuộc KFOR ban đầu cố gắng tách người biểu tình khỏi cảnh sát, sau đó phải dùng khiên và dùi cui để giải tán đám đông.