Tại một chốt chiến đấu ở Donbass, hai người lính Ukraine vội vã lao vào, khuôn mặt vẫn còn đỏ ửng lên vì căng thẳng. Họ vừa lái xe trở về từ chiến tuyến và lập tức báo cáo với chỉ huy lữ đoàn về tình hình của lực lượng Nga tại tiền tuyến.

Nhìn vào tấm bản đồ lớn tại sở chỉ huy lữ đoàn, họ chỉ ra những vị trí mà lực lượng Nga đang tiến công, hướng về một con đường quan trọng.

"Họ cách chúng tôi khoảng 400 m, bên kia cánh đồng ở ngay đây. Chúng tôi vẫn cố gắng cầm cự, nhưng mọi chuyện đang trở nên khó khăn hơn", trung sĩ Denys Kalchuk từ tiểu đoàn tình nguyện Dnipro-1 cho biết.

Một binh sĩ Ukraine được sơ tán cùng những đồng đội bị thương từ chiến trường đến một bệnh viện ở vùng Donetsk hôm 9/1. Ảnh: AP.

Theo Kalchuk, bộ binh, chiến đấu cơ và các đơn vị pháo binh Nga đang cho thấy họ thích ứng tốt với tình hình chiến trường và phối hợp tác chiến ngày càng hiệu quả hơn trong chiến dịch tấn công Bakhmut.

"Máy bay là thứ tồi tệ nhất. Bạn không thể nghe thấy chúng trước khi quá muộn. Xe tăng cũng vậy. Pháo binh thì dễ đối phó hơn, ít nhất bạn còn có một hoặc hai giây để tìm chỗ ẩn nấp sau khi nghe thấy tiếng nổ đầu nòng", Kalchuk nói.

Bakhmut là điểm nóng nhất trên chiến tuyến Donbass hiện nay. Suốt nhiều tuần qua, lực lượng "lính đánh thuê" Wagner của Nga trở thành mũi chủ lực trong phần lớn các cuộc tấn công ồ ạt vào thành phố, bất chấp thương vong lớn. Nhưng trong những ngày gần đây, theo một số binh sĩ Ukraine, quân đội chính quy Nga đã giành lại vai trò nòng cốt trên chiến trường và thể hiện hiệu quả tác chiến rõ rệt.

"Tình thế hiện giờ vô cùng khó khăn cho chúng tôi. Chúng tôi hiểu rằng Nga đang rút kinh nghiệm từng ngày và thay đổi chiến lược của họ. Tôi nghĩ chúng tôi cần phải học hỏi nhanh hơn", Dmytro Podvorchanskyi, người đứng đầu một đơn vị trinh sát của tiểu đoàn Dnipro-1, nói.

Theo ông và một số người khác, lực lượng chính quy Nga đang ẩn nấp và phân tán kho đạn tốt hơn nhiều, đồng thời nhắm mục tiêu vào các tuyến hậu cần của Ukraine hiệu quả hơn. Kết quả là họ đang tiếp tục mở rộng kiểm soát những ngôi làng xung quanh Bakhmut và đe dọa Ugledar, một thành phố quan trọng khác ở phía nam.

Tuy nhiên, vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy lực lượng Nga có thể ngay lập tức tạo ra đột phá chiến lược. Một chỉ huy cấp cao Ukraine tuyên bố viện trợ quân sự từ phương Tây đã mang lại thế cân bằng cho Kiev và xe tăng phương Tây có thể sớm giúp Ukraine giành lợi thế.

Trong khi đó, sau nhiều tháng chiến đấu liên tục, một số binh sĩ Ukraine đã cho thấy dấu hiệu mệt mỏi và tâm lý bi quan. "Đã có trường hợp các đơn vị dường như không sẵn sàng chiến đấu và bất đồng về chiến thuật", một người lính Ukraine thừa nhận.

Những người khác chia sẻ về nỗi đau khi nhìn thấy bạn bè của họ thiệt mạng, khi các đơn vị phải chịu thương vong quá lớn và về tác động tâm lý khi chiến đấu giữa rất nhiều xác chết. Một người lính thậm chí sợ rằng "đối phương sẽ nghiền nát chúng tôi" khi Nga huy động hơn 300.000 quân dự bị và chuẩn bị tung vào chiến trường.

Dù vậy, đa phần các binh sĩ Ukraine đều nhanh chóng gạt đi tâm lý bi quan. Họ ca ngợi các chỉ huy vì vẫn cố gắng cho họ thời gian nghỉ ngơi giữa những trận chiến khốc liệt.

Một lý do được đưa ra để giải thích cho việc Ukraine đang thể hiện kém hiệu quả ở Bakhmut là các đơn vị cố thủ tại đây tương đối yếu và thiếu kinh nghiệm, trong khi những lực lượng mạnh nhất đang được điều đến những nơi khác nhằm chuẩn bị phản công hoặc đối phó với kịch bản Nga tổ chức chiến dịch tấn công lớn.

Binh sĩ Ukraine khai hỏa rocket về phía lực lượng Nga gần Bakhmut hồi tháng 11/2022. Ảnh: AP.

Vị trí diễn ra một cuộc phản công mới đang là chủ đề được các binh sĩ Ukraine thảo luận nhiều. Một số cho rằng họ có thể mở chiến dịch lớn tại tỉnh Lugansk nhằm đánh bật lực lượng Nga, trong khi những người khác tin vào một cuộc tấn công về phía nam, tới thành phố Melitopol, nhằm cô lập và đe dọa quân đội Nga trong và xung quanh bán đảo Crimea.

Một sĩ quan giàu kinh nghiệm cho biết ông tin rằng Nga đang tìm cách mở rộng chiến tuyến của mình, chiếm thêm một vài phần của Donbass, sau đó tuyên bố "nhiệm vụ đã hoàn thành" và thúc đẩy các cuộc đàm phán.

Ông nhấn mạnh Ukraine chắc chắn không bao giờ đồng ý với điều đó, nhưng cảnh báo rằng quân đội sẽ cần đến chiến đấu cơ của phương Tây để xuyên thủng các tuyến phòng thủ mới của Nga, đặc biệt là ở miền nam đất nước.