Thư ký điều hành Lucas Bersamin, người đại diện của Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos, hôm nay nói rằng vụ xô xát giữa thủy thủ hải quân Philippines với thành viên hải cảnh Trung Quốc hôm 17/6 nhiều khả năng là "hiểu nhầm hoặc sự cố".

"Chúng tôi chưa coi sự việc là cuộc tấn công vũ trang. Tôi cho rằng đó là vấn đề có thể dễ dàng giải quyết. Nếu Trung Quốc muốn phối hợp, Philippines sẵn sàng làm việc với họ", ông nói.

Andres Centino, cố vấn về các vấn đề hàng hải của Tổng thống Philippines, cùng ngày khẳng định kích hoạt hiệp ước phòng thủ không nằm trong các cuộc thảo luận của Manila. Tuy nhiên, Hội đồng Hàng hải Quốc gia Philippines nhấn mạnh cần "lên kế hoạch thực hiện định kỳ" cho những chuyến tiếp vận đến bãi Cỏ Mây.

Phát biểu được đưa ra sau khi các phóng viên đặt câu hỏi liệu Manila có đề nghị Washington giúp đỡ theo hiệp ước phòng thủ chung hay không, sau khi xảy ra vụ xô xát giữa thủy thủ hải quân Philippines với hải cảnh Trung Quốc ở bãi Cỏ Mây hồi đầu tuần.

Theo Hiệp ước Phòng thủ Chung được ký năm 1951, Mỹ có nghĩa vụ bảo vệ Philippines nếu quân nhân, tàu hay phi cơ của nước này bị tấn công vũ trang ở bất cứ khu vực nào trên Biển Đông.

Ba xuồng cao tốc của hải cảnh Trung Quốc ép sát xuồng cao tốc Philippines ở Bãi Cỏ Mây ngày 17/6. Ảnh: CCTV

Giới chức Philippines hôm 18/6 cho biết một số thành viên lực lượng hải cảnh Trung Quốc đi xuồng cao tốc đã cản trở xuồng hải quân nước này làm nhiệm vụ vận chuyển lương thực, nước và vật tư tiếp tế cho binh sĩ trên tàu chiến cũ nát BRP Sierra Madre, được Manila sử dụng như tiền đồn ở bãi Cỏ Mây.

Philippines cho hay xuồng hải cảnh Trung Quốc đã có "hành vi nguy hiểm, trong đó có đâm va và lai dắt", khiến ít nhất 8 thủy thủ Philippines bị thương, trong đó một người mất ngón tay cái. Hai xuồng cao su bị hải cảnh Trung Quốc kéo đi và sau đó bỏ lại trong tình trạng hư hỏng. Manila cáo buộc hải cảnh Trung Quốc thu súng của thủy thủ đoàn Philippines.

Trong khi đó, hải cảnh Trung Quốc nói rằng Philippines "hoàn toàn chịu trách nhiệm về sự việc". Họ khẳng định một tàu Philippines "phớt lờ những cảnh báo liên tục và tiếp cận một cách nguy hiểm, thiếu chuyên nghiệp tàu Trung Quốc đang di chuyển bình thường, dẫn đến va chạm".

Bắc Kinh nói rằng Manila "đã cố chuyển vật liệu xây dựng và cả thiết bị quân sự" lên tàu BRP Sierra Madre. Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh hải cảnh Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp "chuyên nghiệp và kiềm chế".

Vị trí bãi Cỏ Mây. Đồ họa: Google Maps

Bãi Cỏ Mây là thực thể nửa nổi nửa chìm trên Biển Đông và hiện do Philippines kiểm soát. Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền với thực thể này.

Quân đội Philippines sử dụng tàu chiến cũ nát BRP Sierra Madre ủi vào bãi Cỏ Mây từ năm 1999 và biến nó thành tiền đồn để duy trì hiện diện. Trên tàu có đơn vị thủy quân lục chiến đồn trú và phải phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn tiếp tế từ đất liền.