"Các cuộc họp đã được ấn định và có khả năng Australia, Nhật Bản sẽ tham gia. Họ muốn góp mặt vào các cuộc tuần tra chung để bảo đảm quyền tự do đi lại. Ý tưởng vẫn đang được thảo luận", Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Manuel Romualdez cho biết hôm 27/2.

Tàu chiến Nhật Bản, Australia diễn tập chung ở vùng biển phía đông Philippines hồi năm 2021. Ảnh: US Navy.

Nếu kế hoạch trở thành hiện thực, đây sẽ là lần đầu Philippines tổ chức tuần tra đa phương trên Biển Đông. "Mỹ, Nhật Bản và Australia từng diễn tập hải quân ba bên, hoạt động tuần tra chung với những nước này sẽ mang lại lợi ích cho Philippines và cả khu vực. Chúng tôi muốn duy trì quyền tự do đi lại", ông Romualdez nói thêm.

Giới chức Mỹ, Nhật Bản và Australia chưa bình luận về thông tin.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và người đồng cấp Philippines Carlito Galvez Jr. hồi đầu tháng nhất trí khởi động lại các cuộc tuần tra hàng hải chung ở Biển Đông để giúp giải quyết những thách thức an ninh.

Phát ngôn viên Cảnh sát biển Philippines (PCG) Jay Tarriela tuần trước cho biết các cuộc đàm phán giữa Manila và Washington đang tiến triển, thêm rằng khả năng lực lượng chấp pháp hai nước tuần tra chung trên các vùng biển quanh Philippines là "khá cao".

Cựu phó tư lệnh hải quân Philippines Rommel Jude Ong nói rằng triển khai cảnh sát biển để tuần tra chung, thay vì điều động hải quân, sẽ "hạn chế nguy cơ xảy ra tính toán sai lầm và leo thang căng thẳng" trong khu vực.

Khu vực Biển Đông. Đồ họa: CSIS.

Đây là một trong những động thái được cho là sẽ tăng đáng kể sức ép với Trung Quốc, quốc gia đơn phương vẽ ra "đường chín đoạn" để tuyên bố chủ quyền phi pháp với phần lớn diện tích Biển Đông, bất chấp luật pháp quốc tế.