Tổng thống đắc cử Donald Trump ngày 13/11 thông báo chọn cựu nghị sĩ đảng Dân chủ Tulsi Gabbard làm giám đốc tình báo quốc gia, vị trí đầy quyền lực lãnh đạo toàn bộ cộng đồng tình báo Mỹ và có thể báo cáo trực tiếp với ông chủ Nhà Trắng.

Quyết định này của ông Trump gây nhiều chú ý, bởi bà Gabbard không có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực tình báo như các lãnh đạo trước đây nắm giữ vị trí này. Bà cũng không phải là một thành viên Cộng hòa lâu năm, mà từng là đảng viên Dân chủ và chỉ mới quay sang ủng hộ ông Trump tranh cử tổng thống hồi đầu năm nay.

Ông Trump đứng bên cạnh khi bà Tulsi phát biểu tại một sự kiện ở Detroit hồi tháng 8. Ảnh: AP

Gabbard, 43 tuổi, sinh ra trên lãnh thổ Samoa thuộc Mỹ, lớn lên ở Hawaii. Cha bà, Mike Gabbard, là thượng nghị sĩ bang Hawaii, người ban đầu là đảng viên Cộng hòa nhưng đã chuyển sang đảng Dân chủ.

Bà lần đầu tiên được bầu vào Hạ viện Hawaii khi mới 21 tuổi, nhưng phải rời đi sau một nhiệm kỳ do đơn vị Vệ binh Quốc gia mà bà là thành viên được triển khai tới Iraq. Gabbard sau đó được bầu làm nghị sĩ tại Hạ viện đại diện cho bang Hawaii, trở thành người Samoa đầu tiên được bầu vào quốc hội Mỹ.

Trong 4 nhiệm kỳ tại Hạ viện, Gabbard nổi tiếng vì không ít lần lên tiếng chống lại giới lãnh đạo đảng Dân chủ. Việc Gabbard ủng hộ thượng nghị sĩ Bernie Sanders trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 2016 biến bà trở thành gương mặt đại diện nổi bật cho nền chính trị cấp tiến của đảng Dân chủ trên toàn quốc.

Gabbard tìm kiếm đề cử tổng thống của đảng Dân chủ vào năm 2020 nhờ sự ủng hộ của phe cấp tiến và lập trường phản đối việc Mỹ can dự vào các cuộc xung đột nước ngoài.

Viện dẫn kinh nghiệm quân sự của mình, bà lập luận rằng các cuộc chiến Mỹ theo đuổi ở Trung Đông đã gây bất ổn cho khu vực, khiến đất nước trở nên kém an toàn hơn và khiến hàng triệu người Mỹ thiệt mạng. Bà đổ lỗi cho đảng Dân chủ vì không phản đối chiến tranh. Trong một cuộc tranh luận sơ bộ, Gabbard đã chỉ trích Kamala Harris, lúc bấy giờ là thượng nghị sĩ, cáo buộc bà có nhiều sai phạm trong thời gian làm công tố viên.

Gabbard sau đó từ bỏ cuộc đua và ủng hộ người chiến thắng cuối cùng, Tổng thống Joe Biden.

Hai năm sau, bà quyết định rời đảng Dân chủ để trở thành một chính trị gia độc lập, nói rằng đảng cũ của bà bị thống trị bởi một "nhóm tinh hoa gồm toàn những kẻ hiếu chiến". Sau đó, bà quay sang vận động cho một số đảng viên Cộng hòa nổi tiếng, trở thành cộng tác viên cho đài truyền hình cánh hữu Fox News và bắt đầu sản xuất podcast.

"Không thể nhận ra đảng Dân chủ ngày nay với đảng mà tôi đã tham gia 20 năm trước", Gabbard giải thích về quyết định rời đảng của mình.

Gabbard chính thức "đổi phe", tuyên bố ủng hộ ông Trump vào đầu năm nay và điều này đã nhanh chóng khiến bà trở nên nổi tiếng trong nhóm những người ủng hộ ông.

Thường xuất hiện bên cạnh Robert F. Kennedy Jr., người đã thách thức Tổng thống Biden để giành đề cử của đảng Dân chủ trước khi chuyển thành ứng viên độc lập rồi cuối cùng ủng hộ ông Trump, Gabbard là minh chứng cho cái mà Tổng thống đắc cử thường gọi là "sức hấp dẫn" của ông trên chính trường.

Ngoài lòng trung thành và sự ủng hộ với Trump, Gabbard không có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực an ninh quốc gia hay tình báo, dù đã phục vụ trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia hơn hai thập kỷ và từng được trao huân chương năm 2005 vì tham gia các hoạt động quân sự ở Iraq.

Gabbard chưa từng giữ bất kỳ vai trò cấp cao nào trong chính phủ. Bà chỉ phục vụ hai năm trong Ủy ban An ninh Nội địa Hạ viện.

Giám đốc tình báo quốc gia hiện tại Avril Haines được Thượng viện phê chuẩn vào năm 2021, sau vài năm đảm nhiệm một số vị trí tình báo và an ninh quốc gia hàng đầu. Haines là phụ nữ đầu tiên nhận chức vụ này.

Trump cho biết ông muốn cải tổ các cơ quan tình báo quốc gia, một phần của chính phủ liên bang mà Tổng thống đắc cử từ lâu đã nghi ngờ và không tin tưởng. Ông đổ lỗi cho các cơ quan tình báo Mỹ tìm cách phá hoại chính quyền Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên cũng như các chiến dịch tranh cử của ông.

"Chúng tôi sẽ loại bỏ tất cả những kẻ tham nhũng trong bộ máy tình báo và an ninh quốc gia của chúng ta. Có rất nhiều kẻ như vậy", ông Trump nói vào năm 2023 khi nêu các ưu tiên cho nhiệm kỳ thứ hai. "Các bộ và cơ quan đã bị vũ khí hóa sẽ được cải cách hoàn toàn".

Văn phòng giám đốc tình báo quốc gia được thành lập vào năm 2004 như một phần của loạt thay đổi với cộng đồng tình báo Mỹ sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001. Các nghị sĩ hy vọng rằng văn phòng mới sẽ ngăn chặn những thất bại về mặt tình báo bằng cách cải thiện quy trình hợp tác giữa các cơ quan tình báo và chính phủ Mỹ.

Văn phòng này đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực của chính phủ để xác định và vạch trần những âm mưu nước ngoài nhằm truyền bá thông tin sai lệch về bầu cử cũng như nền dân chủ Mỹ. Các bộ phận khác tập trung vào rủi ro không gian mạng, chống khủng bố và phản gián.