Ông Luis Guillermo Solis trúng cử Tổng thống Costa Rica sau vòng bầu cử thứ hai ngày 6.4, trở thành ứng cử viên đầu tiên của đảng thứ ba giành thắng lợi từ 50 năm nay.

Tại Costa Rica có khoảng 5 triệu dân, quyền lực chính trị luôn là cuộc hoán đổi giữa đảng Quốc gia tự do (PLN, phe dân chủ xã hội) và đảng Xã hội Thiên chúa thống nhất (PUSC). Nhưng các tai tiếng làm hai đảng này bị mất uy tín nghiêm trọng.

Trong bối cảnh đó, ông Solis giành được gần 78 % cử tri từ 9 điểm bầu cử, thắng ứng cử viên Johnny Araya của đảng cầm quyền PLN.Ông Solis đã thắng cử ở cuộc bỏ phiếu thứ nhất ngày 2.2, trong khi các thăm dò dư luận chỉ đánh giá ông sẽ về hạng tư trong nhóm 4 ứng cử viên.

Ông Araya đã bỏ cuộc hồi tháng 3 sau cuộc thăm dò cho biết ông chắc chắn thất cử sau cuộc bỏ phiếu vòng 1, nhưng tên ông vẫn trên danh sách bầu cử, theo quy định của hiến pháp. Sau cuộc bỏ phiếu này, ông Araya chỉ đạt 22, 12 % số phiếu và ông mau chóng thừa nhận thất bại.

PLN vốn bị mất uy tín với nhân dân vì bị cáo buộc tham nhũng tràn lan, điều hành kinh tế lạc hướng dưới thời Tổng thống mãn nhiệm Laura Chinchilla. Ngành công tố cũng đang điều tra các cáo buộc ông Araya lạm quyền và “rút ruột” công quỹ khi làm thị trưởng San Jose (thủ đô Costa Rica) nên càng khó cho ông đứng xa khỏi những tai tiếng của PLN.

Chủ tịch Hội đồng bầu cử Luis Antonio Sobrado nói: “Hôm nay nhân dân đã lên tiếng và chọn Tổng thống của họ”.

Sau ngày bầu cử dài, ông Solis tuyên bố: “Tôi sẽ không để đồng bào thất vọng. Nhân dân đã lên tiếng”.  Sau đó ông dùng mạng Twitter để cảm ơn những người ủng hộ.

Ông Solis,  55 tuổi và từng là nhà ngoại giao nhưng chưa bao giờ giữ chức vụ quan trọng nào, là ứng cử viên thuộc đảng Công dân hành động (PAC, trung tả,  chủ trương ôn hòa). Ông chủ trương chống tham nhũng, tạo được tinh thần chống chính phủ về việc cách biệt giàu nghèo ngày càng tăng và chính phủ tham nhũng.

Chiến thắng của ông Solis làm lung lay cơ chế hai đảng ở Costa Rica, và là một chiến thắng khác của các đảng trung tả ở Mỹ Latinh. Ông khẳng định “Hơn 1 triệu dân đã nói có với sự thay đổi. Chúng ta cần tách khỏi một sự bạo lực biểu hiện qua sự đói nghèo, bất công và tham nhũng ở mức độ cao nhất”.

Khi tranh cử, ông Solis hứa sẽ tích cực xóa đói giảm nghèo và bài trừ tham nhũng của chính phủ do PLN cầm quyền từ năm 2006. Ông từng là thành viên đảng này suốt 30 năm, nhưng bỏ PLN năm 2006 với lý do có sự mờ ám trong cơ chế bầu cử nội bộ.

Ông Solis hứa sẽ tăng  chi an sinh xã hội, dù ông nói sẽ chờ hai năm trước khi tăng thuế. Lời hứa tạo sự bình đẳng của ông làm cử tri hài lòng, do vài năm qua họ phải chịu đựng sự bất bình đẳng ngày càng tăng.

Nhưng ông Solis sẽ gặp khó khăn ở quốc hội Costa Rica, nơi PAC chỉ có 13/57 ghế. Dù vậy, các nhà phân tích nói ông có khả năng vượt qua mọi thử thách vì có quan hệ tốt với PLN.

Ông Solis xuất thân trong một gia đình đóng giày, chào đời năm 1958 và có tổ tiên là người Trung Ho lai Jamaica,  di cư đến Costa Rica hồi đầu thập niên 1990. Ông lấy bằng tiến sĩ ở trường đại học  Tulan trở thành giáo sư rồi theo ngành ngoại giao.