Thủ tướng Nhật Shinzo Abe - Ảnh: NIkkei

Một chiến thắng vững vàng trong đảng Dân chủ Tự do Nhật (LDP) đã giúp dọn đường cho Thủ tướng Nhật Shinzo Abe tiếp tục giữ cương vị Thủ tướng Nhật cho đến tháng 9/2021. Như vậy ông sẽ trở thành Thủ tướng cầm quyền lâu nhất trong lịch sử Nhật theo hệ thống hiến pháp hiện tại.

Cho đến nay chưa một nhà lãnh đạo Nhật nào cầm quyền đất nước lâu như ông Shinzo Abe ngoại trừ Mạc phủ Tokugawa Ieyoshi thời kỳ giữa thế kỷ 19. Điều này diễn ra cũng hoàn toàn hợp lý, bởi bối cảnh của Nhật hiện nay cũng khác rất nhiều so với từ trước đến nay.

Chiến tranh thương mại, chủ nghĩa dân túy và sự cai trị của kẻ mạnh là những yếu tố chi phối thế giới hiện nay. Khoảng thời gian 3 năm tới sẽ vô cùng quan trọng trong việc quyết định hướng đi của nước Nhật trong thời gian tới, theo bài đăng trên Nikkei.

Những yếu tố góp phần làm nên thành công của Thủ tướng Abe bao gồm: một nền kinh tế mạnh - thể hiện ở việc các chỉ số về thị trường việc làm ổn định, và sự hiện diện mạnh mẽ của Thủ tướng trên trường quốc tế.

Theo Thủ tướng Abe, ông sẽ sử dụng 3 năm tiếp theo để điều chỉnh chính sách ngoại giao thời kỳ Hậu Chiến tranh Thế giới thứ Hai. Trong những điều kiện bất ổn như thế, công chúng luôn muốn có một nhà lãnh đạo giỏi và nắm quyền trong thời gian lâu dài.

Thế nhưng 3 năm sắp tới đây sẽ khác rất nhiều so với 6 năm trước. Cựu quan chức Bộ Ngoại giao Nhật, ông Akitaka Saiki, tuyên bố: “Thế giới đã bước vào một giai đoạn mới”.

Trung Quốc và Nga đang ngày một mạnh lên. Trong khi đó, nước Mỹ đang ngày một tập trung vào mục tiêu “Nước Mỹ là số 1” dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Khi mà vị thế và các liên minh đang thay đổi, Thủ tướng Abe sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong chính sách ngoại giao của mình.

Sức mạnh kinh tế giúp củng cố cho ảnh hưởng ngoại giao, toàn cầu hóa và số hóa giúp cho nền kinh tế phát triển nhưng theo một cách không hề giống với mô hình phát triển của thế kỷ 20 khi mà nền kinh tế phát triển dựa vào các tổ chức tài chính và ngành sản xuất.

Khi mà người ta đang đồn đại ngày một nhiều hơn về việc chấm dứt Abenomics, Thủ tướng Abe nên tận dụng khoảng thời gian 3 năm còn lại của ông để cải tổ hệ thống an sinh xã hội của nước Nhật đồng thời đặt nền móng cho kế hoạch kinh tế tiếp theo của Nhật.

Thủ tướng Nhật có thể tại vị được lâu như vậy bởi ông luôn theo đuổi đường lối tạo điều kiện phát triển tốt nhất cho doanh nghiệp, cùng với đó ông có Bộ trưởng Nội các tài năng, ông Yoshihide Suga.

Thủ tướng Abe khuyến khích đầu tư từ nước ngoài, khi dân số Nhật giảm và kinh tế Nhật tăng trưởng cần lượng lớn lao động, ông nhận thêm nhiều lao động nước ngoài. Cuộc cách mạng thầm lặng này có thể coi như đợt mở cửa đất nước lần thứ 2, cũng giống như những con tàu của phương Tây đã buộc nước Nhật phải mở cửa cách đây 160 năm.

Sau khi mở cửa với thế giới, Nhật đã trở thành một siêu cường kinh tế trong thời kỳ Hậu Chiến tranh Thế giới và hưởng lợi rất nhiều từ hệ thống thương mại toàn cầu. Sự thịnh vượng của nước Nhật đã gắn liền với thương mại tự do từ thời đại Meiji cách đây 150 năm.

Hệ thống đó giờ đây đang đối diện với khủng hoảng. Thủ tướng Abe, trong cương vị người đứng đầu đảng cầm quyền, giờ đang chịu trách nhiệm đưa kinh tế Nhật tăng trưởng ổn định và củng cố cho chính sách ngoại giao của nước Nhật.