Sau khi Tổng thống Joe Biden tuyên bố dừng tranh cử, Phó tổng thống Kamala Harris nổi lên với tư cách ứng viên sáng giá nhất thay thế ông trở thành người đại diện đảng Dân chủ chạy đua vào Nhà Trắng.

Bà Harris lập tức nhận được ủng hộ từ nhiều lãnh đạo đảng và thừa hưởng nguồn quỹ chiến dịch của ông Biden. Chiến dịch đã chính thức sửa hồ sơ nộp lên Ủy ban Bầu cử Liên bang để tuyên bố bà Harris là ứng viên tổng thống.

Gần một tháng trước Đại hội Toàn quốc đảng Dân chủ tại Chicago, nơi bà Harris gần như chắc chắn sẽ chính thức nhận đề cử, cuộc chạy đua tìm phó tướng của bà đã bắt đầu với nhiều ứng viên tiềm năng.

Thống đốc Pennylvania Josh Shapiro là một trong những cái tên hàng đầu. Ông giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022, trở thành thống đốc Do Thái thứ ba được bầu ở bang chiến trường quan trọng này.

Shapiro, trước là tổng chưởng lý Pennsylvania, được coi là cấp phó tiềm năng của bà Harris nếu Phó tổng thống Mỹ chính thức nhận đề cử. Trong chuyến thăm Philadelphia đầu tháng này, bà Harris gọi Shapiro là "đối tác tuyệt vời của Tổng thống và tôi".

Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris (phải) và Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro tại Philadelphia ngày 13/7. Ảnh: Reuters

Cựu tổng thống Barack Obama từng nói với Shapiro rằng ông nằm trong thế hệ cần có cho tương lai của đảng Dân chủ, theo CNN. Shapiro mô tả bà Harris là "người yêu nước xứng đáng được ủng hộ".

Vụ ám sát cựu tổng thống Donald Trump tại hạt Butler, bang Pennsylvania ngày 13/7 đã khiến Thống đốc Shapiro trở thành tâm điểm chú ý. Phản ứng của ông trước cái chết của Corey Comperatore, người thiệt mạng khi cố che chắn cho gia đình trong vụ nổ súng, đặc biệt được ca ngợi.

"Corey là lính cứu hỏa và là một người cha. Corey đi nhà thờ vào Chủ nhật hàng tuần. Ông ấy yêu cộng đồng của mình. Đặc biệt hơn, Corey yêu gia đình của ông ấy", Shapiro nói tại cuộc họp báo một ngày sau vụ ám sát.

Roy Cooper, thống đốc Bắc Carolina, cũng được xem là gương mặt tiềm năng. Bắc Carolina là bang chiến trường quan trọng cho cuộc bầu cử năm nay. Ông Cooper lần đầu giành chiến thắng sít sao vào năm 2016 và tái đắc cử Thống đốc năm 2020, song không thể tái tranh cử lần ba trong năm nay, do giới hạn về nhiệm kỳ.

Cooper lên tiếng ủng hộ bà Harris, nói rằng Phó tổng thống Mỹ "có đủ khả năng đánh bại Donald Trump và lãnh đạo đất nước một cách chính trực, chu toàn".

Cooper lần đầu được bầu vào hạ viện Bắc Carolina năm 1986. Ông sau đó trở thành lãnh đạo đa số của đảng Dân chủ ở thượng viện bang, trước khi chiến thắng cuộc đua tổng chưởng lý bang năm 2000 và giữ chức vụ này 4 nhiệm kỳ.

Trong suốt thời gian làm Thống đốc, Cooper nhiều lần bất đồng với các nhà lập pháp bang, nơi đảng Cộng hòa chiếm đa số tuyệt đối, về quyền phá thai, quyền bỏ phiếu và nhiều vấn đề khác.

Khi nhậm chức, ông đã vượt qua phản đối trong cơ quan lập pháp bang và đạt được một trong những ưu tiên chính sách là đưa Bắc Carolina trở thành bang thứ 40 triển khai chương trình bảo hiểm chăm sóc sức khỏe Medicaid cho người có thu nhập thấp, giúp hơn 500.000 người được nhận bảo hiểm nhờ chính sách này. Ông Biden và bà Harris đã ca ngợi thành tích của Cooper trong sự kiện vận động tranh cử ở Raleigh hồi tháng 3.

Từ trái qua phải: Thống đốc Bắc Carolina Roy Cooper, thượng nghị sĩ Mark Kelly, Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro, Thống đốc Kentucky Andy Beshear. Ảnh: AP

Mark Kelly cũng là cái tên được cân nhắc cho vị trí phó tướng của bà Harris. Kelly từng là cựu phi công chiến đấu của hải quân Mỹ và phi hành gia của NASA. Năm 2020, ông ra tranh cử vào Thượng viện và giành chiến thắng. Năm 2022, ông tiếp tục giành thêm một nhiệm kỳ thượng nghị sĩ.

Giới quan sát nhận xét Kelly có thể là người có tiểu sử cá nhân hấp dẫn nhất trong danh sách ứng viên tiềm năng của bà Harris. Họ cũng cho rằng lập trường cứng rắn của Kelly về an ninh biên giới có thể giúp bà Harris chống lại các cuộc tấn công vào hồ sơ chính sách biên giới của chính quyền. Kelly cũng đến từ Arizona, bang chiến trường quan trọng nơi đảng Dân chủ mới hai lần giành chiến thắng vào năm 2020 và 1948.

Kelley có thể là lựa chọn an toàn và dễ chịu nhất với bà Harris, song vấn đề là ông không phải ứng viên nổi bật so với nhiều gương mặt còn lại.

Thống đốc Kentuckey Andy Beshear cũng nằm trong danh sách ứng viên triển vọng. Ông tái đắc cử nhiệm kỳ hai vào tháng 11 năm ngoái tại bang vốn ủng hộ đảng Cộng hòa. Sau khi lên tiếng ủng hộ bà Harris, Beshear đã thẳng thắn bày tỏ mong muốn trở thành phó tướng của bà.

Beshear là một trong những thống đốc được yêu thích nhất ở Mỹ. Ông đã trở thành tâm điểm khi chèo lái bang qua đại dịch Covid-19, những trận lốc xoáy chết người năm 2021 và trận lũ lụt thảm khốc năm 2022.

Trước khi lần đầu đắc cử thống đốc năm 2019, ông từng giữ chức tổng chưởng lý bang Kentuckey. Nhiệm kỳ của ông cũng được ghi dấu với những bất đồng về giáo dục, hỗ trợ công, chính sách thuế với nghị viện bang do đảng Cộng hòa kiểm soát.

Cha của ông là Steve Beshear từng là thống đốc Kentuckey hai nhiệm kỳ và gây tiếng vang khi giúp giảm tỷ lệ người không có bảo hiểm của bang từ hơn 20% xuống 7,5%, một trong những tỷ lệ cải thiện ấn tượng nhất của đất nước sau khi triển khai Đạo luật Chăm sóc y tế giá phải chăng.

Một gương mặt tiềm năng khác trong danh sách đề cử phó tướng của bà Harris là Thống đốc Illinois J.B. Pritzker. Người thừa kế khối tài sản khổng lồ của khách sạn Hyatt từng là đồng chủ tịch chiến dịch tranh cử tổng thống của bà Hillary Clinton năm 2008, trước khi lần đầu đắc cử thống đốc năm 2018 và tái đắc cử năm 2022. Giống như Shapiro, ông là người Do Thái.

Trên cương vị thống đốc, Pritzker đã giải quyết loạt vấn đề chi phối cuộc đua tổng thống 2024, từ kiểm soát súng đạn tới quyền sinh sản. Ông đã hợp pháp hóa cần sa với mục đích giải trí, tăng lương tối thiểu cho người dân.

Trong nhiều tháng qua, Pritzker là người ủng hộ hàng đầu cho chiến dịch của Tổng thống Biden và đã nghiên cứu để đưa ra lập luận chống Trump, vai trò quan trọng đối với bất kỳ người đồng hành nào. Khối tài sản lớn và mối quan hệ của ông với các nhà tài trợ giàu có cũng có thể giúp chiến dịch của bà Harris gây quỹ hiệu quả.

Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer từng được đảng Dân chủ chú ý như ứng viên hàng đầu thay thế Tổng thống Biden khi ông dừng tranh cử. Tuy nhiên, bà đã ủng hộ Phó tổng thống Harris và dường như không cân nhắc tranh cử vị trí này.

"Tôi sẽ không rời Michigan. Tôi tự hào khi trở thành Thống đốc Michigan", bà nói với phóng viên địa phương. "Tôi sẽ không đi đâu cả".

Bà Whitmer, lần đầu đắc cử thống đốc năm 2018 và tái đắc cử năm 2022, đã nổi lên như một lãnh đạo mạnh mẽ trong thời kỳ đỉnh điểm đại dịch Covid-19. Các quyết định của bà, gồm cả yêu cầu người dân không ra khỏi nhà, đã khiến Whitmer trở thành mục tiêu của một âm mưu bắt cóc năm 2020.

Thống đốc Gretchen Whitmer phát biểu tại Lansing, bang Michigan ngày 24/1. Ảnh: AP

Trong nhiệm kỳ thống đốc, bà Whitmer đã ưu tiên mở rộng quyền tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe giá phải chăng. Bà đã đầu tư hàng tỷ USD vào cơ sở hạ tầng của bang và thành lập cơ quan chịu trách nhiệm cải thiện chất lượng nước uống tại Michigan. Whitmer cũng tự coi mình là người bảo vệ kiên định cho quyền sinh sản của phụ nữ.

Trong những tuần sau cuộc tranh luận giữa ông Biden và ông Trump, bà Whitmer đã tiếp tục lên tiếng ủng hộ Tổng thống, gạt bỏ những tin đồn rằng bà có thể gia nhập cuộc đua tranh đề cử nếu ông rút lui. Trong cuộc phỏng vấn với CNN đầu tháng này, bà khẳng định "chúng ta có Tổng thống được đề cử và xứng đáng với vị trí này".

Thống đốc California Gavin Newsom hồi năm ngoái từng gây đồn đoán về ý định tranh cử tổng thống năm 2024 vào, khi ông tranh luận với ứng viên đảng Cộng hòa khi đó là Thống đốc Florida Ron DeSantis trên Fox News và đến thăm một số bang do đảng Cộng hòa lãnh đạo.

Sau khi Tổng thống Biden rút lui và tuyên bố hậu thuẫn bà Harris, ông Newsom đã bày tỏ ủng hộ với Phó tổng thống, chia sẻ trên mạng X rằng "không ai có thể truy tố Donald Trump và dẫn dắt đất nước theo hướng tốt hơn ngoài Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris".

Giống như các ứng viên tiềm năng khác, ông Newsom đã chèo lái bang California vượt qua đại dịch Covid-19, chống lại nỗ lực đòi bãi nhiệm ông năm 2021. Tuy nhiên, ông cũng từng vấp chỉ trích vì tham dự bữa tiệc sinh nhật của một người bạn ở Napa Valley mà không đeo khẩu trang vào thời điểm kêu gọi mọi người dân ở nhà.

Ngoài 7 cái tên trên, danh sách phó tướng tiềm năng của bà Harris được cho là có thể gồm Bộ trưởng Giao thông Pete Buttigieg, Thống đốc Colorado Jared Polis, Thống đốc Maryland Wes Moore, Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo hay đô đốc hải quân về hưu William McRaven.