"Tàu tuần tra USCGC Stratton thực hiện chuyến di chuyển thường kỳ qua eo biển Đài Loan hôm 20/6, tại khu vực áp dụng quyền tự do hàng hải, hàng không theo luật pháp quốc tế và không nằm trong lãnh hải của bất kỳ quốc gia ven biển nào", hải quân Mỹ ra thông cáo cho biết hôm nay.

Hải quân Mỹ khẳng định hoạt động này thể hiện cam kết của Washington với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở. "Quân đội Mỹ sẽ tiếp tục hoạt động ở mọi khu vực được luật pháp quốc tế cho phép", thông cáo có đoạn.

USCGC Stratton diễn tập ngoài khơi Philippines hôm 6/6. Ảnh: Reuters

Cơ quan phòng vệ Đài Loan cho biết USCGC Stratton di chuyển theo hướng bắc và đã theo dõi hành trình của tàu tuần duyên Mỹ, đồng thời mô tả đây là "hoạt động bình thường".

Hải cảnh Trung Quốc gọi chuyến di chuyển là "động thái tuyên truyền thổi phồng" và tuyên bố triển khai lực lượng bám sát tàu Stratton trong suốt hành trình. "Chúng tôi sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh, quyền và lợi ích quốc gia trên biển", phát ngôn viên hải cảnh Trung Quốc cho hay.

USCGC Stratton đi qua eo biển Đài Loan một ngày trước khi tàu sân bay Sơn Đông của hải quân Trung Quốc di chuyển ở phần phía tây eo biển và hướng về phía nam.

Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thu hồi hòn đảo. Trong khi đó, Đài Loan khẳng định chỉ người dân của họ mới có thể quyết định tương lai của hòn đảo.

Đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan. Đồ họa: CSIS

Bắc Kinh từ lâu tuyên bố eo biển Đài Loan không phải "vùng biển quốc tế" mà là một phần vùng đặc quyền kinh tế của họ, cho rằng các tàu quân sự nước ngoài bị hạn chế hoạt động ở khu vực. Trung Quốc nhiều lần phản đối Mỹ và đồng minh điều tàu chiến đi qua eo biển, nhưng thường không tiến hành các biện pháp ngăn cản trên thực địa.

Giới lãnh đạo Mỹ thừa nhận nguyên tắc "Một Trung Quốc", song vẫn duy trì quan hệ không chính thức với Đài Loan. Washington chủ trương ủng hộ quyền tự định đoạt tương lai của người dân hòn đảo, đồng thời gia tăng bán vũ khí để giúp Đài Loan củng cố năng lực phòng thủ.