Vậy mà nay, chính thứ quả tưởng chừng dân dã ấy lại trở thành đặc sản, được các nhà hàng, quán ăn và cả những người sành ăn tìm mua.

Đu đủ xanh là quả đu đủ còn non, vỏ ngoài xanh bóng, phần ruột chưa có màu cam vàng như lúc chín mà vẫn giữ màu trắng ngà, chắc và giòn. Thịt đu đủ xanh chứa nhiều nhựa, có độ giòn sần sật, hương vị bùi nhẹ, thanh mát và dễ kết hợp với nhiều nguyên liệu khác. Đặc biệt, trong đu đủ xanh còn có enzym papain – chất hỗ trợ tiêu hóa, giúp làm mềm thịt và tốt cho sức khỏe.

Nếu như đu đủ chín được ưa chuộng bởi vị ngọt mát, thì đu đủ xanh lại hấp dẫn ở sự giòn dai và vị thanh lạ miệng. Đó là lý do nhiều món ăn dân dã từ lâu đã coi đu đủ xanh như nguyên liệu chính.

Nhắc đến đu đủ xanh, nhiều người nhớ ngay đến nộm đu đủ – món ăn quen thuộc trong bữa cơm quê. Sợi đu đủ bào mỏng, trộn cùng cà rốt, rau thơm, lạc rang và nước mắm chua ngọt tạo nên hương vị vừa giòn, vừa thanh, vừa béo ngậy.

Không chỉ thế, đu đủ xanh còn được dùng để hầm xương, nấu canh. Canh xương hầm đu đủ vừa ngọt thanh, vừa bổ dưỡng, từng là món “tẩm bổ” đơn giản của nhiều gia đình. Ngoài ra, đu đủ xanh còn xuất hiện trong các món gỏi tôm thịt, gỏi tai heo, gỏi khô bò, thậm chí còn được chiên giòn, kho cá, muối chua… tạo sự đa dạng và hấp dẫn khó cưỡng.

Một số vùng còn sáng tạo với đu đủ xanh xào tép, đu đủ kho khô cá sặc, đu đủ nấu lẩu. Từ một loại quả rẻ tiền, đu đủ xanh giờ đây được nâng tầm thành nguyên liệu trong cả những bữa tiệc sang trọng.

Trước kia, đu đủ xanh gần như có quanh năm, người dân chỉ cần ra vườn là hái được, chẳng mấy ai buôn bán. Ngày nay, khi nhu cầu tăng cao, đu đủ xanh được bán nhiều ở chợ, siêu thị và các cửa hàng thực phẩm sạch. Giá dao động từ 10.000 – 20.000 đồng/kg. Đặc biệt, những quả đu đủ non tròn, ít hạt, được canh tác hữu cơ có khi còn được bán với giá cao hơn.

Đu đủ vốn là loại cây dễ trồng, cho quả quanh năm, nhưng ngon nhất là vào mùa hè – thu khi quả chắc, giòn và nhiều nhựa. Đây cũng là lúc người ta hay mua đu đủ xanh về làm nộm hoặc muối chua để ăn dần.

Những lợi ích của đu đu xanh với sức khoẻ

Hỗ trợ tiêu hóa

Trong đu đủ xanh có chứa papain – một loại enzyme giúp phân giải protein thành các phần nhỏ hơn, nhờ đó cơ thể dễ hấp thụ dưỡng chất. Ngoài ra, ăn đu đủ xanh còn có tác dụng làm dịu tình trạng viêm dạ dày và giảm triệu chứng hội chứng ruột kích thích (theo HealthShots – Ấn Độ).

Tăng cường hệ miễn dịch

Nhờ giàu vitamin A, C và E, đu đủ xanh góp phần loại bỏ các gốc tự do gây hại, tăng khả năng phòng vệ của cơ thể trước các bệnh nhiễm trùng và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Hỗ trợ giảm cân

Với hàm lượng chất xơ cao nhưng chỉ chứa khoảng 43 calo/100g, đu đủ xanh giúp tạo cảm giác no lâu, hạn chế việc ăn vặt và từ đó hỗ trợ quá trình kiểm soát cân nặng.

Bảo vệ tim mạch

Nguồn kali dồi dào trong đu đủ xanh giúp cân bằng huyết áp và ổn định nhịp tim. Đồng thời, chất xơ cùng các chất chống oxy hóa có khả năng giảm cholesterol xấu (LDL), góp phần phòng ngừa các bệnh lý tim mạch.

Ổn định đường huyết

Loại quả này có chỉ số đường huyết thấp và nhiều chất xơ, giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường, tránh tình trạng tăng đường huyết đột ngột. Một nghiên cứu đăng trên Journal of Nutritional Health & Food Engineering (2016) cũng cho thấy đu đủ xanh có khả năng hỗ trợ phòng ngừa và kiểm soát bệnh tiểu đường.

Cải thiện chức năng gan

Những chất chống oxy hóa trong đu đủ xanh giúp ngăn ngừa quá trình oxy hóa lipid – nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ. Nghiên cứu công bố trên Nutrients (2023) còn chỉ ra rằng cả lá, vỏ và thịt đu đủ xanh đều có tác dụng giảm mỡ, góp phần phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Giảm viêm

Papain và chymopapain – hai hợp chất đặc trưng trong đu đủ xanh – có khả năng giảm viêm hiệu quả, đặc biệt hữu ích với người bị viêm khớp hoặc các bệnh viêm mạn tính.

Chăm sóc da

Các enzyme và vitamin trong đu đủ xanh giúp tái tạo vùng da tổn thương, làm sáng da và làm chậm quá trình lão hóa, mang lại làn da khỏe đẹp tự nhiên.

Lưu ý: Mặc dù đu đủ xanh mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng khi sử dụng cần thận trọng. Loại quả này chứa latex có thể kích thích co bóp tử cung, tiềm ẩn nguy cơ sảy thai ở phụ nữ mang thai. Bên cạnh đó, một số người có thể bị dị ứng với enzyme papain trong đu đủ xanh, dẫn đến các triệu chứng như ngứa hoặc khó thở. Ăn quá nhiều cũng dễ gây rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, đầy hơi do hàm lượng chất xơ cao. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, tốt nhất nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi đưa đu đủ xanh vào chế độ ăn thường xuyên.