Người di cư trong hành trình tới Mỹ tại Huehuetan, bang Chiapas, Mexico, ngày 15/4/2019. (Ảnh: AFP)

Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador đã chỉ định Ngoại trưởng Marcelo Ebrard làm người đứng đầu ủy ban. Các ủy viên khác bao gồm tư lệnh quân đội phụ trách bang biên giới phía Nam Chiapas và các quan chức cao cấp khác trong lĩnh vực lao động, phúc lợi xã hội và quản lý trại giam.

Phát biểu tại cuộc họp báo, Tổng thống Lopez Obrador nêu rõ: “Chúng tôi có một khoảng thời gian nhất định để chứng minh rằng có thể giảm bớt tình trạng nhập cư trái phép thông qua sự phát triển và phúc lợi xã hội, và rằng việc sử dụng vũ lực không phải là lựa chọn duy nhất."

Trước đó, ngày 7/6, Mỹ và Mexico đã đạt được thỏa thuận về di cư, qua đó Mexico tránh được việc bị Mỹ áp thuế đối với hàng hóa xuất sang nước láng giềng này.

Theo thỏa thuận, Mexico sẽ triển khai Lực lượng Vệ binh quốc gia tới khu vực biên giới phía Nam giáp Guatemala để ngăn chặn dòng người di cư Trung Mỹ, cũng như tiếp nhận những người di cư chờ xin tị nạn vào Mỹ. Ngoài ra, Mexico cũng sẽ triển khai một chương trình tạo việc làm và bảo vệ quyền con người đối với những người di cư trong quá trình đợi xét duyệt đơn xin tị nạn tại Mỹ.

Đổi lại, phía Mỹ cam kết ủng hộ Kế hoạch Phát triển tổng thể đối với khu vực phía Nam Mexico và các nước thuộc tam giác phía Bắc Trung Mỹ, gồm Guatemala, El Salvador và Honduras. Sau khi đạt được thỏa thuận, Tổng thống Trump đã đình chỉ vô thời hạn kế hoạch áp thuế bổ sung nhằm vào hàng hóa Mexico.

Ngoại trưởng Mexico Ebrard cho biết chính phủ nước này đã nhất trí bắt đầu tiến trình xem xét luật để thích ứng với đề nghị của Mỹ muốn nước này thành "nước an toàn thứ ba" đối với những người xin tị nạn nếu trong vòng 45 ngày Mexico không thể ngăn chặn làn sóng người di cư từ các nước Trung Mỹ qua nước này để xin tị nạn tại Mỹ.

Trước đó, hôm 10/6, Ngoại trưởng Ebrard cho biết Mexico đồng ý thảo luận với Mỹ về thỏa thuận "nước thứ ba an toàn" nếu tình trạng người di cư bất hợp pháp còn tiếp diễn.

Hiện Mexico đã triển khai 6.000 quân thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia tới biên giới phía Nam nhằm làm giảm số người di cư xâm nhập vào lãnh thổ nước này. Bộ trưởng Quốc phòng nước này ngày 11/6 đã tới khu vực biên giới phía Nam để thị sát trước khi đưa ra quyết định vị trí triển khai lực lượng tại khu vực này.