Mia Davis, Phó chủ tịch phụ trách tính bền vững và tác động của nhà bán lẻ mỹ phẩm sạch Credo Beauty (Mỹ) cho biết: "Chúng ta đang gặp khủng hoảng về chất thải. Chúng ta đang sản xuất hàng tỷ vật liệu chỉ dùng trong vài giây và chúng tồn tại trên hành tinh này trong nhiều thế kỷ."

Bà Davis đang đề cập ở đây là mẫu thử và mặt nạ dùng một lần trong ngành công nghiệp mỹ phẩm. Sau 2 năm chuẩn bị, cuối cùng Credo đã ngừng việc sử dụng chúng từ ngày 1/6/2021. Thành quả này của Credo khích lệ các thương hiệu khác trong ngành xem xét lại cách kinh doanh của họ.

Trên thực tế, đây là vấn đề không thể giải quyết trong một sớm một chiều. Ngành mỹ phẩm mỗi năm sản xuất 122 tỷ mẫu thử, trong đó rất ít được tái sử dụng. Năm ngoái chỉ riêng Credo Beauty đã phát ra 660.000 gói và 3.000 pounds (khoảng 1.500 kg) mặt nạ sử dụng một lần.

Siân Sutherland, đồng sáng lập của nhóm tạo chiến dịch A Plastic Planet chia sẻ: "Mẫu thử sử dụng một lần là một trong những thứ độc hại nhất của chất thải nhựa mà ít ai phát hiện". Nhóm này đang vận động hành lang các nhà làm chính sách của Vương quốc Anh và Châu Âu mở rộng việc cấm sử dụng chất thải nhựa dùng một lần như mẫu thử. "Ống hút, tăm bông và thanh nhựa để khuấy nước thường được đề cập đến như là thủ phạm của chất thải độc hại, nhưng 855 tỉ gói nhựa không tái sử dụng của mẫu thử được mang ra thị trường mỗi năm thì không bị gọi tên".

Vào ngày Trái Đất năm 2021, Credo hợp tác với Mob Beauty (Mỹ), Hudson’s Bay (Canada) và Element Packaging (Anh) để tung ra chương trình phi lợi nhuận đầu tiên cho những loại bao bì khó tái chế có kích thước nhỏ hơn hũ yaourt mang tên Pact. Những thùng rác tái chế được đặt ở tất cả 10 cửa hàng của Credo Beauty tại Mỹ và 20 cửa hàng của Hudson’s Bay ở Canada.

Cũng là mẫu thử nhưng phải là loại chỉ dùng một lần!

Beauty Heroes - nền tảng thương mại điện tử có cửa hàng flagship ở Novato, phía bắc California, Mỹ đã thực hiện việc loại bỏ mẫu thử vào cuối tháng 6/2021. CEO Jeannie Jarnot cho biết vì mẫu thử là một giải pháp hiệu quả để khách hàng trải nghiệm sản phẩm nên tạm thời, họ sẽ dùng lọ nhôm để đựng mẫu thử tại cửa hàng, trước khi tìm ra giải pháp khác bền vững hơn.

Melissa McGinnis - Giám đốc kinh doanh của cửa hàng Selfridges ở Vương quốc Anh cho biết họ đang ưu tiên cho những bao bì có thể tái sử dụng và tái chế, bao gồm cả những sản phẩm nước hoa. Họ đã ngừng hẳn việc sử dụng khăn lau mặt một lần tại cửa hàng từ năm 2019.

Cửa hàng phân phối các sản phẩm làm đẹp Beautycounter ở Mỹ cũng đang trong quá trình chuyển hoá theo hướng bền vững. Họ ra chỉ tiêu đến năm 2025 sẽ đạt 100% bao bì tái sử dụng, tái chế, hoặc sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc thực vật. Cửa hàng này cũng đã ngưng sử dụng hơn 1 triệu mẫu thử nhựa trong năm 2019, bao gồm nắp phụ bên trong hộp kem dưỡng và thìa nhựa nhỏ cho sản phẩm dầu tẩy trang. Đồng thời, cửa hàng đã giới thiệu bao bì của chai lăn nách có thể sử dụng lại vào cuối năm nay. Gói mẫu thử hiện là bao bì dùng một lần duy nhất còn sót lại của Beautycounter.

Phó Chủ tịch cấp cao Lindsay Dahl cho biết: "Trải nghiệm dùng thử rất quan trọng trong việc tiếp thị sản phẩm của ngành mỹ phẩm đồng thời là cơ hội lớn nhất của chúng tôi để có thể tạo ra giải pháp thông minh mà không cần dùng mẫu thử một lần".

Nhưng không phải thương hiệu nào cũng thấy đây là giải pháp tốt. Hãng mỹ phẩm Kosas (Mỹ) đã cho ra đời một dịch vụ thử sản phẩm tại nhà để thúc đẩy khách hàng đặt hàng. CMO Adeline Leong cho rằng: "Khi khách hàng đổi trả sản phẩm, chúng tôi phải mang đi tiêu huỷ nên như vậy rất lãng phí. Việc đổi trả đã giảm 25% khi chúng tôi thực hiện giải pháp trên".

Đầu tư vào phải pháp thay thế nhựa

Việc dùng mẫu thử 1 lần là hệ quả của mô hình bán sản phẩm đơn lẻ, khuyến khích người tiêu dùng mua mới sau mỗi lần sử dụng. "Các thương hiệu làm đẹp đã đầu tư rất nhiều tiền vào từng sản phẩm riêng lẻ", ông Allon Libermann - nhà sáng lập của công ty Thuỵ Điển Forgo nhấn mạnh. "Mỗi khi bạn vứt bao bì sử dụng một lần, thương hiệu sẽ có lợi nhuận vì bạn sẽ cần mua một sản phẩm khác. Lỗi do ngành công nghiệp chưa đưa ra những lựa chọn tối ưu để người tiêu dùng có thể hướng đến lối sống bền vững".

Dẫu vậy, giấy cũng không phải là giải pháp tối ưu nếu tất cả đều chuyển sang nguyên liệu này. Tổ chức môi trường Canopy đang làm việc với 232 thương hiệu đối tác, bao gồm cả Benefit và Sephora của tập đoàn LVMH, trong dự án Pack4Good, một sáng kiến để bảo vệ rừng bằng cách giảm bao bì làm bằng giấy, đầu tư vào giải pháp thế hệ mới như ống hút bằng lúa mì từ chất thừa trong nông nghiệp. "Những phân tích về vòng đời chỉ ra rằng việc sản xuất và sử dụng những chế phẩm trên sẽ làm giảm 75%", Tamara Stark, Giám đốc chiến dịch Canopy chia sẻ.

Cải tiến sản phẩm để giảm thiểu bao bì

Điều đáng mừng là những giải pháp bền vững đang tiếp tục được tìm kiếm. Các chuyên gia ngành hàng dưỡng da cao cấp 111Skin (Anh) đã cải tiến mặt nạ ưa chuộng thành loại tái chế và có thể phân huỷ, trong khi vẫn tìm cách tương tự cho những gói sản phẩm nhỏ. Nhà sáng lập và cũng là CEO Eva Alexandridis thú nhận những sản phẩm sử dụng một lần ở trong phòng khách sạn là cách để "chiêu dụ" khách hàng đến thử các gói spa khi họ lưu trú ở đó.

Tuy nhiên thương hiệu sẽ ra mắt loại tuýp với khoảng 18 - 22 lần sử dụng vào cuối tháng 6/2021. "Có thể trong vài năm tới chúng tôi sẽ không dùng những loại bao bì dùng một lần nữa. Nhưng hiện tại chúng tôi vẫn cần làm hài lòng cả hai nhóm khách hàng", cô cho biết thêm.

Thương hiệu bán trực tiếp cho người tiêu dùng Lush (Anh) có giải pháp khác khi giảm thiểu bao bì bằng cách cải tiến sản phẩm và huấn luyện nhân viên truyền đạt thông tin đáng lẽ được viết trên bao bì đến khách hàng. Cô Ruth Andrade, phụ trách bộ phận phát triển bền vững: Chúng tôi không muốn phụ thuộc vào bao bì để đưa thông tin sản phẩm hay cạnh tranh với sản phẩm khác trên kệ trưng bày",

Bao bì sản phẩm chiếm 37% tổng số bao bì của Lush, theo sau là 34% chuỗi cung ứng và phân phối. Để cắt giảm triệt để hoặc giảm thiểu bao bì, Lush đã cải tiến sản phẩm từ dầu gội đến kem che khuyết điểm. Thương hiệu cũng tìm cách chế tạo sản phẩm sử dụng lại bao bì nhưng vẫn gặp khó khăn trong vấn đề hướng dẫn người tiêu dùng rửa sạch và lau khô hũ đựng sản phẩm để có thể sử dụng lại một cách hiệu quả.

Neal’s Yard Remedies cũng đã gia nhập The UK Plastics Pact vào năm 2018, cố gắng loại bỏ hoàn toàn nhựa sử dụng một lần vào năm 2025. Công ty đã có nhiều thay đổi để đạt được mục tiêu này, như cải tiến sản phẩm xà phòng để không bị chảy nước trong hộp giấy (cách dùng gói nhựa trước đây sẽ không gặp vấn đề này) và loại bỏ carbon từ nắp đậy trong hũ thuỷ tinh.

Những thay đổi lớn hơn là điều nên làm

Sự ủng hộ của người tiêu dùng thôi chưa đủ. Bà Sutherland của tổ chức A Plastic Planet đang vận động hành lang những luật lệ chặt chẽ hơn về vấn đề này: "Nếu chính phủ và các nhãn hiệu đồng lòng, chúng ta có thể tin tưởng vào con số 7% giảm thiểu nhựa vào năm 2040".

Hạn chế của hạ tầng cơ sở tái chế cũng là một trở ngại. Mỗi năm người tiêu dùng sản phẩm Lush ở Anh gửi trả lại 500.000 nắp chai để tái chế, chiếm khoảng 12% số nắp sản xuất trong khi ở Nhật, con số này chiếm khoảng 30%.

Các công ty mỹ phẩm "sạch" vẫn tiếp tục định hướng của mình và kêu gọi nhiều đối tác khác tham gia. Bà Davis đại diện cho Credo nhấn mạnh: "Chúng tôi rất tự hào là người tiên phong khởi xướng những ý tưởng bền vững này. Nhưng chúng tôi cũng chỉ là những nhà bán lẻ nhỏ nên cần sự chung tay của cả ngành công nghiệp làm đẹp"

"Chúng tôi có thể liên tục tìm kiếm những giải pháp thông minh hơn trong quá trình thiết kế và sản xuất, nhưng nếu các thương hiệu không thể tìm được nhà cung ứng hướng đến tiêu chí bền vững, chúng ta sẽ không thể có một hạn định khả thi cho việc này. Một quá trình tiến hoá tổng thể là rất cần thiết", bà chia sẻ thêm.