Dữ liệu từ ba trong số các nền kinh tế lớn nhất châu Âu được công bố cuối tuần cho thấy, nhiều nước trong khu vực vẫn tụt hậu so với trước đại dịch. Trong khi đó, Mỹ đã quay về mức tiền đại dịch từ giữa năm ngoái. Trung Quốc cũng nhanh chóng về bình thường năm 2020 dù gần đây tăng trưởng chậm lại vì thị trường bất động sản lao dốc.

GDP 19 quốc gia khu vực đồng euro có khả năng tăng 1,6% trong quý cuối năm, giảm mạnh so với 9,1% quý trước đó, theo ước tính của ngân hàng Commerzbank dựa trên dữ liệu GDP của Đức, Pháp và Tây Ban Nha. Tại Mỹ, GDP tăng 6,9% quý trước. Trong khi đó, GDP Trung Quốc tăng 4%.

Một cảng biển tại Đức - quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu. Ảnh: AP

Khoảng cách giữa các khối kinh tế lớn nhất thế giới đang khiến nhà đầu tư bối rối, đặc biệt khi các ngân hàng trung ương lớn có sự phân hóa về chính sách tiền tệ. Trong khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chuẩn bị tăng lãi suất trong năm nay và giảm nắm giữ trái phiếu, Ngân hàng Trung ương Châu Âu lại có khả năng không tăng lãi và sẽ tiếp tục mua trái phiếu quy mô lớn ít nhất là đến tháng 10. Ngân hàng Trung ương Trung Quốc tuần trước thậm chí hạ lãi suất cho vay cơ bản để hỗ trợ nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại.

Việc Trung Quốc tăng trưởng chậm lại và các chính sách zero-Covid của nước này có tác động lớn đối với khu vực đồng euro. Các nền kinh tế sản xuất lớn như Đức và Italy phụ thuộc nhiều hơn vào thương mại quốc tế so với Mỹ - nơi dịch vụ chiếm phần lớn nền kinh tế.

Holger Schmieding - kinh tế trưởng tại Berenberg Bank, cho biết: "Nếu Trung Quốc ngày càng áp dụng nhiều chính sách phong tỏa để ngăn dịch lây lan, tình trạng thiếu cung toàn cầu có thể trầm trọng hơn. Điều này có thể kìm hãm sự tăng trưởng của châu Âu".

Niềm tin kinh tế ở khu vực đồng euro suy yếu trong tháng 1 khi các doanh nghiệp và hộ gia đình đang vật lộn đối phó với làn sóng Omicron, theo một cuộc khảo sát được Ủy ban châu Âu công bố hồi cuối tuần. Dữ liệu của Berenberg cũng cho thấy, tỷ lệ lây nhiễm Covid-19 vẫn đang tăng ở khu vực đồng euro, trong khi Mỹ và Anh đang dần giảm. Đại diện ngân hàng này cho biết, điều đó có thể khiến nhiều công nhân châu Âu chấp nhận bỏ việc, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu lao động và đè nặng lên hoạt động kinh tế trong khoảng 4-6 tuần.

Châu Âu cũng phải đối mặt với những thay đổi về lãnh đạo có thể xảy ra trong những tháng tới, ảnh hưởng đến chính sách kinh tế. Cuộc bầu cử của Pháp sẽ bắt đầu vào ngày 10/4 sắp tới. Một cuộc tổng tuyển cử cũng sẽ được tổ chức vào tháng 6 năm sau tại Italy để chọn tổng thống mới .

Tại Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu và cường quốc xuất khẩu, GDP giảm 0,7% trong quý cuối năm 2021 so với quý liền trước, thấp hơn khoảng 1,5% so với mức trước đại dịch. Đức bị ảnh hưởng bởi sự phụ thuộc vào xuất khẩu, vốn đóng góp khoảng 30% việc làm cho nước này. Xuất khẩu của Đức sang Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của họ năm 2020, giảm khoảng 8% tháng 12 so với cùng kỳ, đạt 8,5 tỷ euro, tương đương 9,5 tỷ USD. Trong khi đó, xuất khẩu sang Mỹ tăng khoảng 18% lên 10,7 tỷ euro.

Tại Pháp và Tây Ban Nha, kinh tế tăng trưởng trong quý IV so với quý trước đó, dù với tốc độ chậm hơn. GDP Tây Ban Nha vẫn thấp hơn 4% so với trước đại dịch, trong khi nền kinh tế của Pháp chỉ nhỉnh hơn 0,9% so với mức đó.

Nền kinh tế ổn định của Pháp tạo ra động lực cho hy vọng tái đắc cử của Tổng thống Emmanuel Macron. Tuy nhiên, lĩnh vực sản xuất của quốc gia này tiếp tục trì trệ, do tắc nghẽn và thiếu hụt trong chuỗi cung ứng kìm hãm hoạt động sản xuất, đặc biệt trong lĩnh vực ôtô.

Công nhân đua nhau bỏ việc là tình trạng đau đầu của khu vực đồng euro khi Omicron lây nhiễm mạnh. Ảnh: Bloomberg

Chủ tịch ECB Christine Lagarde tuần trước dự đoán, lạm phát khu vực đồng euro sẽ giảm dần trong năm nay khi giá năng lượng và các nút thắt trong chuỗi cung ứng ổn định. "Chúng tôi khó có thể gặp phải tình trạng lạm phát tăng tốc như Mỹ. Lạm phát cơ bản ở Mỹ là 5,5% nhưng ở eurozone chỉ là 2,6%", bà lưu ý.

Theo dữ liệu đến tháng 9/2021 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), đầu tư của các doanh nghiệp, hộ gia đình và chính quyền khu vực đồng euro đã giảm khoảng 10% kể từ cuối năm 2019. Tại Mỹ, đầu tư tăng 4% so với cùng kỳ.

Trong khi thị trường lao động của châu Âu nhìn chung đã phục hồi mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi các kế hoạch duy trì việc làm lớn và tốn kém, sự sụt giảm đầu tư lại cho thấy châu Âu có thể không được hưởng lợi từ sự tăng năng suất trong đại dịch. Tăng năng suất mới có thể hỗ trợ nền kinh tế sau hai năm kinh doanh bị gián đoạn.