Lúc tiêm kích Israel gầm thét trên bầu trời Tyre, dội bom vào các vùng ven biển bên dưới, thành phố lớn thứ 4 Lebanon còn rất ít người qua lại. Các chung cư lác đác vài căn hộ sáng đèn. Các cửa hàng trên phố đóng kín ván gỗ.

Tyre, từng là cảng biển lớn của người Phoenicia từ khoảng năm 2000 TCN đến thời kỳ La Mã, được UNESCO công nhận là di sản thế giới năm 1984. Hầu hết cư dân Tyre, cách biên giới Israel gần 20 km, đã di tản khi quân đội Israel (IDF) đẩy mạnh cường độ không kích. Ngoài đường, chó hoang lang thang khắp nơi, rác thải chất thành những đống lớn nơi góc phố.

Chỉ còn lại những cư dân kiên quyết bám trụ ở Tyre, là những y bác sĩ trong các bệnh viện, cùng tình nguyện viên lực lượng phòng vệ dân sự. "Ngoài ra còn có nhiều cư dân lớn tuổi. Họ tin rằng nếu sắp chết, thì chết ở đâu cũng không quan trọng", Hasan Dbouk, Thị trưởng Tyre, nói.

Đường phố ven biển vắng tanh ở Tyre, Lebanon, sau khi người dân di tản. Ảnh: WP

Ngày 7/10, IDF phát cảnh báo yêu cầu người dân tránh xa phần lớn diện tích ven Địa Trung Hải của Lebanon, trải dài từ thành phố Sidon đến Tyre ở sát biên giới.

Vào thời điểm IDF phát cảnh báo, một cuộc không kích của Israel đã đánh trúng tòa nhà ven biển ở Tyre. Mảnh bom rơi xuống bãi biển, khiến Talah Talhla, thợ cắt tóc 60 tuổi, thiệt mạng.

Trước xung đột, Tyre có hơn 125.000 dân, hiện không rõ còn bao nhiêu gia đình ở lại. Một bác sĩ địa phương ước tính còn 40-50 gia đình bám trụ thành phố. "Còn lại rất, rất ít người", quan chức một quận nói.

Vị trí Tyre gần biên giới Israel - Lebanon. Đồ họa: BBC

Xa lộ là cửa ngõ vào thành phố vắng tanh. Hai bên đường là đống đổ nát, mặt đường có hố bom lớn. Trụ sở của lực lượng phòng vệ dân sự của thành phố không một bóng người, cửa mở toang.

Khi các phóng viên Washington Post tiếp cận tòa trụ sở, một người lái ôtô chạy cắt mặt, bấm còi inh ỏi cảnh báo không được vào. IDF tháng trước đã đe dọa ném bom tòa nhà, người đứng đầu lực lượng sau đó giải thích.

"Phần lớn Tyre đã biến mất. Không an toàn khi ra ngoài", Abdul Nasser Farran, bác sĩ phẫu thuật tại bệnh viện Hiram, nói.

Một tòa nhà đổ nát do hứng bom Israel ở Tyre, Lebanon. Ảnh: WP

Các bệnh viện của Tyre phải vật lộn xử lý tình trạng hỗn loạn suốt ba tuần qua. Hồi tháng 9, bệnh viện Hiram phải đột ngột tiếp nhận 200 bệnh nhân chỉ trong 5 phút, sau hai vụ nổ loạt thiết bị liên lạc.

"Khi IDF đẩy mạnh chiến dịch không kích, chúng tôi tiếp nhận 40-50 bệnh nhân mỗi ngày, gồm phụ nữ, đàn ông, thanh niên, trẻ em", bác sĩ Farran nói. "Thành viên Hezbollah không phải là những người xa lạ đến từ quốc gia khác. Họ sống ở đây. Nên để giết một thành viên, các cuộc không kích đã khiến rất nhiều thường dân thương vong".

Vài ngày trước, một cuộc không kích đã phá hủy một tòa nhà gần lối vào phòng cấp cứu bệnh viện Hiram, một thi thể được tìm thấy trên đường.

Bệnh biện đối mặt tình trạng thiếu hụt nhiên liệu. Các bác sĩ cũng dần rời đi. Bệnh viện từng có 4 bác sĩ phẫu thuật, hiện còn mình ông Farran. "Không thể tiếp nhận hai bệnh nhân nặng cùng lúc. Chúng tôi cũng chỉ còn có thể bám trụ 4-5 ngày nữa với lượng khí đốt sẵn có".

Phần lớn các bác sĩ ở bệnh viện Jebel Amar cũng rời đi khi vùng ngoại ô Tyre bị ném bom dữ dội. Vụ không kích nhằm vào nơi chỉ vài tháng trước còn đông đúc người đi biển. Khu vực này có ít nhất ba trại tị nạn Palestine, nhưng hầu hết đã di tản khi xung đột leo thang.

Khói lửa bốc lên sau một vụ không kích, nhìn từ trung tâm Tyre, Lebanon. Ảnh: WP

Ali Safieddine, lãnh đạo lực lượng phòng vệ dân sự Tyre, cho biết ngay khi Israel mở chiến dịch không kích vào tháng trước, trụ sở đã nhận được cuộc gọi hiển thị số lạ từ Đan Mạch, thúc giục các nhân viên lập tức rời tòa nhà. Các nhân viên ngủ trên phố vài ngày trước khi quân đội Lebanon sắp xếp cho họ một không gian bên kia đường.

Ngay cả khi đường phố vắng lặng, họ vẫn điều lực lượng đến hiện trường 4-5 vụ không kích mỗi ngày để cứu hộ, có ngày lên tới 10 vụ.

"Nhưng giờ tình hình cực kỳ nguy hiểm. Đội cứu thương và cứu hỏa phải đợi 15-20 phút trước khi phản ứng tại các điểm bị Israel dội bom, phòng trường hợp họ lại tung thêm đòn tấn công vào cùng một địa điểm, điều đã nhiều lần xảy ra", Safieddine nói. Gia đình ông đã di tản đến Beirut.

Nhiệm vụ ngày 13/10 của lực lượng là tiếp tục nỗ lực cứu hộ tại tòa nhà bị dội bom cạnh phòng cấp cứu bệnh viện Hiram. Thi thể một người vẫn còn bên trong, nhiều ngày sau cuộc không kích.

Thị trưởng Dbouk nghe nói về một số người đang phải quay lại những vùng nguy hiểm sau khi hết tiền thuê nhà tại những nơi an toàn hơn. Ông đề cập một gia đình rời Tyre để đến Beirut, sau đó thiệt mạng trong một cuộc không kích ở thủ đô vào tuần trước.

"Không nơi nào ở Lebanon an toàn", ông nói.