Umar Patek (ngoài cùng bên trái) trong phiên tòa xét xử ở Jakarta năm 2012. (Ảnh: AP)

Umar Patek, một thành viên của nhóm Jemaah Islamiyah có liên hệ với tổ chức al Qaeda, đã nhận án tù 20 năm vào năm 2012 sau khi bị kết tội đánh bom nhằm vào hai hộp đêm ở Bali, khiến 202 người tử vong, trong đó có 88 công dân Australia.

Sáng 7/12, Patek (55 tuổi) tên thật là Hisyam bin Alizein, được ra tù ở thành phố Surabaya, Đông Java và được chính quyền áp giải vì không có ai trong gia đình đến đón.

Patek đã được giảm án tổng cộng 33 tháng.

Sau khi được trả tự do vào ngày 7/12/2022, Patek được yêu cầu tham gia một "chương trình tư vấn" cho đến tháng 4/2030, theo tuyên bố của Bộ Luật pháp và Nhân quyền Indonesia. Bộ Luật pháp và Nhân quyền Indonesia cho biết thêm, nếu có bất kỳ hành vi vi phạm nào bị phát hiện trong thời gian trên, lệnh ân xá đối với Patek sẽ bị thu hồi.

Vào tháng 8 năm nay, Chính phủ Indonesia cho biết, Patek đủ điều kiện để được ân xá sau khi được giảm án. Quyết định này đã vấp phải sự chỉ trích từ gia đình các nạn nhân cũng như từ phía Australia.

Thủ tướng Australia Anthony Albanese đã chỉ trích thông báo này vào thời điểm đó, nói rằng ông dự định sẽ nêu vấn đề với Indonesia.

Umar Patek, kẻ chế tạo bom trong vụ đánh bom ở Bali khiến 202 người tử vong, trong đó có 88 công dân Australia, đã được ra tù sớm. (Ảnh: The West Australian)

Patek, người cũng bị kết án vì tham gia vào các vụ đánh bom chết người nhằm vào nhà thờ trong năm 2000, đã được giảm nhẹ bản án của mình như một phần của lệnh ân xá định kỳ dành cho các tù nhân nhân dịp Ngày độc lập của Indonesia 17/8 hàng năm.

Patek đã bỏ trốn trong nhiều năm cho đến khi bị bắt vào tháng 1/2011 tại Abbottabad, Pakistan. Patek sau đó bị dẫn độ sang Indonesia, nơi bị cáo bị kết án vào năm 2012.

Tòa án quận Tây Jakarta kết luận, Patek đóng vai trò quan trọng trong việc chế tạo một quả bom xe được kích nổ bên ngoài Câu lạc bộ Sari ở Kuta, ngay sau khi một quả bom nhỏ hơn được kích nổ bởi một kẻ đánh bom liều chết ở trong quán bar Paddy's gần đó.

Trong phiên tòa, Patek thừa nhận anh ta đã giúp chế tạo bom, nhưng nói rằng không biết chúng sẽ được sử dụng như thế nào. Anh ta thoát án tử hình sau khi hợp tác với cảnh sát và tuyên bố đã sai lầm khi tham gia vào các cuộc tấn công năm 2002.

Trong một video được quay bên trong nhà tù Porong, anh ta nói: “Tôi không đến Indonesia để tham gia vụ đánh bom. Ngay khi phát hiện ra điều đó, tôi đã phản đối. Tôi hỏi những người khác rằng, kế hoạch tấn công vì lý do gì, nhưng không có lý do nào cả”.

Ba trong số những kẻ chủ mưu vụ đánh bom ở Bali gồm Imam Samudra, Amrozi bin Nurhasyim và Ali Ghufron đã bị hành quyết vào năm 2008. Patek là bị cáo cuối cùng hầu tòa ở Indonesia.

Lần đầu lên tiếng sau khi được tạm tha vào tuần trước, Patek nói: “Tôi xin lỗi các nạn nhân và gia đình của họ, bất kể họ ở quốc gia nào, sắc tộc nào, tôn giáo nào”.

Trả lời cuộc phỏng vấn tại một trung tâm chống cực đoan hóa ở tỉnh Đông Java hôm 13/12, anh ta nói thêm: “Tôi xin lỗi người dân Australia, những người đã bị ảnh hưởng sâu sắc bởi vụ đánh bom ở Bali”.

Patek cũng cho biết sẽ giúp Chính phủ Indonesia trong nỗ lực chống khủng bố, đồng thời “sẵn sàng trở thành đại sứ vì hòa bình”.

Hôm 8/12, Phó Thủ tướng Australia Richard Marles cho biết, đây sẽ là một "ngày khó khăn" đối với những người Australia bị mất người thân trong các vụ tấn công bằng bom này.

Ông Marles nói thêm rằng Chính phủ Australia sẽ tiếp tục làm việc với chính quyền Indonesia để đảm bảo Patek được giám sát liên tục.

Paul Vanni, quan chức của đội bóng bầu dục Coogee Dolphins của Sydney (đội đã mất 6 thành viên trong vụ đánh bom ở Bali) đã bác bỏ lời xin lỗi. “Lời nói chẳng có ý nghĩa gì. Anh ta là một sát thủ” - ông Vanni nói.