Đợt nắng nóng đang thiêu đốt nước Anh gây ra gián đoạn và nhiều vấn đề trên diện rộng đối với các tuyến đường sắt, buộc các đoàn tàu phải di chuyển với tốc độ chậm và một số tuyến đường sắt phải đóng cửa.

Các thanh ray đường sắt có xu hướng giãn nở và cong vênh khi nhiệt độ tăng tại bất kể vùng khí hậu nào. Network Rail, cơ quan vận hành và phát triển đường sắt Anh, cho biết các tuyến xe lửa trên thế giới thường được thiết kế để hoạt động trong phạm vi 45°C, tùy theo điều kiện khí hậu từng địa phương.

Ở những nước có khí hậu nóng, các thanh ray được dự ứng lực với mức nhiệt cao hơn, trong khi tại nước ôn đới như Anh, chúng được dự ứng lực với nhiệt độ mùa hè 27°C. Khi nước Anh chứng kiến đợt nóng nóng bất thường với mức nhiệt lên tới 40,2°C, cao nhất mọi thời đại, nhiệt độ đường ray có thể lên tới 60°C, khiến các thanh thép bị cong.

Công nhân đường sắt Anh kiểm tra một đoạn bị cong vì nhiệt độ cao trong ảnh công bố ngày 19/8. Ảnh: Network Rail.

Đoàn tàu di chuyển nhanh trên đường ray có thể đẩy nhanh quá trình làm cong vênh các thanh ray do ma sát tạo ra thêm nhiệt độ. Hiện tượng các thanh ray bị cong vênh có thể gây ra nguy hiểm, do đó các đoàn tàu bị hạn chế tốc độ.

Đường dây cấp điện bên trên các tuyến đường sắt điện khí hóa cũng giãn nở và xệ xuống khi thời nóng, co lại khi lạnh. Các kỹ sư sử dụng hệ thống ròng rọc để giảm phần nào tác động của hiện tượng này, song đường dây điện vẫn chùng xuống nếu trời quá nóng, khiến chúng có nguy cơ mắc vào cần tiếp xúc trên nóc đoàn tàu.

Không chỉ làm biến dạng đường sắt, đợt nắng nóng kỷ lục ở Anh còn làm tan chảy nhựa đường rải trên đường băng các sân bay và một số tuyến đường bộ.

National Highways, công ty của chính phủ Anh chịu trách nhiệm vận hành và bảo dưỡng các tuyến đường bộ chính của nước này, cho biết các tuyến cao tốc và đường bộ chiến lược ngày nay được rải nhựa đường cải tiến, với đặc tính không bị chảy khi nhiệt độ trong lòng đạt 60°C hoặc nhiệt độ không khí bên ngoài ở mức 40°C.

Tuy nhiên, loại nhựa đường cơ bản được rải trên các tuyến đường địa phương có thể bị chảy ra ở 50°C. Khi tình trạng này xảy ra, mặt đường trở nên trơn trượt và lún, khiến các phương tiện rất khó phanh, giáo sư Xiangming Zhou tại Đại học Brunel ở London, Anh, nói.

Nhựa đường trộn đá dăm có giá rẻ, ít mài mòn lốp hơn một số vật liệu khác, song do chúng có màu đen nên nóng lên nhanh hơn dưới ánh sáng mặt trời, giáo sư Zhou cho biết.

Để đối phó với tình trạng này, chính quyền một số địa phương ở Anh đã điều xe rải cát và bụi đất lên mặt đường nhựa. Lớp bụi và cát giúp nhựa đường ổn định cũng như ít bám dính vào lốp xe hơn.

Khoảng 4% tuyến đường bộ tại Anh làm bằng bê tông. Nhiều quốc gia dùng bê tông làm các tuyến đường cao tốc, loại vật liệu rắn chắc hơn so với nhựa đường, song vẫn không tránh khỏi vấn đề trong điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt.

Sau đợt nắng nóng, tuyến đường A14 đoạn chạy qua Cambridge, vốn có mặt đường nhựa rải trên những tấm bê tông cũ, phải đóng cửa. Nhiệt độ cao khiến các tấm bê tông nở ra và cong vênh, tạo ra những vết lồi lõm nguy hiểm, khiến đơn vị vận hành phải đóng cửa và sửa chữa khẩn cấp.

Xe rải bụi đất, đá ngăn đường nhựa biến dạng tại Anh. Ảnh: PA.

Rick Green, chủ tịch của Liên minh Công nghiệp Nhựa đường, cho biết xây dựng một tuyến đường có thể chống chịu mọi biến động về nhiệt độ là "thách thức đáng kể với các kỹ sư thiết kế".

Các dự án cải tạo đường sắt, đường bộ để chống chịu tốt hơn với nắng nóng cũng tốn nhiều thời gian và chi phí, nên Anh dường như đang chấp nhận "sống chung với nắng nóng" trong vài ngày sóng nhiệt, thay vì bỏ ra số tiền rất lớn để ngăn mặt đường, ray xe lửa tan chảy, cong vênh dưới nhiệt độ cao, theo bình luận viên Gwyn Topham của Guardian.