Tuyên bố của nhà lãnh đạo Gruzia được đưa ra ngay trước khi một phái đoàn của EU tới Nga thuyết phục nước này rút quân về những vị trí trước khi cuộc chiến nổ ra hôm 7/8. Hơn một tháng sau khi cuộc chiến bùng nổ, binh sĩ Nga vẫn duy trì trên đất Gruzia, trong đó có thành phố cảng Poti. Moscow khẳng định họ có quyền hiện diện tại các vùng đệm an ninh. Dù quân Nga có mặt tại Gruzia, Saakashvili cho biết phương Tây có thể giúp Gruzia giành lại quyền kiểm soát hai vùng ly khai Nam Ossetia và Abkhazia. Gruzia luôn coi Nam Ossetia và Abkhazia là phần lãnh thổ của mình. Moscow trước đây không công nhận chính quyền tự xưng tại hai nơi này, nhưng cấp quy chế quốc tịch cho hầu hết dân số của họ. Người dân địa phương cũng chủ yếu sử dụng đồng rúp của Nga trong tiêu dùng.

Sau khi cuộc chiến lắng xuống, hôm 26/8 Tổng thống Nga Dmitry Medvedev tuyên bố công nhận nền độc lập tại Abkhazia và Nam Ossetia. Ông cũng yêu cầu Bộ Ngoại giao soạn thảo hiệp ước về hợp tác, hữu nghị và tương trợ lẫn nhau giữa Nga với hai vùng đất này, đồng thời lệnh cho Bộ Quốc phòng đảm bảo việc gìn giữ hòa bình tại đây. Ngay lập tức, Gruzia kịch liệt lên án quyết định của Nga và nói rằng hành động công nhận độc lập nói trên không chỉ thách thức Tbilisi mà cả cộng đồng quốc tế, đồng thời vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc. Các nước phương Tây cũng chỉ trích gay gắt quyết định của Moscow. Nhưng Nga nhấn mạnh quyết định công nhận độc lập là không thể thay đổi.