Số liệu chính thức công bố sáng 15/2 cho thấy GDP Nhật Bản tăng 1,9% trong năm 2023, lên 4.200 tỷ USD. Tuy nhiên, con số này lại thấp hơn Đức, với 4.500 tỷ USD, khiến Nhật Bản mất ngôi nền kinh tế lớn thứ ba thế giới về tay quốc gia châu Âu.

GDP quý IV/2023 của Nhật Bản cũng giảm 0,1% so với quý trước đó. Đây là quý thứ hai liên tiếp quốc gia này tăng trưởng âm. Trên lý thuyết, họ đã rơi vào suy thoái.

Tiêu dùng cá nhân - đóng góp hơn nửa GDP - giảm 0,2% trong quý IV so với quý trước đó. Chi tiêu vốn - động lực quan trọng của lĩnh vực tư nhân - giảm 0,1%.

Người dân mua đồ tại một cửa hàng ở Tokyo (Nhật Bản). Ảnh: Reuters

GDP Nhật Bản đi xuống chủ yếu do đồng yen mất giá mạnh so với USD. Đồng tiền này đã mất giá gần 20% trong hai năm qua so với đôla Mỹ.

Một phần nguyên nhân khiến yen yếu đi là Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) duy trì chính sách lãi suất âm, trái ngược với làn sóng nâng lãi của các nền kinh tế lớn khác trên thế giới để ghìm lạm phát. Việc này khiến nhà đầu tư rời yen để tìm đến các kênh khác sinh lời cao hơn.

Kinh tế Nhật Bản dựa nhiều vào xuất khẩu, đặc biệt là xe hơi. Đồng yen yếu sẽ có lợi cho các hãng xuất khẩu. Tuy nhiên, quốc gia này đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động do suy giảm dân số và tỷ lệ sinh ở mức thấp.

Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn nhì thế giới, sau Mỹ, từ cuối thập niên 60 của thế kỷ trước. Trong giai đoạn bùng nổ thập niên 70 và 80, quốc gia này còn được dự báo trở thành nền kinh tế số một.

Tuy nhiên, bong bóng giá tài sản vỡ vụn đầu thập niên 90 đẩy nước này vào "thời kỳ mất mát", khiến kinh tế trì trệ và giảm phát suốt vài thập kỷ qua. Đến năm 2010, Nhật Bản mất ngôi nền kinh tế lớn nhì thế giới vào tay Trung Quốc.

Khi yen được dự báo còn tiếp tục giảm, sức ép lên Thủ tướng Fumio Kishida sẽ càng tăng. Tháng 11/2023, ông đã công bố gói kích thích trị giá 17.000 tỷ yen (118,5 tỷ USD).