"Đài Loan nên chi tiền cho Mỹ để được bảo vệ. Bạn biết đấy, chúng ta không khác gì một công ty bảo hiểm", AP ngày 18/7 dẫn lời cựu tổng thống Donald Trump nói trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg Businessweek, bên lề đại hội toàn quốc đảng Cộng hòa.

Ông cho rằng do Đài Loan gần như nắm trọn lợi thế lớn so với Mỹ trong ngành công nghiệp bán dẫn, hòn đảo cần chi tiền để được bảo vệ. "Chúng ta đã ngu ngốc đến mức nào? Họ đã giành lấy toàn bộ lĩnh vực bán dẫn của Mỹ và trở nên cực kỳ giàu có", ông Trump cho hay.

Ông Trump tại Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa ở bang Wisconsin hôm 17/7. Ảnh: AFP

Cuộc phỏng vấn được công bố sau khi Donald Trump được đảng Cộng hòa đề cử làm ứng viên đại diện trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay. Phát biểu trên càng khiến nhiều người khó đoán định về chính sách của Trump với vấn đề Đài Loan nếu ông đắc cử tổng thống.

Sau phát biểu của ông Trump, lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức khẳng định hòn đảo "sẵn sàng đảm nhận thêm trách nhiệm" và sẽ tự bảo vệ mình.

Văn phòng Đại diện Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc ở Washington khẳng định bảo đảm hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan sẽ phục vụ lợi ích của Mỹ và cộng đồng quốc tế, nhấn mạnh đây là một phần không thể thiếu với thịnh vượng toàn cầu.

Các tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc liên quan đến vấn đề Đài Loan đang căng thẳng.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 17/7 tuyên bố hủy đối thoại với Mỹ về kiểm soát và chống phổ biến vũ khí, nhằm phản ứng với việc Washington tháng trước duyệt bán hơn 1.000 máy bay không người lái và thiết bị đi kèm trị giá 360 triệu USD cho Đài Bắc.

Cơ quan này cũng chỉ trích Mỹ thực hiện các động thái đe dọa lợi ích của Trung Quốc và niềm tin giữa hai nước. "Trách nhiệm hoàn toàn thuộc về Mỹ", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm cho hay.

Đảo Đài Loan và eo biển cùng tên. Đồ họa: CSIS

Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và chủ trương ưu tiên các giải pháp hòa bình, song không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực nếu cần. Quân đội Trung Quốc tổ chức nhiều đợt diễn tập quanh hòn đảo, một số mô phỏng hoạt động kiểm soát các khu vực trọng yếu trong thời gian ngắn.

Mỹ cam kết tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng tiếp tục duy trì quan hệ với Đài Loan và cung cấp cho hòn đảo các loại khí tài hiện đại. Đạo luật Quan hệ với Đài Loan được cựu tổng thống Jimmy Carter ký sau khi Washington thiết lập quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh năm 1979, trong đó yêu cầu Mỹ phải hỗ trợ khả năng phòng thủ của đảo Đài Loan.