Nghệ sĩ 74 tuổi nói về thách thức với giới sáng tạo, ở talkshow trên trang Vista, hôm 11/11. Ông cảm nhận thị trường biến động, hình thức giải trí của khán giả liên tục thay đổi, người làm phim buộc nghiên cứu thị trường, nâng cao năng lực sáng tạo.

Dù vậy, ông mong khán giả bảo vệ hình thức thưởng thức điện ảnh ở rạp. "Tốt nhất, bạn đừng xem các video dài cỡ ba phút, nói toàn bộ nội dung. Tôi từng xem thử và thấy... bó tay. Là một đạo diễn, xem các đoạn như thế, tôi thấy buồn", Trương Nghệ Mưu nói. Theo đạo diễn, lịch sử phim chiếu rạp còn non trẻ, mới hơn 100 năm, xứng đáng phát triển hơn.

Đạo diễn kêu gọi khán giả trải nghiệm vẻ đẹp của điện ảnh bằng hình thức truyền thống, là xem ở màn hình lớn, vì như thế mới cảm nhận hết vẻ đẹp của cảnh quay, biểu cảm nhân vật, hiểu về tác phẩm sâu sắc hơn. Những trải nghiệm đó, video review không thể mang lại.

Đạo diễn Trương Nghệ Mưu tại sự kiện phim ảnh hồi tháng 3 ở Trung Quốc. Ảnh: Mtime

Phát ngôn của Trương Nghệ Mưu vào danh sách chủ đề được quan tâm nhất mạng xã hội Weibo, dấy tranh cãi. Một bộ phận đồng tình quan điểm của đạo diễn, cho rằng video review làm lộ nội dung, khiến khán giả giảm ham muốn thưởng thức trọn vẹn tác phẩm, không mua vé ra rạp.

Số khác nhận xét hình thức này có ích, giúp khán giả biết phim nào hay phim nào không phù hợp, từ đó cân nhắc mua vé hay không. Tài khoản Haiyu nhận hơn 7.500 like khi viết trên Weibo: "Một số phim chất lượng kém, bỏ tiền ra xem còn ôm cục tức vào người. Trong trường hợp này, video ngắn có lợi với người tiêu dùng".

Những người khác viết: "Tôi thì muốn kêu gọi các đạo diễn lớn xem lại chất lượng điện ảnh và giá vé ở rạp", "Có lẽ bác Trương Nghệ Mưu lỗi thời rồi, nhiều phim, tôi xem video tóm tắt thấy hay mới mua vé xem", "Chỉ cần hay, khán giả sẽ tự nguyện bỏ tiền, đạo diễn đừng lo điện ảnh hết chỗ đứng", "Người tiêu dùng có quyền được xem thử, đỡ bị lừa".

Hiện Trương Nghệ Mưu thực hiện phim khoa học viễn tưởng Tam thể, dự kiến hoàn thành sau ba năm. Ông nói cả đời theo nghề làm phim, càng làm ông càng nhận ra nhãn quan của khán giả sắc sảo, quá khó để làm nên tác phẩm thực sự đọng trong tâm hồn con người. Ông và êkíp đang trong giai đoạn đầu làm phim Tam thể, đạo diễn thành lập tổ chuyên về AI, nhằm tận dụng công nghệ cho chủ đề phim.

Trợ lý của Trương Nghệ Mưu tổng hợp khoảng 100.000 bình luận trên Internet về việc ông quay phim mới, trong đó hai phần ba là bình luận tiêu cực. Ông đọc những ý kiến đó, cảm thấy sự kỳ vọng lẫn nghi ngờ của khán giả vừa là áp lực vừa là động lực.

Trương Nghệ Mưu 74 tuổi, được mệnh danh "Quốc sư điện ảnh Trung Quốc", từng chỉ đạo nhiều tác phẩm gây tiếng vang quốc tế như Cao lương đỏ, Cúc Đậu, Anh hùng, Phải sống, Thập diện mai phục. Sang thất tuần, ông vẫn là tên tuổi thu hút khán giả tới rạp. Năm ngoái, Mãn giang hồng của ông gây sốt phòng vé, đạt doanh thu 673 triệu USD.

Video tóm tắt phim bùng nổ trên các nền tảng như Douyin, Kuaishou, Xiguashipin ở Trung Quốc. Năm 2021, 54 công ty phim, các nền tảng video QQ, Iqiyi, Youku.. cùng loạt diễn viên ra bản kiến nghị chung về chấn chỉnh tình trạng các tài khoản mạng xã hội vi phạm bản quyền. Những diễn viên ký tên trong bản kiến nghị gồm Angelababy, Lý Băng Băng, Dương Mịch, Triệu Lệ Dĩnh, Địch Lệ Nhiệt Ba, Đổng Khiết, Vương Nhất Bác...

Giới làm phim nhận định video ngắn thu hút lượng người xem lớn, nhiều người sử dụng công nghệ AI, đọc toàn bộ nội dung phim điện ảnh, truyền hình qua các video, khiến khán giả không còn cảm hứng xem tác phẩm. Các công ty sản xuất, nghệ sĩ kêu gọi nền tảng video ngắn tôn trọng bản quyền nội dung.

Theo NHK, tại Nhật Bản, cảnh sát từng bắt giữ các nghi phạm đăng tải video tóm tắt, bình luận phim khi chưa có bản quyền, vì cáo buộc vi phạm Luật sở hữu trí tuệ về quyền tác giả. Theo báo cáo của Hiệp hội điện ảnh và anime (phim hoạt hình), một năm, các công ty sản xuất có thể thiệt hại hàng trăm triệu USD vì video review, bởi khán giả thường không còn hứng thú xem toàn bộ phim khi đã biết nội dung.