Đảng trung hữu đối lập Demokraatit giành chiến thắng trong cuộc bầu cử nghị viện Greenland ngày 11/3, với 29,9% số phiếu bầu, theo kết quả kiểm phiếu sơ bộ. Kết quả lần này được coi là ngoài mong đợi của Demokraatit, đảng mong muốn Greenland độc lập khỏi Đan Mạch trong tương lai, và gấp ba lần kết quả họ giành được trong cuộc bầu cử năm 2021.

Đứng ở vị trí thứ hai là đảng Naleraq theo chủ nghĩa dân tộc với 24,5% số phiếu bầu. Đây là đảng ủng hộ nhiệt thành nhất cho ý tưởng Greenland độc lập. Hai đảng trong liên minh cầm quyền gồm đảng Inuit Ataqatigiit (IA) cánh tả và Siumut lần lượt đứng ở vị trí thứ ba và thứ tư.

Vì không có đảng nào giành được thế đa số trong 31 ghế nghị viện, họ sẽ cần tiến hành đàm phán thành lập liên minh cầm quyền. Chính phủ tương lai dự kiến vạch mốc thời gian cho việc Greenland tách khỏi Đan Mạch, ý tưởng mà đa số trong 57.000 người dân hòn đảo ủng hộ.

"Demokraatit sẵn sàng đàm phán với tất cả các đảng và tìm kiếm sự đoàn kết, đặc biệt là với những gì đang diễn ra trên thế giới", Jens–Frederik Nielsen, lãnh đạo 33 tuổi của Demokraatit, nói ngày 12/3.

Đảng Demokraatit ăn mừng chiến thắng bầu cử tại Nuuk, Greenland ngày 12/3. Ảnh: Reuters

Tất cả đảng chính trị lớn tại Greenland đều ủng hộ độc lập, nhưng chưa thống nhất được lộ trình hiện thực hóa mục tiêu này. Demokraatit muốn tách khỏi Đan Mạch khi hòn đảo tự chủ hơn về kinh tế.

"Chúng tôi không muốn độc lập ngay ngày mai, mà muốn hòn đảo có một nền tảng tốt trước", Nielsen nói.

Trong khi đó, đảng Naleraq lại muốn giành độc lập nhanh chóng. "Anh rời Liên minh châu Âu mất 3 năm, vậy tại sao việc giành độc lập cho chúng ta lại cần nhiều thời gian hơn", lãnh đạo đảng Pele Broberg nói.

Trong khi nhiều người muốn đợi đến khi hòn đảo có thể vững vàng hơn về tài chính để thúc đẩy nền độc lập, Naleraq cho rằng Greendland có thể mạnh hơn nhờ trữ lượng khoáng sản chưa khai thác, gồm cả nguồn đất hiếm quan trọng. Tuy nhiên, ngành khai thác khoáng sản của Greenland đang bị cản trở vì chi phí cao do điều kiện khí hậu khắc nghiệt và thiếu cơ sở hạ tầng.

Greenland là vùng lãnh thổ của Đan Mạch từ năm 1953. Hòn đảo đã giành được một số quyền tự chủ khi thành lập nghị viện đầu tiên năm 1979, song Đan Mạch vẫn kiểm soát các vấn đề đối ngoại, quốc phòng và chính sách tiền tệ.

Năm 2009, Đan Mạch cho phép Greenland tổ chức trưng cầu dân ý để tuyên bố độc lập, nhưng hòn đảo đã không làm vậy vì lo mất hỗ trợ kinh tế từ Đan Mạch và khiến đời sống người dân suy giảm. Copenhagen trợ cấp cho nền kinh tế của hòn đảo gần một tỷ USD mỗi năm.

"Chúng ta chưa cần độc lập ngay bây giờ, vì còn quá nhiều thứ phải làm", Inge Olsvig Brandt, ứng viên đảng cầm quyền IA, nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi nhậm chức tuyên bố sẽ biến Greenland thành một phần của Mỹ, mô tả hòn đảo rất quan trọng đối với lợi ích an ninh của Washington. Tuy nhiên, khảo sát gần đây chỉ ra đa số người Greenland phản đối ý tưởng sáp nhập vào Mỹ.