Cựu Tổng thống Donald Trump rất ưa chuộng Twitter. Vào năm 2017, ông từng nói nếu không có nền tảng này, bản thân sẽ không thể trở thành tổng thống, theo BBC.

"Twitter là một điều tuyệt vời đối với tôi, giúp tôi được chia sẻ. Tôi có thể đã không ở đây với tư cách tổng thống nếu không có phương tiện chia sẻ một cách trung thực", ông Trump cho biết khi ấy.

Sau vụ bạo loạn tại Điện Capitol ngày 6/1/2021, tài khoản của ông Trump đã bị Twitter chặn với lý do "nguy cơ kích động bạo lực", theo Reuters.

Nhiều người dự đoán khi chủ sở hữu mới của Twitter, tỷ phú Elon Musk, hủy bỏ lệnh đình chỉ, cựu tổng thống sẽ nhanh chóng chớp lấy cơ hội quay trở lại. Song cho đến nay, ông Trump vẫn tỏ ra thờ ơ.

Ràng buộc

Vì sao cựu Tổng thống Donald Trump không còn mặn mà với Twitter như hai năm trước? Có lẽ chỉ ông Trump mới biết chắc chắn đáp án cho câu hỏi này nhưng nhiều chuyên gia chỉ ra rằng cựu tổng thống sẽ chịu thiệt hại về tài chính nếu trở lại Twitter.

“Lời giải thích đơn giản và có khả năng xảy ra nhất là về tiền bạc”, ông Josh Tucker, giáo sư chính trị tại Đại học New York (NYU), cho biết.

Sau khi bị Twitter đình chỉ, ông Trump đã tạo ra nền tảng mạng xã hội riêng có tên Truth Social rất giống Twitter. Để hiểu rõ ràng buộc tài chính mà cựu tổng thống đang vướng phải, chúng ta cần hiểu bản chất phức tạp trong hoạt động kinh doanh của Truth Social.

Tài khoản Twitter của ông Trump. Ảnh: Twitter.

Năm 2021, công ty tư nhân sở hữu Truth Social - Trump Media & Technology Group (TMTG) - đã thông báo ý định sáp nhập với một công ty ma có tên Digital World Acquisition Corp (DWAC).

DWAC được gọi là Công ty Mua lại có Mục đích Đặc biệt (SPAC), chuyên sáp nhập các công ty tư nhân để những công ty này tham gia thị trường chứng khoán mà không cần thông qua quy trình phát hành lần đầu hay các thủ tục liên quan.

Cả TMTG và DWAC đều đồng ý hợp nhất. Dù thương vụ chưa hoàn tất, điều đó không ngăn cản các nhà đầu tư đổ tiền vào DWAC, vì tất cả đều suy đoán rằng thỏa thuận sẽ thành công. Công ty ma này hiện được định giá hơn 800 triệu USD.

Theo ông Michael Ohlrogge, một học giả chuyên về SPACS, công ty DWAC sẽ chỉ mua lại khoảng 1/4 TMTG, và công ty mới sáp nhập sẽ có giá trị ít nhất 3-4 tỷ USD.

"Ông (Trump) sẽ sở hữu phần lớn, khoảng 70 hoặc 80%", ông Ohlrogge cho biết.

BBC nhận định nếu mọi chuyện suôn sẻ, thương vụ này có thể là một trong những công việc kinh doanh thành công nhất trong sự nghiệp của ông Trump. Tuy nhiên, chìa khóa để giữ giá cổ phiếu là đảm bảo cựu tổng thống vẫn hoạt động độc quyền trên Truth Social.

Thật khó để biết Truth Social sẽ ra sao nếu không có ông Trump. Chính cựu tổng thống đã tạo ra nền tảng này, và những người ủng hộ ông có lẽ cũng không còn lý do sử dụng Truth Social nếu ông Trump đăng bài trên nền tảng khác.

Truth Social vốn đang gặp khó khăn trong việc thu hút người dùng. Công ty phân tích Similar Web ước tính nền tảng này có 8 triệu lượt truy cập vào tháng 9, giảm từ 11,5 triệu lượt vào tháng 7. Đây là con số rất nhỏ đối với một nền tảng truyền thông xã hội, chẳng hạn, Twitter ghi nhận đến 9 tỷ lượt truy cập vào tháng 9.

Nếu ngừng hoạt động trên Twitter hoặc đăng bài ở nơi khác, ông Trump có thể làm giảm giá cổ phiếu DWAC và xóa sổ hàng trăm triệu USD.

Quan trọng hơn, sự hiện diện độc quyền của ông Trump trên Truth Social là một điều khoản trong thỏa thuận sáp nhập. Theo đó, “cựu Tổng thống Trump có nghĩa vụ đăng bài trên mạng xã hội Truth Social và không được đăng nội dung tương tự trên các trang mạng xã hội khác trong 6 giờ".

Điều đó có nghĩa ông Trump không chỉ có nguy cơ mất rất nhiều tiền khi quay lại Twitter, mà còn có thể bị kiện.

Vận may chính trị

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng ông Trump vẫn có thể trở lại Twitter trong tương lai, vì quyết định đổ tiền vào DWAC của các nhà đầu tư không chỉ phụ thuộc vào Truth Social. Thay vào đó, họ coi đây là một cách đầu tư vào chính cựu tổng thống.

“Đó là cổ phiếu meme”, giáo sư Michael Klausner, từ Đại học Standford, cho biết, đề cập đến những công ty có nhiều nhà đầu tư nhỏ - những người theo dõi trực tuyến hoặc thông qua các mạng xã hội và có thể tác động đến giá cổ phiêu.

Ông Klausner nói rằng nhiều nhà đầu tư của DWAC là những người ủng hộ ông Trump, "họ nghĩ khi tên của cựu tổng thống gắn với một cái gì đó, nó sẽ có giá trị".

Ông Elon Musk gặp cựu Tổng thống Donald Trump trong một sự kiện năm 2017. Ảnh: BFMTV.

Điều đó có nghĩa giá cổ phiếu của DWAC sẽ tăng lên khi vận may chính trị của ông Trump tăng lên và ngược lại.

Chẳng hạn, vào ngày 7/11, cổ phiếu của DWAC tăng sau khi xuất hiện tin tức ông Trump dự định tái tranh cử tổng thống vào năm 2024. Nhưng 9 ngày sau, khi cựu tổng thống đưa ra tuyên bố chính thức dù nhận nhiều chỉ trích vì kết quả bầu cử giữa kỳ, giá cổ phiếu đã giảm.

Đối với giáo sư Tucker, tình huống này đặt ra những câu hỏi thú vị.

"Cá nhân tôi chưa bao giờ nghe nói về điều này trước đây, rằng có một lượng tiền lớn phụ thuộc vào vận may của một chính trị gia", ông nhận định, đồng thời cảnh báo điều này có thể khiến một chính trị gia đưa ra quyết định dựa trên vấn đề tài chính thay vì nguyện vọng chính trị.

Ông Tucker lập luận rằng nếu ông Trump trở thành ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa, họ sẽ mong đợi ông sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội rộng rãi hơn trong chiến dịch tranh cử, thay vì chỉ giới hạn bản thân trong một nền tảng để thu lợi tài chính.

Song ông Ohlrogge cho biết cựu tổng thống chỉ bị ràng buộc bởi thỏa thuận cho đến tháng 7/2023. "Sau thời điểm đó (về mặt pháp lý), ông ấy có thể đăng trực tiếp trên Twitter mà không cần đăng trước trên Truth Social", ông nói.

Bên cạnh đó, ông Trump cũng có một lý do khác để quay lại Twitter. Thương vụ sáp nhập giữa TMTG và DWAG đang bị điều tra. Do đó, thỏa thuận có thể thất bại và cam kết pháp lý của ông Trump cũng sẽ bị hủy bỏ.

Dù vậy, cho đến nay, cựu Tổng thống Trump không mấy hào hứng về việc quay lại Twitter. "Tôi không thấy lý do nào cho việc đó. Twitter đang gặp nhiều vấn đề", ông nói, theo Hill.